2014’de Otomobil Satış Hedefi Yine 800 Binin Üstünde
Beklenenin aksine iyi bir yıl geride bırakan otomotiv sektörü, iç pazarda 800 binin üzerinde satışa ulaştı. Sene başmda 20 milyar dolar olması beklenen ihracatın da 22 milyar dolara ulaşacağı tahmin ediliyor. Şimdi gözler 2014’e döndü.
2014’te iç pazarda yine 800 binin üzerinde satış bekleniyor. Avrupa’daki toparlanma sayesinde ihracata da artmaya devam edeceği öngörülüyor.
2011 yılı 911 bin adetlik satışla otomotivde iç pazar rekorunun kırıldığı bir yıl olmuştu. Böyle bir yılın ardından 2012 ise yüzde 10’luk küçülme ile 818 bin adet satışla kapanmıştı.
2013 başında herkes 2012’ye benzer bir rakamın olacağını tahmin ederken, özellikle binek otomobil tarafında yaşanan büyüme sayesinde satışların 850 bini aşması bekleniyor. Sektörün 2014 yılı beklentisi ise yine en az 800 binli rakamlarla yılı kapatmak.
BÜYÜME BİNEKTEN
2013 yılını diğer yıllardan ayıran önemli bir özellik vardı. O da yeni modellerin ilk kez ocak ayından itibaren satılmaya başlamasıydı. Daha önceki yıllarda bu geçiş ağustos ayında oluyordu. Bu nedenle de genelde yılın ilk aylarında satışlar düşük seyrediyordu. Yeni uygulamayla ise 2013 yılının ilk iki ayında pazarda satışlar geçen yıllara kıyasla artış gösterdi.
Otomotiv Sanayi Derneği (OSD) rakamlarına göre, otomobil ve ticari araç satışları ocak-kasım döneminde önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 8,8 artarak 757 bin 530 olarak gerçekleşti. Dikkat çeken nokta pazardaki büyümenin binek tarafında gerçekleşmesiydi. Otomobil satışları 2013 yılı ocak-kasım döneminde önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 18,5 artarak 563 bin 456’ya ulaşırken, ticari araç satışlan yüzde 12,2 oranında azalarak 194 bin 74 seviyesine indi.
Aslında ticari araç pazarı son yıllarda ciddi bir kan kaybı içinde ve bu kan kaybı 2013’te de devam etti. 2006’da ticari araçlann toplam payı yüzde 44 seviyesindeydi. Bu oran 2012’de yüzde 32’ye inmişti. 2013’te ise yüzde 25’lere kadar geriledi.
Pazarın dinamiklerine baktığımızda, 2013’te l600cc altındaki otomobil pazarında yaklaşık yüzde 21 büyüme yaşandığını görüyoruz. Yine bununla bağlantılı olarak, otomobil satışlannın yüzde 86’sı vergi oranları düşük olan A, B ve C segmentlerinde gerçekleşti. Toplam binek pazarında dizelin payı yüzde 59, otomatik şanzımanm payı ise yüzde 39 düzeyinde oldu.
İHRACAT TOPARLANDI
2013 yılı ihracat açısından da iyi bir yıl oldu. Ocak-kasım döneminde önceki yıla göre toplam otomotiv ihracatı yüzde 15, otomobil ihracatı ise yüzde 17 oranında arttı. Bu dönemde toplam ihracat 763 bin adet, otomobil ihracatı ise 442 bin adet düzeyinde gerçekleşti. Böylelikle 2013 için öngörülen 20 milyar dolar ihracat hedefine yıl tamamlanmadan kasım ayında ulaşıldı. Bu nedenle 2013 beklentisi 22 milyar dolara yükseldi.
