“Uzun vadede en iyi kazanç borsada”
Borsa İstanbul A.Ş. Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Başkan Vekili Mehmet Hakan Atilla, borsada kısa vadeli al-satlar yerine, detaylı analiz yapan yatırımcıların, uzun vadede altından da dövizden de daha çok getiri elde edebildiğini söyledi. Pay piyasasında işlem gören şirketlerin halka açık kısmının büyük çoğunluğuna kurumsal ve yurtdışı yerleşik yatırımcıların sahip olduğuna dikkat çeken Atilla, işlem hacminde ise daha çok kısa vadeli ve yerli bireysel yatırımcıların hareketlerinin göze çarptığını söyledi. Yatırımcıların uzun vadeli bir bakış açısıyla pay piyasasına yaklaşması gerektiğini vurgulayan Atilla, “Çarpıcı bir örnek olması açısından paylaşmak gerekirse, çocuğunun geleceği için 18 yıl önce her ay bir çeyrek altın alan bir kişinin birikim tutarı bugün 100 bin TL yapıyor. Bu kişi vadeli döviz mevduat hesabı açıp, aynı tutara denk gelen miktarda dolar alıp vadeli mevduatın üzerine eklese birikim tutarı 75 bin TL’ye ulaşacaktı. Halbuki, temettü verimi yüksek olan 10 şirkete yatırım yapsa, elde ettiği temettü gelirleriyle yine hisse yatırımı yaptığı varsayımıyla bugünkü birikimi hem altının hem dövizin neredeyse toplam getirisine, yaklaşık 170 bin TL’ye ulaşıyor. Son 18 yılda temettü verimi yüksek şirketlere yatırım iyi kazandırdı” dedi. Atilla, borsanın halk tarafından daha çok anlaşılması ve sahiplenilmesi gerektiğini vurgulayarak, “Borsayı uzun vadeli düşünen ve finansal göstergeleri güçlü şirketleri seçen yatırımcıların beklentilerinin karşılanacağına inanıyorum” dedi.
İFM’YE GEÇİŞ PLANLANIYOR
Geçen yıllarda yaşanan ekonomik vejeopolitik gelişmelerin, finansal piyasaların birçok farklı alanda global ve yerel riskleri yönetme konusunda alışılagelmiş bakış açılarını terk etmesine neden olduğunu belirten Atilla, borsamn da bu çerçevede Türkiye’deki finansal mimariyi destekleyici ürün ve hizmetleri, ulusal ve yurtdışı yerleşik tüm yatırımcıların hizmetine sunduğunu ifade etti. Atilla, Borsa İstanbul’un gelecek dönemde uluslararası alanda daha rekabetçi olması ve cazibesinin artırılması yönünde çalışmaların hızlandığını aktararak, tanıtımı yapılan yeni finansal enstrümanların yanı sıra gözden geçirilen düzenleme, uygulama ve yapılanmalarla Borsa İstanbul’un yenilenerek İstanbul Finans Merkezi’nde (İFM) yer almasının planlandığını söyledi.
Atilla, Türk Lirası Referans Faiz Oranının (TLREF) yayınlanmaya başlamasıyla piyasa tarafından hızla benimsendiğini kaydederek, “TLREF’e dayalı olarak özel sektör tarafından 18 milyar TL’nin üzerinde ihraç yapıldığını görüyoruz. Bu ihraçların 1.5 milyar TL’lik kısmının sermaye benzeri ihraç olması oldukça önemli. 2020’de TLREF’e dayalı kredilerin ve ihraçların katlanarak artmasını bekliyoruz” diye konuştu.
PİYASALAR 23.00’E KADAR AÇIK OLACAK
Türev ürünlerin daha da çeşitlendiğini belirten Atilla, “Aralık 2019’da Borsa İstanbul Grubu şirketlerinden Takasbank nezdinde Tezgahüstü Türev Takası’nın yapılmaya başlanmasıyla birlikte, TL finansal mimari çalışmasında önemli bir adım daha atıldı. Böylece finansal kuruluşlar, bilançolarında oluşan faiz risklerini döviz bazlı türev ürünler yerine tamamen TL bazlı ürünlerle yönetme imkânına kavuştu. Finansal sistemde yabancı paranın ağırlığını azaltma yönünde önemli bir adım atılmış oldu” diye konuştu.
Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nın (VİOP) uluslararası sermaye piyasalarıyla entegrasyonun önemli bir husus olduğuna dikkat çeken Atilla, “VİOP’ta akşam seansını devreye alacağız. Saat 19.00-23.00 zaman diliminde de piyasamızın açık olması sayesinde, örneğin ABD piyasasının gündüz seansında işlem yapan bir yatırımcının aynı anda Borsamızda da işlem yapması mümkün olacak” dedi.
BİGA HAYATA GEÇTİ
Borsa İstanbul Grubu bünyesindeki Takasbank nezdinde blokzincir tabanlı olarak hayata geçirilen BİGA’ya (Bir Gram Altın) değinen Atilla, BİGA sayesinde, karşılığı fiziken Borsa kasalarında saklanan ve standardı belli olan kaydi altının blokzincir teknolojisiyle farklı birey ve kurumlar arasında transferinin mümkün hale geldiğini kaydetti. Böylece herhangi bir zaman kısıtı olmaksızın, 7 gün 24 saat ve işlem mahremiyeti muhafaza edilerek farklı kişiler arasında varlık transferinin yapabilir hale geldiğine işaret eden Atilla, “Uygulamaya alınan projeye ilk etapta altı banka katılım sağladı. Böylece katılımcı bankalarla birlikte Türkiye’nin finansal alanda bilinen ilk blokzincir ağı kuruldu” şeklinde konuştu. Borsa İstanbul bünyesinde Döviz Swap Piyasası’nın faaliyete geçmesiyle yerli bankaların yabancı para ve TL nakit akışlarını, ihtiyaçları doğrultusunda takas etmelerine imkân veren güvenilir ve organize bir piyasanın finansal sisteme kazandırıldığını ifade eden Atilla, swap piyasasının günlük ortalama işlem hacminin 10 milyar TL’ye ulaştığını, yeni kurulan bir piyasa için bu miktarın anlamlı olduğunu, ilerleyen dönemlerde daha da artmasını beklediklerini vurguladı. Hakan Atilla, borsamn en eski ve köklü piyasası olan pay piyasasının pazar yapısını yatırımcı beklentileriyle uyumlu olarak yeniden yapılandırdıklarını da söyledi.
Borsa şirketlerinde neler oluyor?
AKSA AKRİLİK: Şirket sermayesinin 185 milyon TL’den yüzde 100 oranında bedelsiz olarak 185 milyon TL artışla 370 milyon TL’ye yükseltilmesine ilişkin olarak yapılan başvuru SPK tarafından onaylandı.
ARÇELİK: Şirketin Hollanda’da yer alan yüzde 100 bağlı ortaklığı Ardutch B.V.’nin 100 milyon euro tutarındaki sermaye artırımına katılacağı bildirildi.
COCA-COLA İÇECEK: Şirketin 4Ç19 hacmi yıllık bazda yüzde 0.8’lik artışla, 230 milyon ünite kasa (uc) olarak gerçekleşti. Aynı dönemde Türkiye hacmi yüzde 4.6 artarak 126 milyon [uc) olurken, yüksek marja sahip gazlı ve gazsız içecekler, güzel havaların etkisiyle sırasıyla yüzde 16 ve yüzde 13 büyüdüler. Yurtdışında ise hacim yüzde 3.6 daralarak 104 milyon uc’ye düştü. Bu düşüşün ana sebebi, büyük pazarlar olan Pakistan ve Irak’taki sırasıyla yüzde 15 ve yüzde 5’lik daralmalar oldu. Diğer bir ana pazar olan Kazakistan’da ise hacim yüzde 16 oranında arttı.
KOZA ALTIN İŞLETMELERİ: Şirket tarafından yapılan açıklamada, mahkemenin Koza-İpek Holding ortaklarından beş kişiye ait payların müsaderesine karar verdiğini duyurdu. Diğer yandan aralarında Akın İpek’in de olduğu üç ortak için ise mahkeme dosyaların ayrılmasına ve bu kişilerin payları için kayyum yetkilendirmesinin devamına karar verdi. Diğer yandan dosyası ayrılan ortakların Koza-İpek Holding’te yüzde 49.5 payı bulunmakta. Holding’in kalan yüzde l’lik hisseleri ise yine aile tarafından kontrol edilen üç şirkete ait.
PEGASUS HAVA TAŞIMACILIĞI: Şirket, uzun vadede teknik üs bakım hizmetlerini gerçekleştirme kapasitesine sahip olacak şekilde kendi uçak bakım merkezinin kurulması için HEAŞ ile bu doğrultuda kapalı hangar alanına sahip arazi geliştirilmesi için kira sözleşmesi imzalandığını bildirdi. Kiranın hangar inşaatının tamamlanması üzerine başlayacağı açıklandı.
Öte yandan şirket Aralık ayında 2.4 milyon adet yolcu taşırken, yıllık bazda yolcu sayısı yüzde 8.9 oranında yükseldi. İç hatlarda yolcu sayısı yüzde 1.7 artarken, dış hatlarda ise yüzde 19.3 oranında güçlü büyüme kaydetti. Kümülatif olarak bakılacak olursa şirket 2019 yılını yüzde 0.3’lük sınırlı daralma ile kapattı ki bunun büyük kısmı iç hatlardaki yüzdell.5’lik düşüş oluşturuyor.
THY: Aralık ayında 5.5 milyon adet yolcu taşınırken, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 0.5’lik azalma gerçekleşti. Yurtiçi uçuşlardaki düşüş yüzde 11.5 olurken, yurtdışı uçuşlardaki artış ise yüzde 7.7 düzeyinde. Açıklanan rakam DHMI verileri ile örtüşmekte.
Kümülatif olarak bakılacak olursa 2019 toplam yolcu sayısında yüzde 1.1’lik düşüş gerçekleşti. Yurtiçi yolcu sayısında yüzde 7.5’luk azalma görülürken, yurtdışı yolcu sayısı ise yüzde 3.8 arttı ve 2019’da toplam 74.3 milyon yolcu taşındı. Öte yandan THY’nin düşük maliyetli markası AnadoluJet 2020 yaz sezonundan itibaren Sabiha Gökçen’den uluslararası uçuşlara başlama kararı aldı. AnadoluJet’in THY operasyonları içindeki payı yüzde 5’ten daha az.
TÜRK TELEKOM: Şirketin 1 milyar TL’ye kadar borçlanma aracı ihracına ilişkin yapılan başvurusu SPK tarafından onaylandı.
VAKIFBANK: Şirketin 5 milyar dolara kadar borçlanma aracı ihracına ilişkin yapılan başvuru SPK tarafından onaylandı.
ÇEMAŞ DÖKÜM: SPK 2020/4 kararınca şirket paylarındaki inceleme sonucu bazı ortaklara idari para cezası uygulanmasına karar verdi.
GARANTİ BBVA: Şirket 2020’de TL kredilerde yüzde 20 civarı, FX kredilerde kısmi daralma beklerken, net faiz marjını ise 70-80 puan bandında bekliyor. Komisyon gelirleri artışı yüzde 10 beklenirken, öz kaynak karlılığının ise yüzde 15’in üzerinde gerçekleşmesi bekleniyor.
SENKRON GÜVENLİK VE İLETİŞİM SİSTEMLERİ: Şirket sermayesinin 7.75 milyon TL’den yüzde 80.65 oranında Bülent Çobanoğlu’na tahsisli olarak 6.25 milyon TL artışla 15.34 milyon TL’ye yükseltilmesine ilişkin olarak SPK’ya başvurdu.
AKBANK: Banka 2020’de TL kredilerde yüzde 15 civarı, FX kredilerde yüzde 5 civarı büyüyerek, net faiz marjını yüzde 4’ten yüksek tutmayı hedefleyerek ve kredi riski maliyetini 200bps’e indirerek öz sermaye karlılığını yüzde 15’lere yükseltmeyi hedefliyor.
EMLAK KONUT GYO: Şirketin 7 Ocak’ta yaptığı arsa nitelikli taşınmazların ihalesine ilişkin olarak muhammen satış bedeli 169 milyon TL olan üç adet taşınmaza 205.1 milyon TL teklif geldiği, satış işleminin devam ettiği bildirildi.
ALKİM ALKALİ KİMYA: Şirket, Acıgöl Koralkim Tesisinde kurulacak potasyum sülfat yatırımı için yatırım teşvik belgesi üzerinde yaptığı güncellemenin gerçekleştiği bildirildi. Teşviğe konu yatırım tutarı yaklaşık 107 milyon TL tutarında.
GLOBAL YATIRIM HOLDİNG: Şirket, daha önce en iyi teklifi verdiği Tunus/La Goulette’te bulunan kurvaziyer limanını işleten Goulette Shipping Cruise’un satın alınmasına ilişkin olarak satın alma işleminin tamamlandığını bildirildi.
PEKER GAYRİMENKUL YATIRIM ORTAKLIĞI: Şirket Almanya’nın Heinsberg şehrinde yer alan 48 dairelik binasını 4.8 milyon euro’ya satışına ilişkin olarak satışın tamamlandığını bildirdi. Bu satıştan şirketin 12.9 milyon TL kar elde edeceği bildirildi.
AKSU ENERJİ: Şirket sermayesinin 16.5 milyon TL’den yüzde 24.85 oranında Secoya International’a tahsisli olarak 4.1 milyon TL artışla 20.6 milyon TL’ye yükseltilmesine karar verildi.
ALARKO GAYRİMENKUL YATIRIM ORTAKLIĞI: Şirket sermayesinin 10.65 milyon TL’den yüzde 504.65 oranında bedelsiz olarak 53.75 milyon TL artışla 64.4 milyon TL’ye yükseltilmesine karar verildi.
MİGROS: Şirket Aralık ayında 16 adet Migros, beş adet Migros Jet ve bir adet Ramstore formatında toplam 22 mağaza açarken toplam mağaza sayısı 2.198’e yükseldi. [2018: 2,103)
İDİL TARAKLI
