Dünya’nın İlk Minyatür Ağırlıksız Ortam Laboratuvarı
Uzay araştırmalarında Ay ve Mars’tan sonraki durak olan asteroitler bilim insanları için yeni zorluklar barındırıyor. Asteroitlerin kütlesi çok küçük olduğu için kütleçekimleri de çok küçüktür ve asteroitieri oluşturan parçacıklar birbirine zayıf bir şekilde bağlıdır. Bu nedenle yüksek bütçeli asteroit görevlerinin önündeki en büyük engel asteroitlere inişin riskli ve zor olmasıdır.
Arizona Eyalet Üniversitesi’nden araştırmacılar maliyeti 100 bin dolardan düşük olan A0SATI projesiyle, asteroitlerin yapısal özellikleri hakkında bilgi sahibi olmaya ve asteroit görevlerinin başarısız olma ihtimalini azaltmaya çalışıyor.
A0SATI aslında bir CubeSat uydusu. CubeSat uyduları tabanı 10×10 santimetre ölçülerde olan ancak uzunlukları değişebilen minyatür uydulardır. A0SATI uydusunun bu yılın sonunda fırlatılması ve Dünya’nın ilk minyatür ağırlıksız ortam laboratuvarı olarak hizmet vermesi planlanıyor.
Araştırmacılar A0SATI projesinde 300 metre çapındaki bir asteroidin kütleçekiminin Dünya’nın kütleçekiminin 100.000’de biri kadardır- etkilerini incelemek için kendi asteroit örneklerini hazırlıyor. Bunun için uydunun içindeki iki bölümün Dünya’ya düşen göktaşlarından elde edilen çok ince tanecikli malzemelerle ve parçalanmış kayaç yapısındaki maddelerle doldurularak uzaya gönderilmesi planlanıyor. Araştırmacılar, asteroit yüzeyindeki koşulların gerçeğe yakın olarak yansıtılabilmesi için uydunun uzaydaki hareketi sırasında kendi etrafında dönmesi sağlanarak ağırlıksız ortam şartlarının oluşturulabileceğini düşünüyor.
300 metre çapındaki bir asteroidin kütleçekimine benzer bir etkinin oluşturulabilmesi için uydunun her 4,5 dakikada bir kendi etrafında dönmesi gerekiyor. Uydu kendi etrafında daha hızlı döndüğünde daha büyük bir asteoridin üzerindeki kütieçekim şartları oluşurken, kendi etrafında dönmediğinde kütleçekimin sıfır olduğu bir ortamın oluşacağı düşünülüyor.
Deneylerin gelişmiş robot sistemleri sayesinde gerçekleştirilmesi ve üç boyutlu görüntüleme yapabilen kameralar sayesinde takip edilmesi planlanıyor. A0SATI projesinde asteroitlerin yüzey özelliklerinin nasıl olduğu, yapılarındaki maddelerin birbirine ne kadar sıkı bağlandığı, titreşimin yüzeylerinde ne tür değişimlere sebep olduğu gibi soruların cevabı aranıyor.
Araştırmacılar deneylerin asteroitieri oluşturan parçacıkların başlangıçta nasıl bir araya geldiği hakkında daha fazla bilgi sağlayacağını da düşünüyor.
