Irak Girişimcilere Müthiş Yatırım Fırsatları Sunuyor

50 MİLYON DOLARLIK İHRACAT

Şımak’ta kurulu Öz Asya Uluslararası Nakliyat ve Gıda Sanayi, Irak pazarına 2000 yılından beri ihracat yapıyor, inşaat demiri ve çimento satıyor. Yıllık 50 milyon dolarlık bir ihracat hacmi var. Şirketin sahibi Metin Mart, Irak pazarında en büyük rakiplerinin Ukrayna olduğunu, ancak kendilerinin daha düşük fiyat vererek avantaj sağladıklarını söylüyor.

Irak’ta Türk malının kalite ve imajının çok iyi olduğunu belirten Mart’a göre, inşaat malzemelerine çok yoğun talep var. Bunlar arasında tel, çivi, profil, köşebent, kare, lama gibi malzemeleri sayıyor. Mart, inşaat malzemesi dışında Irak pazarına un, makarna, yağ, şeker, patates gibi gıda ürünleri sattıklarını ifade ediyor.

Gaziantep’teki fabrikaların yüzde 70’inin Irak pazarına yönelik üretim yaptığı belirtiliyor. Peki bu mallar nasıl naklediliyor? Metin Mart, nakliye için kendi araçlarını kullandıklarını, malları önce Kuzey Irak’a, oradan da Zaho üzerinden güney bölgesine transfer ettiklerini anlatıyor.

ÇOCUK BEZİ SATACAK

Mardin Organize Sanayi Bölgesi’nde un üreten Akduy Gıda, Kuzey Irak’a 7 yıldır ihracat yapıyor. Şirket, unun yanı sıra piyasadan tedarik ettiği tuz, 716 yağ, bulgur, mercimek 1-353 gibi gıda ürünlerini de 2.291_ bu ülkeye satıyor. Akduy Gıda’nın patronu Hayrullah Çuhadar, “Çamur hariç her şeye ihtiyaç var. Yeter ki orada piyasasını bulun” diyor.

Akduy Gıda, ürünlerinin dağıtımını Erbil ve Süleymaniye’de bayileri kanalıyla yapıyor. Çuhadar, yılda 50 bin ton mal sattıklarını vurguluyor.

“Irak pazarında başka ne satabiliriz diye kafa yoruyoruz” diyen Çuhadar, önümüzdeki dönemde çocuk bezi konusundaki talebi dikkate alabileceklerini ifade ediyor.

Şırnaklı Basra Gıda da Irak pazarına 1995 yılından beri ihracat yapıyor. Şirket, bu ülkeyle ticarete gıdayla başlamış. Ancak 7 yıl önce gıda işini bırakarak inşaat malzemeleri pazarlamaya başlamış. Basra Gıda’nın sahibi Salih Sevinç, Kuzey Irak’ta bir ortakları olduğunu, bu şirket üzerinden yılda 30 milyon dolarlık ihracat yaptıklarını söylüyor.

Basra Gıda, geçen yıl Irak’a satışlarını yüzde 17 artırmış. Diğer girişimciler gibi Salih Sevinç de bu ülkeye her türlü malın satılabileceğinin altına çiziyor: “Türkiye’de ürettiğiniz herhangi bir mal için Irak’ta mutlaka alıcı bulursunuz. Un, zeytinyağı, salça, şeker, sebze meyve, bisküvi, çikolata aklınıza ne gelirse… Ancak bu pazarın diğer ülkelere göre farklı riskleri var. İç piyasada çek ve senetle iş yaparken burada sadece karşılıklı güvenle mal satıyorsunuz. Ayrıca oturmuş sistemleri de yok.”

İŞ BANKASI ŞUBE AÇIYOR

Kuzey Irak’la artan ticaret ve iş hacmi, Türk bankalarının da dikkatini bu pazara yöneltiyor. Yurtdışmda artan bankacılık faaliyetleriyle dikkat çeken İş Bankası, Şubat 2011’de Erbil’de şube açmıştı. Şimdi ikinci şubesini Bağdat’ta açmaya hazırlanıyor. İş Bankası yetkilileri, Irak’ta çok sayıda Türk firmasının iş yapmasının ve Türkiye’nin önde gelen müteahhitlik firmalarının önemli projelerde yer almasının yarattığı fırsatları değerlendireceklerini belirtiyor.

