İş Fikirleri ve İş Kurmak

Geri Dönüşüme Yönelik İş Fikirleri

GEMİ SÖKÜMÜNDEKİ FIRSAT

Geri dönüşüm sektörünün en önemli ayaklarından birini demir çelik oluşturuyor. Hele Türkiye gibi hurda ithalatında dünya birincisi olan bir ülkede, demir çelikteki geri dönüşüm ülke ekonomisi için hayati önem kazanıyor. Türkiye özellikle gemi sökümünde önemli fırsatlar barındırıyor. Türkiye’deki tek lisanslı gemi döküm tesisinin bulunduğu Aliağa’da 21 firma gemi sökümü alanında faaliyet gösteriyor. 2009’da 298 bin tonluk gemi sökümü gerçekleştiren sektör, 2012’de bu rakamı 927 bin tona çıkardı. 2013 sonu itibariyle bu rakamın 1 milyon tona ulaşması bekleniyor.

Türkiye, dünyada gemi sökümü yapan 15 ülke içinde Çin’in ardından ikinci sırada yer alıyor. Geri Dönüşümcüler Birliği Federasyonu Başkanı Levent, Türkiye’nin Akdeniz ve Karadeniz’de oluşturulacak yeni gemi söküm alanları ile Atlas Okyanusu merkezli gemiler için cazibe merkezi haline geleceğini ifade ederek, “Kısa sürede 1 milyon tonluk söküm miktarını 7 milyon tona çıkarmak mümkün” diyor.

KENTSEL DÖNÜŞÜM

Son dönemde geri dönüşümle ilgili en büyük potansiyel ise ekonomik değerinin 400 milyar dolar civarında olması beklenen kentsel dönüşümde yatıyor. Kazman asfalt, sökülen kaldırım taşları artık geri dönüşüm tesislerinde değerlendirilerek kullanıma sunulabiliyor. Bu sistem aynı zamanda asfalt yol yapımının en önemli malzemesi olan bitümde maliyeti yüzde 20-30 düşürüyor. Ayrıca atıkların doğaya verdiği zarar sıfıra iniyor.

Boşluğu görerek bu alana yatırım yapan şirketlerden biri Icon Geri Dönüşüm. Şirket saatte 250-300 tonluk atığı dönüştürebiliyor. Yollardan kazman asfaltın ve kaldırımlardan sökülen taşların doğaya terk edildiği zaman çevreye zarar verdiğini söyleyen Icon Geri Dönüşüm Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Alkış, “Geri dönüşüm sayesinde asfaltı çevreye zarar vermekten kurtarıyoruz ve Türkiye’nin en büyük gider kalemi olan petrol türevi bitümü geri kazanarak cari açığın artmasını engelliyoruz” diyor.

BİN TON TELEFON ATIĞI

Türkiye’de atık yönetiminin 20 yıllık bir emekleme sürecinin ardından nihayet hızla sektörleşmeye başladığını vurgulayan Tüm Atık ve Çevre Yönetimi Derneği (TAYÇED) Yönetim Kurulu Başkanı Muhammet Saraç’ın verdiği bilgilere göre, Türkiye’de yılda 1,2 milyon ton endüstriyel atık oluşuyor. Yılda 100 bin ton tıbbi atık ve 530 bin ton e-atık ortaya çıkıyor. Yalnızca cep telefonu atığının yılda yaklaşık bin ton olduğu tahmin ediliyor.

Tüm bu veriler, sektördeki büyüme potansiyeline işaret ediyor. Sanayicilerin çevre maliyetlerini içselleştirmesi ile sektörün derinleşeceğini belirten Saraç, bugüne kadar Türkiye’de bu sektörü cazip bulmayan yabancı yatırımcıların da böylelikle önünün açılacağını kaydediyor.

9 MİLYAR EURO YATIRIM

Sektörün henüz oluşum aşamasında olmasından dolayı istatistiksel veriler konusunda sıkıntı yaşandığını dile getiren Muhammet Saraç, şöyle konuşuyor: “Dünya verileri ile korelasyona gittiğimizde katı atık yönetiminde Türkiye’de 4 ila 5 milyar Euro’luk bir mali büyüklükten bahsedebiliriz. Bunun büyük bir ağırlığını yerel yönetimlerin yapmış olduğu yatırım ve işletme giderleri oluşturmaktadır. Diğer yandan Avrupa birliği uyum sürecinde ise katı atık yönetimi sektöründe Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın projeksiyonlarına göre önümüzdeki yıllarda 7 ile 9 milyar Euro yatırım yapılması öngörülüyor.” Türk Plastik Sanayicileri Araştırma, Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV) Başkanı Mehmet Uysal da sektörde ‘vahşi toplama’ olarak nitelenen kayıt dışı rakamların büyüklüğüne dikkat çekiyor. Uysal, “İstatistiklere göre Türkiye’de 2,8 milyon ton civarında bir ambalaj atığı kapasitesi mevcut ve bu atıkların ancak 800 bin ton kadarı belgelendirilebiliyor. Kayıt dışı ortadan kaldırıldığında sektörün büyüklüğü çok daha net olarak ortaya çıkacak” diyor.

