Otomobilleri ne kadar biliyorsunuz?

Otomobillerin Tarihi

■ 1886, otomobilin doğum yılıdır. Bu tarihe kadar onlarca mucit motor yapmışsa da Alman mucit Kari Benz, modern otomobilin ilk örneğini ortaya çıkarmayı başarmıştır.

■ Bazı tarihçilere göre otomobilin mucidi Fransız Nicolas Joseph Cugnot’dur. 1769’da buharla çalışan bir aracı (fardier) yapabilmiştir. Ama aracı duvara çarpıp parçalanınca, mali destekçileri de çekilince bu hayalinden vazgeçmiştir.

■ Bütün dünyada ortalama 1 milyar 200 milyon adet motorlu araç kullanılıyor. Her gün 165 bin otomobil üretiliyor. Yılda 60 milyon otomobil. Bunların dörtte biri Çin’den geliyor.

■ Bir otomobil ortalama 30 bin parçadan oluşur. Bu parçaların yüzde 80’i, geri dönüştürülebilir materyalden yapılır.

■ Bir Amerikan vatandaşı, yılda ortalama olarak 38 saatini trafik tıkanıklığında harcar (Yıllık 240 iş gününe bölerseniz günde 9.5 dakikaya karşılık gelir. Bu süreyi de işe gidiş/eve dönüş olarak ikiye bölerseniz tıkalı trafikte harcanan süre, komik bir rakama düşer).

■ ABD’de trafik tıkanıklığı yüzünden kaybedilen iş saatlerinin, harcanan yakıtın ve araçların eskime paylarının toplamı, yılda 160 milyar dolarlık zarara neden olur.

■ 20-70 yaş arası direksiyon sallayan otomobil sahipleri, hayatlarının toplam beş ayını, kırmızı ışıkta bekleyerek geçirir.

■ ABD’de bir trafik kazasında ölme ihtimali 5.000’de 1’dir.

■ Yine de 35 yaş altı kesim için bir numaralı ölüm sebebi, trafik kazalarıdır. Dünya genelinde ise her yıl 1 milyon 250 bin kişi, trafik kazalarında hayatını kaybeder. 50 milyon kişi de yaralanır. Kazalar, sıtmadan daha fazla can alır.

■ Erkekler, trafik kazalarında kadınlardan daha çok ölmektedir. Bunun sebepleri, erkeklerin daha fazla uzun yola çıkması ve kadınların daha dikkatli olmasıdır.

■ Hareket halindeyken direksiyon başında cep telefonu kullanmak veya SMS mesajı yazmak, kaza ihtimalini 23 kat artırır. Saatte 90 km hızla giderken cep telefonuna beş saniye süreyle baktığınızda, bir futbol sahası uzunluğundaki yolu “görmeden” geçmiş olursunuz.

■ Otomobille yolculuk yapabilseydiniz, saatte 100 km hızla Ay’a 5.5 aydan daha uzun bir sürede varırdınız.

■ ABD’de 1900’lerde otomobillerin yüzde 40’ı buharlı, yüzde 38’i elektrikli ve yüzde 22’si akaryakıtlıydı.

■ Günümüzde Amerikalılar, hiç ihtiyaç yokken yüksek oktanlı benzin alıp fazladan iki milyar dolar para harcamaktadır.

■ BMW, küresel yönlendirme sistemiyle (GPS) donatılmış otomobillerini geri çağırmak zorunda kalmıştır. Sebebi, erkek sürücülerin GPS’deki kadın sesinden talimat almak istememesidir.

■ Otomobillere radyo, ilk kez 1922’de Chevrolet modellerine takıldı. Opsiyonluydu. 200 dolar karşılığı kapıya monte ediliyordu [1925’te bir Ford otomobil, 300 doların altında bir fiyata satın alınabiliyordu). Ama radyo sürücünün dikkatini dağıttığı gerekçesiyle 1930’lara kadar yaygınlaşmadı.

■ Bugün dünya halklarının yüzde 35’i soldan akan trafiği kullanır.

■ ABD’de her 45 saniyede bir otomobil çalınmaktadır.

