2015’te sosyal medya içerikli reklam ve pazarlama

Yeni yılda sosyal medya içerikli reklam ve pazarlama yön değiştirecek. Sosyal medyada ölçme ve puanlama başlı başına bir uzmanlığı içerecek…

SOSYAL medyanın belirleyici özelliklerinden biri, değişim sürecinin sürekli olması. Tıpkı moda akımları gibi uygulamalar, algılar ve kabuller inanılmaz hızla değişiyor. Bizim konumuz ise sosyal medyadaki gelişmelerin pazarlama üzerindeki etkileri.

2015’te neler olacak, neler değişecek?

Önce işletme yönetimiyle ilgili birkaç bilgi kırıntısı: Hissettirmeden belleklere kazınan kalıpları sosyal medya tümden değiştirebilecek mi? Biraz tahmin, biraz da fütürizmi içeren bir egzersiz yapacağız bu hafta. Tabii herkesin kolaylıkla anlayabileceği basit bir üslupla…

2015 ve sonraki birkaç yıl için kabul edilen temel ilke şöyle: Pazarlama faaliyetleri sosyal medyaya daha çok kayacak, başta reklamcılar olmak üzere, pazarlama kuramcılarının tümü şimdiki zamanı değil, sürekli geleceği düşünecek.

Amerika’daki yeni neslin kuramcılarına göre doğru yolu bulmak için önce stratejik planlarda pazarlamayla ilgili kabul ve kurguların değiştiğini göreceğiz. Cilalanmış ifadelerin bulunduğu, laf salatasıyla süslenmiş, işletmelerin işine gelen rakamlarla soslanıp kotarılmış klasik raporların yerini zekice düşünülmüş birkaç sayfalık temel ilkeler alacak. Üstelik bunlar kurumsal organizasyonun tümüne seslenen üslupta bünye içine sosyal medyada yayınlanacak.

DAHA AZ LAF, DAHA ÇOK İŞ

Gerçekleştirilmesi düşünülen pazarlama planları ve reklam kampanyalarının rasyoneli asla uzun ağdalı ifadelerle belirlenmeyecek. Örneğin stratejik bir kampanyanın kurgusu tek cümleyle ifade edilebilecek. Stratejik niteliği tek cümleye sığamayan kampanyaların sosyal medyanın yeni parametrelerine uymadığı görülecek. Kısacası az lafla plan yapmak yeni dönemin kuralı olacak.

Dahası da var: Pazarlama ve reklamda sloganlar devri yavaşça kapanacak. Yararı anlatan sözcüklerin egemenliği başlayacak. İhtiyacı gören değil, ihtiyacı betimleyen mesajlar gün yüzüne çıkacak. Küçük bir grafik, minik bir figür ya da sempatik bir resim onlarca sayfalık mesajı görsel diliyle bir tek kareye sığdıracak. Yapılan her çalışma küresel hale gelen sosyolojik algının kesiştiği odak noktasını gösterecek. Abartılı olmayan mizah duygusu sloganlaşan künt ifadeleri tahtından indirirken, kolektif bilinci yumuşatacak, ilgi yoğunlaşması sağlanacak. Bu tür kurgular için tüketici de bu senaryonun içine ortak edilecek, herkesin yaratıcı aklı harekete geçirilecek. Pazarlama uzmanları ve reklam ajansları her marka için sosyal medya odaklı birebir yönetim bölümleri kuracak. Başta hedef kitleyi sarsacak inovasyon, ihtiyaç ve değişimlerle ilgili yenilikler dört duvar içinde değil, doğrudan sahaya inilerek sosyal medyaya taşınacak.

Ortaya konan görüşler, söylem kalıpları, kullanılan jargon içerikleri açısından sosyal medyanın psikoloji üzerinde uzmanlaşmış elemanlarınca incelenecek. ‘Pazarlamacı’ gibi ucuz, bulanık, üstü kapalı, kaçamak, ifadelerle tanımlanan uzmanlık alanları ekonomi, ekonometri ve sosyal psikolojinin yeni dalları haline gelecek.

Zaman serisi ve kesit analizleri sosyal medyada anlaşılabilir hale getirildikten sonra tüketiciye sunulacak. Sosyal psikolojiyi1 özümsememiş, sosyal medyayı içselleştirememiş bireyler unvanları ne olursa olsun yerlerinde saymaya devem edecek.

ALGIYA DAYALI MEMNUNİYET

Sosyal medyada ölçme, puanlama, çözümleme pazarlamada yine başlı başına bir uzmanlığı içerecek. Bu konuda mesleğin ilk nesil gerçek profesyonelleri 2015’ten sonra ortaya çıkacak.

Sosyal medyayı hem psikolojik hem de ekonomik olarak ölçümleyemeyen kuruluşlar giderek küçülüp, kurumsallaşma sahnesinden uzaklaşacak.

