Yayıncılık Sektörü 3’e Katlandı
Türkiye’de 2008’de 800 milyon dolar olan yayıncılık sektörü, 2.5 müyar dolara ulaşarak 5 yıl içinde üç kat birden büyüdü. Türkiye, dünya yayıncılık sektöründeki ciro büyüklüğü sıralamasmda bu rakam ile 13’üncü sırada yer alıyor. Buradaki hareketlilik fuarlara katdıım da olumlu etkiledi. Türkiye, gelecek yıl Budapeşte, Pekin ve Madrid’deki üç fuarda onur konuğu ülke olacak. Elektronik yayıncılık ise giderek yayguılaşarak sektördeki değişimi tetikliyor.
Yayıncılık özellikle dünyada dijitalleşme yoluna doğru eğilim göstermeye başlasa da basılı yayınlarda yükseliş ivmesi hala devam ediyor. Türkiye de yayıncılık alanında büyüme kaydeden pazarlar arasında yer alıyor. Öyle ki Türkiye’de 2008’de 800 milyon dolar büyüklüğe sahip yayıncılık sektörü, günümüzde ise 2.5 milyar dolara ulaşarak üçe katlandı. Türkiye, dünya yayıncılık sektöründeki ciro büyüklüğü sıralamasında bu rakam ile 13’üncü sırada yer alıyor. Son üç yılda Türkiye’de yıllık kişi başına düşen üretilen kitap adedi 5.3 civarındayken şimdi 6.4’e çıktı. 2012 yılında toplamda 480 milyon civarında kitap üretilirken 42 bin 625 çeşit kitap yayınlandı.
Özellikle yurtdışı fuarlarda Türkiye’nin onur konuğu olarak katılımı, son yıllarda giderek artıyor. Bu yıl Londra kitap fuarının onur konuğu olan Türkiye, önümüzdeki dönem de Budapeşte, Pekin ve Madrid’deki üç fuarda “onur konuğu ülke” olacak. Bunun için şimdiden hazırlıklara başlandı.
2.5 MİLYARLIK PAZAR
2008’de 800 milyon dolarlık yayıncılık sektörünün bugün 2.5 milyar dolara ulaşarak üçe katlandığına vurgu yapan Türkiye Basın Yayın Birliği Başkanı Münir Üstün, sektörün büyümesiyle birlikte fuarlara olan ilginin de arttığını, her yıl daha fazla yayıncının fuarlara katıldığını ifade ediyor. Münir Üstün, “Londra fuarı sonrasında 30’a yakin kitap için anlaşma yapıldı. Şimdi Türkiye, 2014’te Budapeşte ve Pekin’deki kitap fuarlarında onur konuğu olacak. 2015’te ise Liber’deki (Madrid) kitap fuarının onur konuğu yine Türkiye. Bu fuarlara katılacak yazarlar ve içerik konusunda çalışmalara başladık. Görüşmelerimiz sürüyor” diyor.
Türkiye’deki okuyucuların yabancı kitaplara olan ilgisinin diğer ülkelere göre daha fazla olduğunu da belirten Münir Üstün, çeviri oranlarındaki artışa da dikkat çekerek artışın yüzde 30 civarında olduğunu söylüyor.
TEŞVİK ARTIYOR
Yabancı yayınların çevirisinin yanında Türk edebiyatının başka dillere çevrilmesi konusunda da yapılan çalışmalar son dönemde arttı. Özellikle verilen desteklerin payı bunda büyük. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, Türk Edebiyatı’nın Dışa Açılımı Programı (TEDA) çerçevesinde Türk Edebiyatının pek çok eserine yabancı dillere çevrilmesi konusunda destek vermeye başladı. Bu çerçevede 2005-2012 yılları arasında 57 ülke ve 54 farklı dilde toplam 1351 adet kitaba destek verildi ve bu desteklerden 880 tanesi yayımlandı. TEDA Programı kapsamında şu ana kadar, 794 farklı eser, 367 farklı yazar ve 358 farklı yayınevi desteklendi. TEDA Projesi’ne ek olarak Avrupa Kültür Programı çerçevesinde “Yayınevlerinin Edebi Çeviri Projelerinin Desteklenmesine Yönelik Hibe Programı” yürürlükte olan bir başka proje. Bu proje, Avrupa edebiyatına ait eserlerin, Avrupa ülkelerinin dillerine çevrilip yayımlanarak Avrupa vatandaşları arasında yaygınlaştırılmasını amaçlıyor. Edebiyat teşvik kapsamında telif haklan konusunda da çalışmalar var. Türkiye’de TEDA programının uygulanmaya başladığı 2005 yılından itibaren Türk Yazarlarının başka dillerde yayınlanmasına yönelik telif hakları konularında çalışmalar yapan yazar ajansı/telif ajanslarının sayılarında yüzde 400’lük bir artış olmuş.
E-YAYINCILIK YÜKSELİŞTE
Elektronik yayıncılık sektörü, ülkemizde henüz yeni yeni gelişmeye başlasa da hızlı büyüyor. Tüm yayıncılık sektörü içindeki yeri 2011 yılında yüzde 0,3 civarındayken, yeni bir alan olarak ciddi bir hacim büyümesi yaşanmaya devam ediyor. 2010-2011 yılları arasında e-kitap satışları yüzde 100’ü aşan bir büyüme yaşadı ve bu artış süreci aynı oranlarda sürüyor. 2011 yılında Türkiye’de yayınlanan e-kitap sayısı 1314 iken, 2012’de 2928 e-kitap yayınlandı. En çok yayınlanan materyallerin e-kitap ve web ortamında yayınlanan online dergiler olduğu ifade ediliyor. Sektördeki trend, çeşitli donanımlar üzerinden okunabilen e-kitapların hakimiyetini gösteriyor.
İDDİALI HEDEF
E-kitabın sektördeki payı ABD’de yüzde 13, İngiltere’de yüzde 6, Türkiye’de ise binde 13 civarında. Bunun beş yıl içinde yüzde 10 civarına ulaşması hedefleniyor. Türkiye’de yılda 10 bin e-kitap okuyucunun satıldığı ve 250 bine yakın e-kitap okuyan kişi olduğu tahmin ediliyor. Beş yıl içinde hedef e-kitabm payının yüzde 10’a ulaşması. Yurtdışındaki rakamlarla karşılaştırıldığında e-kitabın payı küçük olsa da giderek büyüyor. Türkiye’de e-kitap satışı yapan web sitelerden İde-fix, 2012 yılında 38 bin 886 adet e-ki-tap satışı yaptı. Bu potansiyeli fark eden şirketler de bu alanda var olmak için yeni yatırımlar yapıyor. ldefix ve D&R gibi bilinen e-kitap satışı gerçekleştiren platformlann dışında Turkcell ve TTNET gibi teknoloji dünyasının iki şirketi de e-kitap dükkanlarım açtı. 2013 yılı itibariyle www.dr.com.tr üzerinden 7 bin 500 çeşit e-kitap satışı ile D&R lider durumda. Oluşturulan e-kütüphane ile e-kitapları istenilen yerden uygun cihazlara indirerek okuma olanağına sahip olunabiliyor.
Gözde Yeniova