İş Bankası’nın Erbil şubesi, ticari ve bireysel bankacılık segmentlerinin tamamında faaliyet göstermek üzere açılmış. Dış ticaret işlemlerine de aracılık ediyor. Şubenin en önemli faaliyet alanını Türkiye ile Irak arasındaki ticaret ve bankacılık ihtiyaçları oluşturuyor.

İş Bankası Erbil şubesi, gerek Türkiye gerekse diğer ülke bağlantılı havale ve ticari ödemelerin yanı sıra peşin, mal mukabili, vesaik mukabili gibi her tür ödeme şekline göre ithalat ve ihracat işlemleri, maaş ve kurum ödemeleri, öğrenim harcı tahsilatı, referans mektubu, teminat mektubu ve akreditif gibi kredili işlemlere aracılık edebiliyor.

2 BİN 100 TÜRK FİRMASI VAR

İş Bankası yetkililerinin verdiği bilgiye göre, 2011 yılı ekim ayı itibariyle Irak’ta tescilli Türk firması sayısı 2 bin 100’e ulaştı. Sadece Erbil’de ikamet izni almış 25 bin Türk vatandaşı yaşıyor. Kuzey Irak bölgesi, sahip olduğu enerji, petrol ve gaz rezervleri sayesinde dünyanın önemli firmalarının yatırımlarını çekiyor. Bu sektörde hizmet veren firmalar için hala bir cazibe merkezi konumunda.

Erbil’de iş yapan Türk firmaları genelde inşaat, enerji, sağlık ve gıda sektörlerinde faaliyet gösteriyor. Kuzey Irak’ta özellikle yerel idarenin açmış olduğu havaalanı, üniversite, yol, hastane, köprü, elektrik ihalelerine katılan Türk firmaları tş Ban-kası’nın Erbil şubesi aracılığıyla aldıkları teminat mektuplarıyla ihalelere girebiliyor. Küçük çaplı özel işlerin yanı sıra büyük çapta ve her biri 100 milyon doların üzerinde pek çok ihale Türk firmaları tarafından gerçekleştiriliyor.

BAĞDAT’IN TEMİZLİĞİ ONA EMANET

Irak’ın başkenti Bağdat’ın merkez ilçelerinin temizlik ve çöp toplama işi Akdeniz Girişim Holding tarafından yapılıyor. Akdeniz Temizlik, parlamento ve diğer resmi binalar da dahil 3 ilçenin temizlik işini 2010 yılında düzenlenen ihalede 28 milyon dolar vererek almış. Şirket, fiili olarak son 1 yıldır hizmet veriyor.

Akdeniz Temizlik, Bağdat’ta 120 kamyon ve yaklaşık bin 600 çalışanıyla faaliyet gösteriyor. Şirket, bunun için 10 milyon dolarlık yatırım yapmış. Akdeniz Girişim Holding Yönetim Kurulu Başkanı Necmeddin Şimşek, Bağdat’ta temizlik işinin ilk kez yabancı bir şirkete verildiğine dikkat çekerek, bunun diğer şehirler için bir model olacağım Necmeddin Şimşek vurguluyor. Şu ana

kadar yaptıkları çalışmalardan hem yerel yöneticilerin hem de halkın çok memnun olduğunu belirten Şimşek, 1 yıllık sözleşmenin yenilendiğini ifade ediyor.

Bu arada Akdeniz Temizlik, Irak halkının güvenini ve sevgisini kazanmak için bazı gönüllü projeler de üstleniyor. Örneğin, Bağdat’ta bulunan Ebu Hanife Türbesi ve Camii ile Kazımiye Camii gibi kutsal mekanların temizliğini karşılıksız yapıyor. Şimşek, “Iraklı yetkililer bize güvenerek bu işi verdiler. Öncelikle bu güvene layık olabilmek için ticari kaygıları ikinci planda tutuyoruz” diyor.

Şimşek, Irak’ta hizmet sektörünün önünün açık olduğunu ve bu alanda önemli fırsatlar olduğunu kaydediyor.

ERKAN KIZILOCAK