Sıra dışı iş fikri önerileri

Bambu kamışlarından çıkan sıra dışı iş fikri önerilerimiz ilginizi çekecektir.

Geleceğe yönelik potansiyel sıra dışı iş fikirleri

UYGULAMADA hala yapılıyor mu pek emin değilim; yıllar önce güney illerimizde ilginç bir alışkanlık vardı, taze sıkılmış ‘şeker kamışı’ suyunu sağlık ve lezzet adına içmek. Yaşı yetenler bilir; buğdaygillerin üst familyasından kahverengi mor arası, boyu birkaç metreye ulaşmış, eni 4 ila 5 cm civarında bir tür kamış basit bir sıkma silindirinin ağzına verilir, çıkan sıvı müşterilerin gözü önünde bardaklara doldurulup ayaküstü bekleyen halka sunulurdu. Kamışın hafif renkli suyu en leziz meşrubat niyetine zevkle içilir; hoş tadı, lezzetli aromasıyla içenleri anında rahatlatıp, inanılmaz güç verirdi.

Yine o tarihlerde okuduğum bir makalede bu alışkanlığın güney komşularımızda da epeyce yaygın olduğunu, bu ilginç kamış türünün ‘buğdaygiller familyası’nın üst grubunda olan bir bitki olduğunu öğrenerek hayli şaşırdım. Buğday sözcüğüyle şeker kamışını yan yana getirmek çok ilginç geldi bana. Bugün pek de uzmanı olmadığım araştırmalarım gösterdi ki, tıpkı şeker kamışı gibi ‘Buğdaygiller’in içinde Uzakdoğu’da hayli yaygın olan, çok daha büyük şaşırtıcı dev bir bitki daha var: ‘Bamboo’; yani bizim dilimize yansıyan şekliyle ‘Bambu Kamışı’.

Bambu Kamışları Çok Hızlı Büyüyor

Ağacımsı bir bitki olan, halk dilindeki yaygın ifadesiyle ‘Bambu Kamışları’ aslında birçok türe sahip. Günümüzde daha çok Uzakdoğu ve Güney Amerika’da endemik olarak bulunuyor ve yetiştiriliyor. Kullanım alanı oldukça geniş; öyle ki, kırsalda ve kentlerde bazı asma köprüler dayanıklı bir bambu çeşidinin liflerinden üretilen halatlarla yapılıyor. Bu ağacımsı bitkinin birçok marifeti var: İnşaat amaçlı lif üretiminden mobilya marangoz gereçlerine kadar çeşitli alanlarda kullanılıyor. Son yıllarda bazı özel kumaşların üretiminde ve yalıtım malzemelerinde de bambu öne geçiyor. Kimi mutfak eşyaları, hatta özel tabaklar da kullanım sahası içinde.

inanılması güç ama tüm bambu çeşitleri teknik olarak ağaç değil. Buğdaygillerin alt basamağında yer alan dev boyutlu bir ‘ot ailesi’. Bu otsu dev bitkilerin en önemli özelliklerinden biri çoğu iklime adapte olabilmeleri. Türlerin bir bölümü nemli tropikal bölgelerde görülse de diğerleri her iklime kolayca uyum sağlayabiliyor, özellikle dağlık ve serin yerlerde yetişen çok dayanıklı türler hemen dikkat çekiyor. Uzakdoğu’da sevimli ‘Panda’ların tek beslenme kaynağı olan bitkinin diğer türlerinin kullanım alanları saymakla bitecek gibi değil.

Bu arada hemen belirtmekte yarar var; Batı’da çiçekçi mağazalarında yaygın olarak satılan ‘Lucky Bamboo’ bitkisinin bu türlerle akrabalığı bulunmuyor. Bambuya benzemesi nedeniyle bu yakıştırma yapılmış. Yukarıda belirttiğimiz ‘Şeker Kamışı’ gibi bambuyla da uzaktan yakından ilgisi yok. Tüm bunlara karşın bambu türleri çok geniş bir yelpazeye sahip. Bazı türlerin hızlı gelişmesi oldukça şaşırtıcı; 24 saat içinde 9-10 cm. büyüyenleri var; her yarım saatte gözle görülür boy atmaları da onları daha ilginç hale getiriyor.