2015’ten itibaren ‘sosyal optimizasyon’ kavramı ortaya çıkacak. Daha fazla harcamak yerine, algıya özel memnuniyet programları ortaya konacak. Markalan değer, ün ve tanınmışlıktan çok tatmin, sevinç, gönenç gibi kavramlar yönetecek.

Yakın gelecekte borsadaki klasik değerlendirme parametreleri arasında, bir markanın sosyal medyadaki ölçülebilir kriterleri bir bileşen olarak yerini alacak. Halen bu konuda Amerika’da bazı çalışmalar devam ediyor.

Reklam yapmak değil, ‘ölçülebilir reklam yapmak’ yeni pazarlama anlayışının odak noktası olacak. Panellerle, reytinglerle değil, çok daha duyarlı metotlarla ölçülemeyen reklamlar boşa gitmiş sayılacak. Dolaysıyla, tam olarak ölçülebilir reklam kavramı yeni yıldan itibaren daha önem kazanacak, sosyal medyada ölçümleme tekniği konusunda yepyeni metotlar ortaya çıkacak.

DOĞRU İŞE, DOĞRU İNSAN

İnsan kaynakları yönetimi de pazarlamadaki kaçınılmaz bu değişime ayak uyduracak. Sosyal medyada kişinin sadece profilini değil, sosyal etkinliklerini, uzmanlık alanlarını, teknik görüşlerini, çalışma felsefesini yeterince değerlendiren bağımsız reyting kuruluşları ortaya çıkacak.

Özellikle yönetici düzeyinde transfer yapacak firmalar, tıpkı bir akademisyeninki gibi kişinin somut ‘eserlerini’ sosyal medyada görmek isteyecekler. Kişisel pazarlamanın ilk özgün örnekleri daha çok yeni nesil insan kaynakları reyting sitelerinde görülecek. Sosyal anti-sosyal kişilik kavramlarına yanıt vermese de Facebook, Tvvitter gibi platformlar popülaritesini korurken kısa bir süre sonra profesyonel yöneticilerin deneyimlerini paylaştıkları inovasyon odaklı sosyal medya ağları ortaya çıkacak.

İlk örnekler pazarlama uzmanlarının adeta kendi içinde fikirleriyle yarıştığı sosyal ağlar olacak. Bunları özellikle ‘bulut teknolojisi’ (cloud computing) gibi oluşumlar destekleyecek, veri merkezlerinin her biri açık öğretim sistemleri haline gelecek. Bu gelişmelerin özellikle gelişmekte olan ülkeler için yeni iş fırsatları yaratacağını da hemen ekleyelim.

E-TİCARETİN İSTİLA HAMLESİ

Peki, 2015’ten başlayarak sosyal medya içerikli başka hangi unsurlar öne geçecek? Bunun yanıtım sözbirliği etmişçesine yine Amerikalı yorumcular veriyor: İlk sırada elbette online pazarlamanın önlenemez yükselişi var.

Geçen yıllara göre online pazarlam, 3G’nin sağladığı olanaklar sayesinde daha canlı forma girecek. Haliyle taktikler ve trendler değişecek. İçerik oluşturma metodolojisinde arka plana gizlenmiş, algıya dayalı reklam ve koşullama özelliklerinin yükseldiğini göreceğiz.

İlgili site iyi bir CRM istihbaratıyla artık sizin neyi nasıl ve hangi özelliklere göre istediğinizi biliyor olacak. Eğer görüntünüzü işin içine katmayı kabul ederseniz, çok yönlü provalarla sosyal medyaya yön vermeniz bile mümkün.

Yeni nesil sitelerin bir başka özelliği ise fiyatı önce sizin belirlemeniz olacak. Biçtiğiniz değer makul sınırlar içinde, ancak farklılıklar içeriyorsa aradaki farkın nereden geldiğini size anlaşılabilir şekilde ‘sanal tezgahtarlar’ açıklayacak.

Aynı bağlamda ikinci yenilik ise hedef kitleyi daha derinlemesine tanımak ve hobilerini derinlemesine keşfetmek… Bunları geri planda size hissettirmeden yapan akıllı programlar tüketicinin algı profilini çıkaracak. En ilginç veri depolanması ise davranış kalıplarınızın incelikle filtre edilip kategorize edilmesi…

Üçüncü sırada iyi bir online satış sitesinin (daha doğru deyimle pazarlama sitesinin) oldukça cazip blog altyapısı olacak. Bloglar yazılı değil, çoğu zaman canlı olarak şekillenecek. İsteyenler nickname özelliklerine benzer biçimde kendilerini gizleyebilecekler. Amaç sohbet ederek ihtiyacı saptamak ya da bir ihtiyacın farkına varılmasını temin etmek.