■ Türkmenistan’da sürücüler, ayda 120 litreye kadar yakıtı bedava alırlar. Zaten benzinin litresi 0.19 dolardır. Fakat bu ülkede de fiyatlar artıyor. Yöneticiler, bu uygulamadan vazgeçme eğiliminde.

B Dünyanın en hızlı seri üretim sokak otomobili, bugün Almanların elinde olan Fransız şirketi Bugatti’nin Veyron Süper Sport modelidir.

■ Hızı saatte 431 km’dir.

■ 1895’te ABD’de düzenlenen ilk otomobil yarışında maksimum hız saatte 15 mil (24 km) idi.

■ 19’uncu yüzyılın sonlarında İngiltere’de hız limiti, saatte 3 km olarak belirlenmişti. Yürüme hızından daha az. Bir sürücü, saatte 12 km hızla gittiği için tarihte ilk hız cezasını almıştı. Polis, hızlı sürücüye bisikletle yetişmişti.

■ Günümüzde dünyanın en pahalı trafik cezası İsviçre’de kesildi. Tam 1 milyon frank [Yaklaşık 1 milyon ABD Doları) Çünkü İsviçre’de trafik cezaları, sürücünün gelirine göre hesaplanıyor. Fribourg polisi, saatte 290 km hız yapılan otomobile de el koymuştu.

■ BMW, Güney Afrika’da sattığı modellere otomatik bir alev silahı da eklemiştir. Çalmaya gelen hırsızı ateşe verir. Bu tedbir, ülkede tamamen yasaldır.

■ Üç noktalı emniyet kemerini ilk kez İsveç’in Volvo markası, otomobillerine taktı. Şirket, “herkes kullansın, ölümler olmasın” diye patent almadı. Kemer günümüzde, her altı dakikada bir hayat kurtarmaktadır.

■ Henry Ford, 1940’larda soya fasulyesinden otomobil karoseri yaptı.

■ Dünyanın en çok otomobil üreten şirketi Toyota’dır. Günde 13 bin otomobil üretir. Ferrari ise en az üretenidir. Her gün fabrikadan sadece 14 otomobil çıkar. Dünyanın en kârlı üreticisi ise Porsche’dir.

■ Alman otomobil mühendisleri, beyin gücüyle kullanılabilen bir otomobil üretti. Bir şapkaya yerleştirilen 16 algılayıcı (sensor), beynin elektrik sinyalleriyle araca yön veriyordu.

■ Beyinden yayılan elektrik sinyallerini küçümsemeyin. Otomobilinizin uzaktan kumandasının belli bir menzili vardır. 10-15 metre kadar. Kumandayı başınıza yakın tutup kullanırsanız, beyin amplifikatör gibi davranır ve menzil 15-20 metreye çıkabilir. İnanmıyorsanız deneyin.

■ Bir otomobil, kullanım ömrünün yüzde 95’ini park halinde geçirir.

■ ABD’nin Massachusetts eyaletinin Springfield kasabasında 1928 model bir Rolls Royce otomobil, iki farklı sahibiyle birlikte toplam 82 yıl aktif olarak kullanıldı. Bu marka otomobillerin yüzde 75’i bugün hala yollardadır.

■ Otomobillerin neden olduğu çevre kirliliği her ülke için sorun olmuştur. Oysa at arabalarının yaygın olduğu dönemde otomobiller “yeşil” bir alternatifti. Çünkü atlar her yeri pisliyordu. Otomobilden önce, sadece New York kentinde 15 bin at vardı.

■ Karayolları önce bisikletler için yapılmıştır. Otomobiller için değil.

■ BMW M5, o kadar sessiz çalışan motora sahiptir ki, müşterinin motor sesinden performansı anlayabilmesi için motor gürültüsü yapay olarak üretilip hoparlörden verilir.

■ Aynı yapay gürültü, elektrikli otomobillere de uygulanır. Bu kez amaç, yayaları uyarmaktır.

■ Bir otomobil satın almak, yakıtına yağına masraf etmek, bakımını yaptırmak, arızasmı gidermek, eskiyen parçalarını değiştirmek, bir Amerikalı’ya yılda ortalama 8 bin 875 dolara mal olur.

