Hindistanda Yatırım Fırsatları

Hindistan’ı önce ihracatçı sonra sanayici keşfetti

Uzun yıllar ticari partnerlik konusunda Türkiye’nin çok uzağında kalan Hindistan ile kurulan sıcak ilişkiler karşılığını vermeye başladı. Önce ihracatçıların keşfettiği, dünyanın en kalabalık ikinci ülkesinde, milyon dolarlık projeleri ile Türk yatırımcılar da boy göstermeye başladı.

Korumacı ekonomik politikaların azalmasıyla birlikte kapılarını dış dünyaya açan Hindistan, son yıllarda Türk şirketlerinin de gözde ülkelerinden biri oldu. Hindistan’a yatırım yapan şirket sayısında hızlı bir artış var. Gelişen iç pazar, Türk şirketlerinin iştahını hiç olmadığı kadar kabartmış durumda.

Dünyaca ünlü markaların Hindistan’a akın etmesi, ülkenin adeta bir şantiyeye dönüşerek altyapısını yenilemesi, hizmet sektöründe çalışan ve iyi para kazanan genç nüfusun Baülı yaşam tarzını benimsemesi, Hindistan’ı bambaşka bir ülke haline getirmiş durumda. Üstelik tüm bunlara rağmen iş yapma maliyetleri hala düşük. İşte bu durum Türk şirketlerini Hindistan’a çekiyor.

NİÇİN HİNDİSTAN?

Hindistan, 1 milyar 230 milyon nüfus büyüklüğü ile dünyanın en kalabalık ikinci ülkesi. 1,9 trilyon dolarlık bir ekonomi var ama kişi başına geliri yaklaşık bin 500 dolar. Aslında Hindistan’ı da tıpkı Çin gibi değerlendirmekte fayda var. Yani, Hindistan’ı 1.2 milyar nüfuslu fakir bir ülke olarak değil, gelir düzeyi yüksek 100 milyon tüketicinin yaşadığı bir pazar olarak görmek mümkün.

İHRACATI 450 MİLYAR DOLAR

Son yıllarda yakaladığı yüksek büyüme oranlan dikkate alınarak yapılan öngörülerde, şu an ABD ekonomisinin onda biri kadar olan Hindistan ekonomik büyüklüğünün, 2050’li yıllarda ABD ekonomisinin büyüklüğünü geçeceği hesaplanıyor.

Tüm bunlar Hindistan’ı yatırım için cazip bir ülke konumuna sokuyor. 2005-2006 yılları arasında 9 milyar dolarlık doğrudan yabancı sermaye yatırımı alan Hindistan, 2010-201 l’de 33, 2011-2012 yıllan içerisinde ise 41 milyar dolarlık yatınm aldı.

İLİŞKİLER GELİŞİYOR

Türk şirketlerinin Hindistan’a yatırım yapmasında gelişen ikili ilişkilerin önemli bir rolü var. I linclistaria son üç yılda, tümüne Türk işadamlarının da katıldığı üst düzey ziyaretler gerçekleşti. 2008’de Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın, 2010’da Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün, 2011’de Ekonomiden Sorumlu Devlet Bakanı Zafer Çağlayan’ın ziyaretleri ilişkilerin gelişmesi açısından önemli rol oynadı.

Peki, Hindistan’da Türk şirketlerinin yatırımları neler? Örneğin Söktaş, yaklaşık üç yıl önce Kolhapur şehrinde 45 milyon dolarlık yatırımla gömleklik kumaş üretimine başlamıştı. Şirket, şu an Hindistan’daki üretiminin yüzde 30’unu ihraç ediyor, yüzde 70’ini ise iç pazara veriyor. Hindistan’da Türkiye’de 30-40 yıl önce olduğu gibi kumaşın hala perakende olarak satılıyor olması Söktaş’ı Hindistan’da tanınan bir marka haline getirmiş dunımda.

Tekstilde Hindistan’a giren isimlerden biri de Bilsar. Hem maliyet hem de ihracat avantajından yararlanmak için şirket geçtiğimiz yıl Hindistan’a yatırım yaptı. Bilsar Yönetim Kurulu Başkanı Selman Bilal, Çorum’daki fabrikasında yılda 2 milyon adet gömlek ürettiğini söylerken, Hindistan fabrikasının üretiminin yıllık 3 milyon adet olacağını söylüyor. Şirketin Hindistan’a yatırım yapmasındaki ana hedef ise Avrupa ve ABD’ye ihracat yapmak.

İLK SANAYİ YATIRIMI

Avrupa’nın en büyük silindir üreticilerinden biri olan Hidromas, Madras şehrinde yaklaşık 6 milyon dolarlık bir yatırımla hidrolik imalatına başladı.

Bu yatırımın en önemli özelliği ise Hindistan’da sanayi üretimi alanında gerçekleşen ilk yatırım olması. Tesis, aylık 2000 adet önden kaldırmalı te-leskopik silindir üretim kapasitesine sahip. Şirketin kuaıluş hedefi ise Hindistan iç pazarında üretim yapan ticari araç üreticilerine ürün sunmak.

Bir başka yatırımcı şirketimiz ise Elektromed. Şirket Hindistan’da elektrik sayacı üretimi için Hintli bir firma ile ortaklık anlaşması imzaladı. Kaçak elektrik kullanımının yaygın olduğu Hint pazarında yer bulabilmek için uzun zamandır çalışma yapan şirket, Hindistan için özel bir sayaç geliştirmiş. Şirket, bu akıllı sayaçların üretimi için Hintli Gloabtel şirketiyle yüzde 50 ortaklık anlaşması imzaladı.

ADOREN FABRİKA KURDU

Fernas, Medya Pradesh eyaletinde üç yıl önce başladığı yaklaşık 100 milyon dolar bütçeli 350 kilometrelik LPG boru hattı döşeme faaliyetine devam ediyor. Şirket ayrıca yaklaşık 70 ve 450 milyon doları bedele karşılık gelen iki yeni ihale daha kazandı.

Son dönemdeki yurt dışı yatırımlarıyla dikkat çeken Adopen’in ise yaklaşık üç yıldır NCL WINTECH In-dia Ltd. isimli bir şirketle yaklaşık 10 milyon dolarlık bir yatırımı bulunuyor. Adopen’in uluslararası bir marka yolunda Hindistan yatırımının önemli bir yeri var.

Eczacıbaşı Holding in Vitra ürünlerinin Hindistan genelinde satışı için Hindistan’ın önemli seramik üreticilerinden olan Kajaria Seramik ile ortaklığı bulunuyor. Savronik ise Keşmir eyaletinde T-80 demiryolu tünelinin, 20 milyon doları bedelli, elek-tro-mekanik ve sinyalizasyon ihalesini kazanarak inşaata başlamış durumda.

Ayrıca Çelebi Hava Servisi’nin Mumbai’den sonra 2009’da Yeni Delhi hava alanı kargo işletmesini de aldığını da ekleyelim. Şirketin Hindistan’daki sivil havacılık sektörüne yapacağı yatırım 100 milyon doları aştı.

Hindistan ile olan ticaretimizde denge aleyhimize işliyor. 2011 yılı sonu itibariyle Hindistan’a 756 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirmişken, 6 milyar 499 milyon dolarlık ithalat yaptık. 2010’a kıyasla Hindistan’a ihracatımızda yüzde 25, ithalatımızda ise yüzde 90 artış var. Bu yıl Ocak-Temmuz dönemindeki ihracatımız ise 440 milyon dolar.

Bu arada Hindistan her ne kadar çok büyük bir pazar olsa da, iş hacmi açısından ülkede altı şehrin ön plana çıktığını söyleyelim. Bunlar, Mumbai, Yeni Delhi, Kalküta, Haydarabat ve Bangalore. Hindistan pazarını düşünenlerin önceliklerini bu kentlere vermesi gerekiyor.

Emrah Gürkan / Ekonomist