YURTDIŞI varlıklar için varlık barışı, esnek çalışma, istihdamı koruma ve artırmaya yönelik düzenlemeler başta olmak üzere milyonları ilgilendiren kanun teklifi Meclis’te. İşsizlik Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik yapılması Hakkında Kanun Teklifi, geçen hafta TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nun gündemindeydi. Komisyon görüşmeleri devam ederken kaleme aldığımız ve haberi sayfalarımıza taşıdığımız teklife göre, yurtdışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarını, 30 Haziran 2021’e kadar Türkiye’deki banka veya aracı kuruma bildiren gerçek ve tüzel kişiler, söz konusu varlıkları serbestçe tasarruf edebilecek. Bu varlıklar, yurtdışında bulunan banka veya finansal kurumlardan kullanılan ve yürürlük tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan kredilerin en geç 30 Haziran 2021’e kadar kapatılmasında kullanılabilecek. Bu takdirde, defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla, borcun ödenmesinde kullanılan varlıklar için Türkiye’ye getirilme şartı aranmaksızın bu madde hükümlerinden yararlanılacak. Gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan ve Türkiye’de bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar, 30 Haziran 2021 tarihine kadar vergi dairelerine bildirilecek. Söz konusu varlıklar nedeniyle hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacak. Bu hükümden faydalanılabilmesi için bildirilen varlıkların, bildirimin yapıldığı tarihten itibaren üç ay içinde Türkiye’ye getirilmesi şart olacak.
AK Parti Grup Başkanvekili Mehmet Muş’un verdiği bilgiye göre, borç yapılandırmasında, gelir vergisi, kurumlar vergisi, KDV, motorlu taşıtlar vergisi, özel tüketim vergisi, tüm idari para cezaları, KYK borçları, hazine alacakları kapsamda olacak. Peşin ödeme yapılırsa faizler silinecek. Yılsonuna kadar müracaat etmek gerekecek. 18 taksit imkanı getirilecek. Yapılandırmadan 500 milyar TL bekleniyor.
İçeriğe Ait Başlıklar
İŞE HIZLI DÖNÜŞ DESTEĞİ
Teklifle işsizlik ödeneğinden yararlandırılan kişilerin istihdama hızlı dönüşleri teşvik ediliyor. Teklife göre, işsizlik ödeneğinden yararlandırılanların, işten ayrılmalarını takip eden 90 gün içinde işe girmeleri ve 12 ay süreyle kesintisiz hizmet akdine tabi olarak çalışmaları halinde, işsizlik ödeneğinden yararlandıkları süre için hesaplanacak uzun vadeli sigorta primleri İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanacak. İşe dönüş desteğinden 200 bin kişinin faydalanması, bunun maliyetinin 190 milyon TL olması bekleni- A I yor. Teklifle kadınları, gençleri veya mesleki yeterlilik belgesi bulunanları istihdam eden özel sektör işverenlerine sağlanmakta olan prim desteği uygulamasının, ilave istihdam sağlayan özel sektör işverenleri sağlanan prim desteği ile gelir vergisi stopaj teşviki ve damga vergisi desteğinin 31 Aralık 2023’e kadar uzatabilmesi için Cumhurbaşkanı’na yetki verilecek. Kaynak İşsizlik Sigortası Fonu olacak. Kadın, genç ve mesleki yeterlilik belgesi olanlara fon teşvikinin süresinin uzatılmasından 250 bin kişinin yararlanacağı, yıllık maliyetin 2 milyar TL olacağı, ilave istihdama prim teşvikinin uzatılmasından 800 bin kişinin yararlanacağı, yıllık maliyetin ortalama 10 milyar TL olacağı öngörülüyor. Teklife göre Cumhurbaşkanı, prim desteği süresini de 30 Haziran 2021’e kadar uzatabilecek.
ESNEK ÇALIŞMA
Teklife göre belirli süreli iş sözleşmesi, işçinin 25 yaşını doldurmamış veya 50 ve daha yukarı yaşta olma koşulunu sağlaması kaydıyla yazılı yapılabilecek. 25 yaşını doldurmamış işçilerle yapılacak belirli süreli iş sözleşmelerinin süresi, işçinin 25 yaşını doldurduğu tarihi geçemeyecek. Bu hüküm uyarınca bir defada veya yenilenerek yapılan belirli süreli iş sözleşmelerinin toplam süresi iki yılı geçemeyecek. Teklife göre işe girdiği tarih itibarıyla 25 yaşından küçük olup, hizmet akdine tabi olarak bir veya birden fazla işverence çalıştırılan ve çalıştıkları kişi yanında ay içinde çalışma saati süresine göre hesaplanan çalışma gün sayısı 10 günden az olanlar için çalıştırıldıkları süreyle orantılı olarak işverenlerce, prime esas günlük kazanç alt sınırının yüzde 2’si oranında iş kazası ve meslek hastalığı sigortası primi ile yüzde 7.5’i işveren; yüzde 5’i sigortalıya ait olmak üzere yüzde 12.5 oranında genel sağlık sigortası primi ödenecek.