■ İlk uzun mesafeli otomobil yolculuğunu, otomobilin mucidi Kari Benz’in eşi Bertha Benz yaptı. 1888’in ağustos ayında, kocasından habersiz onun bir otomobilini alıp iki oğlu ile birlikte kasaba kasaba dolaşmıştı. Yakıtı alkoldü ve bunun için eczane bulmak zorundaydı.

■ İlk zırhlı otomobil, 1942’de ABD Başkanı Franklin Roosevelt’e alınmıştı. O yıllarda zırhlı otomobil pek yapılmıyordu. İkinci Dünya Savaşı yıllarıydı. Japonlar Pearl Harbor’a saldırmıştı ve ABD başkanına da suikast yapacakları söylentisi dolaşıyordu. Çareyi, Al Capone’un zırhlı Cadillac otomobilini almakta buldular. Dönemin ünlü gangsteri zaten hapisteydi, mallarına da el konmuştu.

■ Benzine gelinceye kadar otomobil motorları, alkol, hava gazı, kömür tozu, barut, hatta kahve ile çalıştırılabiliyordu. Motordaki bir sistem, kahve artıklarından yanıcı gaz üretiyordu. 56 bardak kahve ile bir mil yol kat etmek mümkündü.

■ 2012’de ABD’nin Nevada eyaleti, kendi kendine giden otomobillere lisans çıkaran ilk eyalet oldu. Nevada’yı Florida ve Kaliforniya takip etti. Bu araçların, trafik kazalarını yüzde 90 oranında azaltacağı düşünülmektedir.

■ ABD’de 11 Eylül saldırısından sonraki aylarda, trafikte ölenlerin sayısında yüzde 80’lik bir artış görüldü. Çünkü çoğu kimse yolcu uçaklarını kullanmıyor, gideceği yere, ne kadar uzak da olsa, otomobiliyle gidiyordu.

■ Danimarka’da otomobil sahibi olmak istemezsiniz. Satın aldığınız otomobilin değerinin yüzde 150’sini devlet, vergi olarak alır. Yani otomobil alacaksanız, fiyatının 2.5 katı para biriktirmeniz gerekir.

■ Al Capone, otomotiv |V dünyasının duayeni Henry Ford’a da mektup yazıp, hızlı ve lüks otomobilleri için kendisine teşekkür etmişti. Çünkü Capone, hızlı | otomobiliyle polis takibinden HL , kolaylıkla kurtulabiliyordu.

■ 2013’te dünyanın en popüler otomobil rengi beyazdı. Avustralya’da yapılan bir araştırmaya göre beyaz otomobille kaza yapma riski yüzde 10 azalıyordu. Oysa bazı ülkelerde ikinci el otomobil satıcıları, beyaz otomobillere “90 günlük” der. Çünkü bu araçların satışı genelde üç ayı bulur. Diğer renklere göre daha uzun bir süre.

■ Bazı otomobillerin transmisyon düzeneklerinde 1973 yılına kadar balina yağı kullanılmıştır.

■ Otomobili ünlü başka gangsterler, Bonnie ve Clyde’dı. Banka soygunu, hırsızlık, adam kaçırma, otomobil hırsızlığım gibi suçlardan aranan çift 1934’ün 23 Mayıs günü şanslı değildi. Pusu kuran polis,çifti çaldıkları Ford Deluxe’in içinde kurşun yağmuruna tutarak öldürdü. Delik deşik olan otomobil, yıllarca astronomik fiyatlara el değiştirdi, ülkenin çeşitli yerlerinde sergilendi. Meraklılar bir dolar karşılığında arabanın içinde oturabiliyordu. En son 1977’de 175 bin dolara satıldı. Bugünün parasıyla 725 bin dolar. Gerçek sahibi ise hem arabasından oldu, hem de bir cent bile tazminat alamadı.

■ Volksvvagen, 2015 yılında otomobilden çok sosis sattı.