Belediyeler sektörün itici gücü

Yılda 25 milyon ton evsel atığın ortaya çıktığı Türkiye’de 10 yıl içinde düzenli depolamadan hizmet alan insan sayısı 19 milyondan 55 milyona yükseldi. Bu başarıda en büyük pay kuşkusuz belediyelerin. Özellikle son yıllarda yalnız çöp toplama ve depolama değil, geri dönüşüm projeleri ile de önemli kaynak yaratan belediyeler, hali hazırda özel sektör için en güçlü iş ortağı durumunda. Ancak belediyelerin gelir getirdiği için evsel atıklarla endüstriyel atıkları birlikte depoluyor olması, ayrıştırma yapan şirketler açısından ciddi bir sorun. Bu konunun 2013-2016 döneminde hayata geçirilecek yeni yasal çerçeve ile çözülmesi planlanıyor.

6 adımda geri dönüşüm eylem planı

Hükümetin Sanayi Bakanlığı yönetiminde, Çevre, Kalkınma, Maliye ve içişleri bakanlıklarını da kapsayarak hazırladığı “Ulusal Geri Dönüşüm Stratejisi ve Eylem Planı 2013-2016” 2014’ün ilk günlerinde Ekonomi Koordinasyon Kurulu’na sunularak kamuoyuna duyurulacak. Ayrıntılarını ilk kez Ekonomist’te okuyacağınız eylem planı ile geridönüşüm sektörünün hızla büyümesinin ve Avrupa standartlarına kavuşmasının yolu açılacak. Türkiye’deki atıkların yarısının değerlendirilmesi halinde ilk etapta 7-8 milyar TL’lik bir kaynak yaratılabileceğini belirten Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Nihat Ergün, eylem planıyla ilgili olarak “Türkiye’nin önümüzdeki 10 yıllık sürecinde teknolojik alanda da, yüksek katma değer üretme alanında da, yüksek gelir düzeyine ulaşma alanında da bütün kurumlartmızı birden harekete geçirerek bu çerçevede bir çalışma yürüttük” diye konuştu.

2013-2016 yıllarını kapsayacak”Ulusal Geri Dönüşüm Stratejisi ve Eylem Planı”nın ayrıntıları ise şöyle:

Geri dönüşüm teknolojilerine ilişkin AR-GE çalışmalarının, teknoloji transferi projelerinin ve uygulamalarının yaygınlaştırılması desteklenecek.

KOBİ’lerin geri dönüşüm/geri  kazanım ve toplamaya/ayırmaya ilişkin faaliyetleri “KOSGEB Destek Programları” kapsamında desteklenecek.

Geri dönüşüm/geri kazanım ve toplama-ayırmaya yönelik sektörel bazda güvenilir istatistik! bilgilerin toplanması amacıyla ilgili kurumlarda mevcut olan veri toplama sistemlerinin entegre hale getirilmesi ve etkin çalışması sağlanacak.

Kamu kurum ve kuruluşlarının bütçelerine atık yönetimi için bütçe imkanları dahilinde yeterli ödenek ayrılacak.

Etkin bir atık yönetiminin teşvik edilmesi için çevre mevzuatı belli aralıklarla gözden geçirilecek ve gerekli durumlarda güncellenecek.

Belediyelerin katı atıkların toplanması ve bertarafından bütçelerine sağladıkları gelir miktarının, geri dönüşümü teşvik amaçlı oluşturulan programlarda kullanılması sağlanacak.

Geri dönüşüme yatırım yapanlar

■ Çöpü yüzde 90 oranında yok edebilme iddiasındaki ITC, Antalya, Alanya ve Aksaray’da kuracağı geri dönüşüm tesisleri için 750 milyon dolarlık yatırım yapacak.

■ Kağıdın geri dönüşümünde Türkiye’nin bir numarası olan Eren Holding, toplamda 380 milyon Euro’luk yatırımla iki yıl içinde üç yeni geri dönüşüm tesisini devreye sokacak.

■ Yıllık 5,5 milyon ton hurdayı geri dönüşüme sokan içdaş, hurdaların kesilmeden işlenmesi için 10 milyon dolarlık yatırım planlıyor.

Dönüşüm çevreyi nasıl koruyor?

■ 1 ton lastik atığın geri dönüşümü ile yüzde 95 oranında enerji tasarrufu sağlanıyor.

■ Dünya kağıt tüketiminin yarısı geri kazanılsa her yıl 8 milyon hektar orman alanı korunabilir.

■ 1 ton cam atığın geri dönüşümü ile 100 litre petrol tasarrufu sağlanıyor.

■ Alüminyum atıklar geri kazanıldığında kirletici baca gazı emisyonu yüzde 99 azalıyor.

■ 1 ton kağıt/karton atığın geri dönüşümü ile 17ağacın kesilmesini önlemek mümkün.

■ Doğada cam şişe 4 bin yılda, plastik bin yılda, çiklet beş yılda, -sigara iki yılda yok oluyor.

ARAM EKİN DURAN / BURCU TUVAY / AYŞEGÜL SAKARYA PEHLİVAN / EKONOMİST / www.myfikirler.org

Önceki sayfa 1 2 3 4

Hem indirmesi hemde kullanımı tamamen ücretsiz

2 Yorum

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu