İşte dünyanın 23 kadim kenti…

Timbuktu (Mali)

Bugün Mali içinde kalan Timbuktu, bir zamanlar dünyanın eğitim başkentiydi. Sahra Çölü, kenti yutmadan, Fransız sömürgeciler kentin tarihi değerlerini silip süpürmeden önce. Son zamanlarda yüz binlerce el yazması, şiddet olaylarından kurtarılıp, Mali’nin başkenti Bamako’ya taşındı. Ama eşsiz mimarideki camileri bugün bile görülebilir.

Machu Picchu (Peru)

Peru’da And Dağları’nda, 2 bin 400 metre yükseklikte bulu-nân Inca kalesi Machu Picchu, 500 yıldan daha uzun bir süre önce inşa edilmişti. Peru’yu istila eden İspanyol istilacılardan sakladılar. Dış dünyada 1911 yılında tanınır hale geldi. Tropik ormanlar arasında kuru taş işçiliğiyle yapüan kaleyi her gün binlerce turist geziyor.

Atina (Yunanistan)

Atina’nın orijinleri, 5000 yıl öncesine kadar uzanıyor. Bugün modern kent ile ikonik anıtlar, birlikte var olmayı başarmış. Tepeye kurulu, ünlü hisar Akropolis bile yakın mahallelerden yürüme mesafesinde. Akropolis zaten “kentin en yüksek yeri” anlamına geliyor. Sosyal yaşantının büyük bölümü, tarihi anıtlar çevresinde yoğunlaşmış.

Petra (Ürdün)

Ölü Deniz ve Kızıl Deniz arasında kalan bu bölge insanlığın ilk günlerinden beri mevcut. MÖ 300 civarında kizil kum taşlı sarp kayalıklara labirent gibi muhteşem binalar oyulmuş. Kanyonlar ve dar boğazlar, bu eski kenti adeta kuşatıyor. Petra’ya motorlu taşıt girmesi yasak. Yürümek istemeyen ziyaretçiler deve ya da eşek kiralamak zorunda.

Ellora (Hindistan)

Ülkenin Maharaştra bölgesinde, Petra gibi, dağlara oyulmuş bir kent daha. 6’ncı yüzyılda başlayan Hindu ve Budist tapınaklarının inşaatı 400 yıl sürmüş. Bir tapmağı o kadar büyük ki, girişi bile iki katlı. Atina’daki Parthenon binasının iki katı büyüklüğünde. Avlusunda gerçek boyutta iki fil heykeli ve diğer dini figürler var.

Xi’an (Çin)

İpek Yolu’nun canlı olduğu dönemlerde Batı’ya yolculuk, Xi’an’dan başlıyordu. Bin yıldır eski Çin hanedanlarının başkenti konumundaydı. Bugünkü ünü, pişmiş kilden yapılan savaşçı heykellerinden kaynaklanıyor. 2000 yıldan uzun süre gömülü kaldılar. 1974’te ortaya çıkarıldığında, bütün zamanların en büyük arkeolojik başarısı olmuştu.

Madurai (Hindistan)

Eski bir Tamil kenti olan Madurai, Roma ile ticaret yapan, İngiliz işgaline kadar Hindistan’ın önemli bir bölümünü idare eden kentti. 2500 yıllık tarihe sahip. Ama ne yazık ki eserlerin çoğu yağmalanmış veya tahrip edilmiş. Meenakşi Tapmağı, törenlerin yapıldığı Nisan ve Mayıs aylarında yaklaşık bir milyon turist tarafından ziyaret ediliyor.

Poverty Point (ABD)

Louisiana eyaletindeki bu tarihi kent, yakın çevresinde yaşayan Amerikalılar tarafından bile pek bilinmiyor. Oysa Poverty Point, Kuzey Amerika’da insanlık tarihini başladığı yer olarak kabul ediliyor. Tarımın henüz bilinmediği MÖ 3500’lerde bölge halkı, burayı avcılık, balıkçılık ve toplayıcılıkla bir ticaret merkezi haline getirmiş.

Borobudur (Endonezya)

Bu ülkeyi ziyaret eden yabancılar, Endonezya’nın sadece turistik ada Bali ve telaşlı başkent Cakarta’dan ibaret olduğunu sanıyor. Fakat en çok ziyaret edilen bölgesi, 9’uncu yüzyıldan kalma Budist tapınakları kompleksinin bulunduğu Borobudur. MS 800 yılından kalma tapınakları, 1970’lerde UNESCO’nun restorasyon yardımlarına rağmen ormanlar ve volkanik küllerle örtülmüş.

Takht-i bahi (Pakistan)

Burası birinci yüzyıldan kalma bir Budist manastırı. Ama 600 yıl sonra kullanılmaz hale gelmiş. Bulunduğu konum, istilacılara karşı korumalı olsa da İngilizler gelip burayı talan etmişler. Hâzinelerin büyük bölümü Londra’da British Museum’da. Bugün kalıntılar arasında ayakta kalmayı başarmış üç stupa (kubbeli Budist tapınağı) var.

Stonehenge (İngiltere)

Arkeologlar, daire biçimi dizilmiş taş bloklardan oluşan bu yapının 5 bin yıllık olduğunu tahmin ediyor. Burasının bir ölü defin alanı olduğu inancı yaygın. Fakat birkaç ton gelen bu düzgün taş blokların uzaklardan niçin bu bölgeye taşındığı tam bir sır. Üstelik o yıllarda tekerlek kullanımı henüz İngiltere’ye gelmemişti.

Gondar (Etiyopya)

Eski adıyla Habeşistan’ın başkentiydi. Değişik din ve kültüre sahip kabileler tarafından kasırlar, kiliseler inşa edildi. Bugün tarihi, ticari ve turistik canlılığı sürüyor. Turizm çok gelişmiş değil. Surları arasında dolaşmak, zamanda seyahat etmek gibi. 1800’lerin ortalarından itibaren başlayan istilalar, bu kentin tarihi dokusuna oldukça zarar vermiş.

Nimrud (Irak)

Musul yakınlarında, 2800yıl öncesine dayanan, Asur İmparatorluğu’nun başkenti antik kent Nimrud’da 1840’lardan itibaren yürütülen kazılar, bölgenin bir zamanlar, fildişinden yapılmış möb-leleriyle, taş süslemeleriyle, altın ve taç ticaretiyle ünlü bir yer olduğunu gösteriyor. İç savaş, bölgenin buldozerlerle dümdüz edilmesine neden oldu.

ALEVRİGEL