Uludağ Otomotiv Endüstrisi İhracatçılar Birliği’nin (OÎB) verilerine göre, otomotiv endüstrisinde kasım ayında 2 milyar 78 milyon dolarlık dış satışa imza atıldı. Böylece 2 milyar dolarlık eşik 2008’in eylül ayından bu yana ilk kez aşıldı. Bu rakamla 11 aylık toplam dış satış 19,5 milyar dolara ulaşırken, 2012’nin tamamında gerçekleştirilen 19 milyar 63 milyon dolarlık ihracat da geçildi. Avrupa Birliği (AB) bölgesine yönelik dış satışlarda yıl içinde sürekli artışlar görülmesi de sektörün yüzünü güldürdü ve 2014 için umutlandırdı.
AB UMUT VERİYOR
OİB Başkanı Orhan Sabuncu, 2014’e ilişkin yorumunda “Pek çok uluslararası kuruluş 2014 yılında Avrupa pazarında kısmi bir büyüme, dünya pazarında ise Çin kaynaklı nispeten daha yüksek oranda bir büyüme öngörüyor. Yine de AB pazarında son aylarda görülen toparlanma belirtileri gelecek adına umut verici” diyor. Sabuncu, otomotiv ihracatında rekor yıl olan 2008’in rakamlarına aradan geçen beş yılda henüz ulaşılamadığını belirtiyor ve bu rakamlara AB pazarındaki toparlanmanın hızlanması ile 2015 yılı sonrasında ulaşılacağını söylüyor.
BEKLENTİ 800 BİN
Renault Mais Genel Müdürü İbrahim Aybar, 2013’ün ikinci yarısından itibaren dövizde yaşanan ani değer artışı ve faizlerin yeniden yükselme eğilimine girmesinin sektöre henüz olumsuz bir yansıması olmadığı görüşünde. Fakat 800 bin adet seviyelerinin artık istikrar kazandığını belirten Aybar, 2014’te satışların yine bu civarda gerçekleşeceğini dile getiriyor.
Öte yandan premium segmentin toplam otomobil pazarı içindeki payı her yıl biraz daha artıyor. 2012’de bu oran yüzde 9,1 iken 2013’te yüzde 9,6’ya çıktı. Fakat lüks segment içinde 2010 yılında yüzde 33,8 pay alan 2,0 litre üstü otomobillerin payı 2011’de yüzde 26’ya, 2012’de yüzde ll’e ve 2013’te ise yüzde 9’a geriledi.
Borusan Otomotiv icra Kurulu Başkanı Eşref Biryıldız, genel ekonomik büyüme beklentilerine bakıldığında 2014’te otomobil pazarının 660-665 bin adetlik büyüklüğe ulaşacağım söylüyor.
Hyundai Assan Genel Müdürü Önder Göker ise “Yerel seçimlerin yaratabileceği belirsizlik ve cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk defa halk oylaması ile yapılacak olması, 2014 yılı gündeminin seçimlere endeksli olacağını gösteriyor. FED’in 2014 yılında varlık alimim durduracağına yönelik yaptığı açıklamalar ve buna bağlı olarak kurdaki ve faizdeki belirsizlik, ithalata bağlı olan sektörümüzü olumsuz etkileyecektir. Ben yine de satışların 810-820 bin adetler seviyesinde olacağını öngörüyorum” diye konuşuyor.
Satışlarda ve ihracatta yaşanan büyümeye paralel olarak, otomotiv sektöründe üretim tarafında da 2013 iyi bir oldu. Ocak-kasım döneminde önceki yılın aynı dönemine göre toplam üretim yüzde 6, otomobil üretimi ise yüzde 9 oranında arttı. Bu dönemde toplam üretim 1 milyon 42 bin adet, otomobil üretimi ise 583 bin adet düzeyinde gerçekleşti.
2013 yılı ocak-kasım döneminde üretim küçük kamyonda yüzde 50, minibüste yüzde 37, otobüste yüzde 33, midibüste yüzde 24 oranında arttı. Büyük kamyonda yüzde 8, kamyonette ise yüzde 1 oranında azaldı. Bu dönemde traktör üretimi de yüzde 7 düşüş gösterdi.
Emrah Gürkan