Yanlış okumadınız, Volkswagen’in Almanya’daki Wolfsburg fabrikalarında körili sosis (currywurst) de imal edilir. Alman haber ajansı DPA’ya göre söz konusu yılda 7.3 milyon sosis satılırken otomobil satışı 5.8 milyonda kalmıştı.

■ Dört ya da daha çok yolun birleştiği noktaya “dönel kavşak” yapmak, hem kazaları yüzde 90 azaltır, hem yakıt ve zaman tasarrufu sağlar, hem de trafik ışığı monte etme masrafından kurtarır.

■ Havası kuru bölgelerde otomobil sahibi olmak büyük avantajdır. Otomobil, asla paslanmaz. Örneğin ABD’nin Kaliforniya eyaleti bu açıdan çok şanslıdır.

■ Lamborghini, 2008’de İtalyan polisine dünyanın en hızlı polis otomobilini hediye etti. Araçta video takip sistemi, silah kullanma destekleri, organ naklinde kullanılacak bir soğutucu ve bir defibrilatör (elektroşok cihazı] bulunuyordu. Otomobil, bir yıl sonra kazada parçalandı.

■ “Batman” (Yarasa Adam) filminde Lamborghini Murcielago marka otomobilin kullanılması tesadüf
değildir. Murcielago, İspanyolca’da “yarasa” demektir.

■ Son James Bond olan Daniel Craig’e, hayatının bundan sonraki döneminde istediği zaman fabrikasına gidip, istediği Aston Martin’i alma hakkı tanınmıştır.

■ “Mechanophilia” kelimesini hiç duymuş muydunuz? Bu, otomobillere ve mekanik objelere, aşırı bağlanma hastalığıdır. Bazı ülkelerde suçtur.

■ Markası ve modeli bizde saklı bir otomobilin egzoz borusundaki 333 Hz’lik titreşim, araç içindekilere farklı bir haz vermektedir.
■ Her yıl 250 milyondan fazla lastik çöpe atılır. Çok azı, kaplama yöntemiyle yeniden kullanılır.

■ Uzun yolda araçların hızını sabitleyen “cruise control” (seyir kontrol) sistemini 1948’de icat eden Ralph Teetor görme engelliydi. Sistem mekaniktir ve elektronik devre hassasiyetinde kusursuz çalışır.

■ Dünyanın en pahalı otomobili 2013 yılında el değiştiren 1963 model Ferrari 250 GTO’dur. Fiyatı 52 milyon dolardı.

■ Jamaika’nın özgün müziği “reggae”yi dünyaya tanıtan gitarist ve şarkıcı Bob Marley (1945-1981], BMW satın almıştı. Prestij olsun diye değil. Marka, adının ilk harfleriydi. W de, müziğe ilk başladığı yıllardaki grubu VVailers’i temsil ediyordu.

■ Kanada’da araç sahipleri otomobillerini kilitlemezler. Bir yaya, ayıyla karşılaştığında aracın içine girip güvende olsun diye. Ama yardım kısa zamanda gelmeli. Yoksa ayı, otomobilin kapısını konserve gibi açmakta zorlanmaz.

■ ABD’de otomobillerin yüzde 5’i düz viteslidir. Sürücülerin de sadece yüzde 18’i manuel vitesin nasıl kullanıldığını bilir.

■ “Beyaz Şerit Ateşi” diye bir hastalık biliyor musunuz?

Bu, uzun yolda saatlerce araç süren ve önünde hızla geçen binlerce beyaz şerit gören sürücülerin tutulduğu bir rahatsızlıktır. “Otoyol hipnozu” da denir. Bu nedenle bazı yollar, beyaz şeritle değil, kedi gözleriyle ayrılır.

■ Bir otomobil yapmak yaklaşık 25 saat sürer. Bunun 10 saati boyamada geçer. Henry Ford’un, “Müşteri otomobilde istediği rengi seçebilir. Renk, siyah olmak şartıyla” dediği günler çok gerilerde kaldı.

■ İngiliz trafik polisinin araçlarında oyuncak ayılar bulunur. Bir kazaya karışmış küçük bir çocuk varsa, kendisini rahatlatıp avutmak için.