KAYITDIŞI İSTİHDAM DA YARARLANACAK
İşsizlerin yeniden istihdamı ile Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) bildi-rilmeksizin çalışan kişilerin de istihdam edilebilmesi için iş veya hizmet sözleşmesi 1 Ocak 2019-17 Nisan 2020 döneminde sona erenler ile SGK’ya bildiril-meksizin çalışanların en son çalıştıkları işyerlerine başvurmaları ve bu işverenler tarafından fiilen çalıştırılmaları halinde, bu sigortalılar için işverenlere her ay Kuruma ödeyecekleri tüm primlerden mahsup edilmek üzere günlük 44,15 TL destek verilecek. Başvuruda bulunanlardan işveren tarafından işe alınıp ücretsiz izne ayrılanlar için günlük 39.24 TL nakdi ücret desteği verilmesi amaçlanıyor. Ayrıca bu kapsamda olup başvurusunun kabul edilmediğini bildirenler için ise hane başına günlük 34.34 TL destek verilmesi öngörülüyor. İşverenler tarafından 2019 0cak-2020 Nisan döneminde en az sigortalı bildirimi yapılan dönemdeki sigortalı sayısına ilave olarak istihdam edilecek her bir sigortalı için her ay bu işverenlerin SGK’ya ödeyecekleri tüm primlerden mahsup edilmek suretiyle destek sağlanması öngörülüyor. Bu destek kapsamında işe alındığı tarihten itibaren fiilen çalıştırılacak sigortalılar için günlük 44.15 TL, ilave olarak işe alınacaklardan işveren tarafından ücretsiz izne ayılacak olanlara ise günlük 39.24 TL nakdi ücret desteği verilmesi amaçlanıyor.
Konaklama vergisi erteleniyor
Kanun teklifiyle Cumhurbaşkanına, 2021’de yüzde 20 olarak uygulanacak kurumlar vergisi oranını beş puana kadar indirme ve tekrar kanuni seviyesine getirme yetkisi veriliyor.
1 Ocak 2021’de yürürlüğe girmesi beklenen konaklama vergisinin yürürlük tarihi 1 Ocak 2022’ye erteleniyor. Esnaf Ahilik Sandığı’nın son olarak 1 Ocak 2021 yılına ertelenen uygulama yürürlük tarihi 31 Aralık 2023 olarak yeniden düzenleniyor. Evlerinde ürettikleri mallarını internet ve benzeri ortamlar üzerinden satışını yapanlara belirli şartlarda gelir vergisi muafiyeti getiriliyor.
Ayhan KIZILTAN / Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı
“Uzun vadeli yapılandırma nefes aldırır”
İşe geri alınan çalışan için işverene verilecek teşvik pandemi sürecinde işsiz kalanlar için de önemli bir destek. Kısa çalışma ödeneğinin süresinin Temmuz 2021’e kadar uzatılabilecek olması da olumlu. Kurumlar vergisinde yapılması planlanan indirimler de yerinde. Hepsi yerinde ama ülke olarak daha kapsamlı, palyatif olmayan, köklü ve uzun vadeli bir ekonomik paketi hep birlikte planlamalıyız. Esnek çalışma, sektörlerin kendi üretim planına göre olması gereken, zorlama olmadan sektörlerin karar vermesi gereken bir konu. Varlık barışının normal şartlarda sürekli ortaya atılmasını hiçbir zaman çok doğru bulmadık. Pandemi sürecinde kapsamlı ve adil bir af ve uzun vadeli bir yapılandırma iş dünyasını tamamen kurtarmasa da bu yıl için nefes aldıracaktır.
Nurettin ÖZDEBİR / Ankara Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı
“Reel ekonomiye katkı sağlayacak”
Pandemi sürecindeki ekonomik hasarlarının bertaraf edilmesi amacıyla geçen hafta TBMM gündemine gelen düzenleme bir nebze de olsa reel ekonomiye katkı sağlayacak. Kurumlar vergisi oranın düşürülmesi, esnek ve kısmi çalışmaya ilişkin düzenlemeler, mikro ihracatta vergisel avantajlar üretimin devamlılığı açısından oldukça önemli. Diğer taraftan daha önce de gündeme getirdiğimiz ve pandemi sürecinde de elzem bir hale gelen vergi, SGK ve diğer kamu borçlarının yapılandırılmasının mutlaka bu teşvik paketinin içerine dâhil edilmeli.
Doç. Dr. Resul KURT / İstinye Üniversitesi Öğretim Üyesi
“Kapsamı genişletilmeli”
Pakette, istihdamın sürekliliğini sağlamak adına alınan kararlar gayet yerinde. Yeni teşviklerin belirli bir süre istihdam sağlamaya yönelik düzenlemeleri gayet yerinde olmakla birlikte istihdam teşviklerinin sadeleştirilerek uygulanmasının kolaylaştırılması, işgücü piyasasını tekrar hareketlendirme amacında olan bu düzenlemelerin kapsamının genişletilmesi uygun olacak. Ayrıca işverenlere ücret desteği sağlamanın yanı sıra bu desteğin belirli bir süre çalıştırılan işçiler için sağlanması, işsiz kalan işçiler için ücret desteği sağlanması istihdam sayılarında etkisini gösterecektir.
Mustafa UYSAL / Verai Konseyi eski Başkanı
“Toparlanma sürecini hızlandırır”
Teklif ekonomide toparlanma sürecine girilirken toplumun beklentileri karşılaması ve ekonomide dengelenme sürecine hizmet etmesi yönüyle olumlu. Varlık barışının uluslararası bilgi değişimi kurallarının çok daha sıkı uygulanacağı döneme girilirken tekrar yasalaşmasını iyi değerlendirilmesi gereken bir fırsat. Vergi oranlarında yapılacak indirimlerin ve uyumlu mükelleflere sağlanacak ek indirimlerin vergi ortamını daha uygun bir yapıya kavuşturacağını düşünüyorum. Uluslararası sermaye her zaman daha uygun vergi ortamlarını yönelmeyi tercih eder.
HÜLYA GENÇ SERTKAYA