Bambu Kamışı Tüm Sektörlere Hammadde Sağlıyor

Hemen hemen tüm bambu türleri inanılmaz şekilde ticari hammadde olabiliyor; çoğu bilinen elyaf ve ahşap materyalden daha dayanıklı. Avrupa ve Kuzey Amerika’nın belli bölgeleri dışında hemen her yerde dikim ve üretimi yapılabiliyor. Türlerinin çeşitliliği onları endemik olarak belli bölgelere özgü kılıyorsa da şimdi çoğu yerde deneme üretimleri yapılıyor ve yaygınlaştırılıyor. Özellikle Akdeniz havzasında ve Avrupa’nın bazı yörelerine adapte olabilecek türler hızla tarımsal kapsam içine alınıyor ve geliştiriliyor. Bizde sadece bazı bahçelerde peyzaj bitkisi olarak rastlanıyorsa da diğer endüstriyel türler hemen her coğrafyada rahatça yetiştirilebilecek gibi görünüyor.

Bambuların bazı türlerinin oldukça dekoratif olması ve hızlı büyümeleri arazi ağaçlandırılması için neredeyse tek seçenek. İnsan ve hayvan beslenmesi açısından da ilginç türlere sahip bir bitki bu. Günümüzde bambu sürgünleri gurme mutfaklarda çok özel bir yer kazanmış durumda.

En başta konserveleri çok talep görüyor.

Ancak sürgünlerin özel yöntemlerle proses edilmesi gerekiyor. Aksi halde bazı türlerde tat bozulmaları ve acılaşma yaşanabiliyor.

Bu nedenle sürgünler için özel izin alınması gerekiyor. Daha da önemlisi, çiğ ve proses edilmeden yenir ise kimi zaman ‘cyanide zehirlenmesi’ yapabiliyor.

Bambulardan üretilen mutfak ve sofra gereçlerinin de pazarda ayrı bir yeri var.

Özellikle Uzakdoğu’da yemek çubukları, mutfak gereçleri ve çanaklar neredeyse tümden bambu orijinli materyalden üretiliyor. İşin Batı’ya uzanan ayağında ise plastik mutfak gereçlerinin yerini şimdilerde bambudan yapılan sağlıklı ürünler alıyor. Daha da ilginci ise bambudan üretilen ‘bio-fueP yakıtların güvenle kullanılabilmesi.

Bambu Ağaçları Kullanım Alanı En Geniş Aile

‘Bambu ağaçları’ hediyelik eşya sektöründe üretilen çeşitli sanat orijinli eserlerin ham maddesini teşkil ediyor. Ayrıca, günlük yaşamda kullanılan bilindik araç ve gereçler için yine ‘bambu’ kullanılıyor. Bazı ülkeler daha az aşındığı ve toz tutmadığı için şimdiden bambu orijinli kilim türlerini daha çok tercih ediyor.

En çok kullanan yer ise hafifliği ve dayanıklılığı nedeniyle ahşap ve mobilya sektörü. Arkasından yer döşemeleri geliyor. Bu arada yine dayanıklılığı nedeniyle balık oltaları ve ağları üretiminde de özel bir yeri var.

Şu sıralar en çok prim yapan ve üreticisine kazandıran çeşitlerin başında bambu alkolü, bambu kömürü, bambu orijinli peçeteler, tuvalet kağıtları dikkat çekiyor. Bambudan yapılan gazebo ve yazlık evler, geniş satıhlı tenteler ve en zarif jaluziler pazarda daima ayrıcalıklı yere sahip. Dahası da var; metalden yapılanları kadar sağlam, yıllarca çürümeyen, paslanmayan bisikletler, el arabaları, çocuk pusetleri, sağlam çatı çatkıları, kiremit işlevi gören örtü malzemeleri ve dahası… Bambu’dan son zamanlarda çok yararlanan gıda sektörü de ilginç değişim ve yeniliklerle gündemde; örneğin çeşitli proseslerden geçirildikten sonra bambu filizinden yapılan sağlıklı çaylar da son yıllarda epey ilgi görüyor.

NUR DEMÎROK