Önemli görev burada sanal moderatöre düşecek. Sanal moderatörler akıllı bir hayvan figürü, bir uzaylı ya da bilinen bir kahramanın kopyası değil, yeni dönemin güzel yüzlü canlı insanları olacak.

PAZARLAMA SEMİNERİNE DAVET

Yöntemler bunlarla sınırlı değil; e-kitaplar, videolar, hatta belli sorulara doğru yanıt verilmesi halinde kolaylıkla indirebilecek bedava sezon filmleri yeni dönemin flaşları olacak.

2015’te faaliyete geçmesi beklenen bazı online pazarlama siteleri ilgilendiğiniz konulara göre sizi sanal seminerlere davet edecek, hiçbir yerde göremeyeceğiniz canlı sunumlara katılmanızı sağlayacak.

Tüm bunlar gerçekleşirken mobil içerik altyapısı elbette önemli hale gelecek. Akıllı telefonlarla ilgili kimi yenilikler e-satışları adeta patlatacak. Yine sitelerin rekabet alanında sörf yapmanızı sağlaması da inanılması güç bir yenilik olacak.

Bu gelişmelerle e-ticaretin şekil değiştirmesi, yüzde 60’ları zorlaması hiç de uzak olmayan bir ihtimal olarak ortaya çıkacak. Retina taraması ya da parmak izinden müşteriyi tanıyan satış yerlerinin daha da çoğalması işin yalnız hızını değil, ne istediğinizi anlamlandırmak açısından da önemli hale gelecek.

Bu dönemde daha da ileriye gidenler için sıradanmış gibi görünen bir monitörün his ve duygularınızı okuyup ona göre hizmet ve çeşit sunması hiç de uzak olmayan ihtimallerden biri olarak insanları şaşırtacak.

Kısacası mobil cihazlar başta olmak üzere hızlı bir robotlaşmaya gidişin ikinci miladı 2015 olacak. Bir başka gelişme ise SMS’in yerini mobil telefonlardaki dinamik programların alması. Bunlar sadece içerik kolaylığı açısından değil, kolay erişim, karşılıksız hizmet ve reytingi yükselen alışveriş merkezlerini göstermesi açısından ilginç bulunacak.

REKABETTE DEĞİŞİM

İddialar büyük!.. 2015’te değil ama gelecek birkaç yıl içinde servis sağlayıcıların yanı sıra büyük mağazaların kendi içinde yaratacağı oluşumların yer alması konuşuluyor. Bu bağlılığın karşılığı ise sadakatin devamlı ödüllendirilmesi olacak. Sürpriz indirimler, karşılıksız seyahatler, dudak uçuklatıcı ödüller göz kamaştıracak.

En iyi trendleri yakın vade için izleyenlerin başında gelen Gartner Symposium / ITexpo gibi kurumlar giyilebilir cihazların mobil kullanma alışkanlığına son verebileceğine şimdiden dikkat çekiyor. Veri akışları, hizmetlerin kombinasyonu ve ödeme faaliyetlerinin kolaylaşmasının gün meselesi olduğu üzerinde duruluyor.

Bu türden değişimler pazarlama ve e-ticaret alanında devrim niteliğinde olacak. Tam da burada melek yatırımcıların daha fazla devreye girmesiyle sanal dünyada yeni bir yatırım iklimi doğacak.

• Baskı sistemleri 3D ile iyice yön değiştirecek. 3D yazıcıları dünya çapında düşük maliyetli cihazlar haline gelecek. Pazar büyümeye devam edecek, önümüzdeki üç yıl içinde en yüksek ivmeyi yakalayacak. 2015’te yüzde 98 büyüme beklentisi bazı endüstrileri ve biyomedikal tabanlı sektörleri çok etkileyecek. Gelişmiş tasarımlar ise pazarlama açısından basit uygulama kolaylıkları getirecek.

• Ses ve bakıştan tanıma yaygınlaşacak. Elektronik alışverişlerde yeni güvenlik sistemleri ortaya çıkacak. Yeni nesil güvenlik programları bir kullanıcıyı davranış ve fizyolojik özelliklerine göre başlangıçta tanıyacak. Uygulamaların güvenlik yanıtına ihtiyaç duymaması bilgisayar dünyasını daha da basitleştirecek.

• Snapchat, Vine, Instagram, Pinterest ve benzeri uygulamalar daha bir popülerlik kazanacak. Facebook, Tvvitter ise reklam verenlere daha fazla yenilik sunacak. Alışılmış reklam mesajlarının yerini ‘bu kadarı da olmaz’ denilen buluşsal yenilikler alacak. Yapılan araştırmalar yüzde 40 görsel içeriğe daha olumlu yanıt alındığını ortaya koyuyor. Video mesajları kesinlikle metin mesajlarından üç kat daha fazla etkili olduğu saptanmış. 2015’te bu eğilim açık ara öne çıkacak.

• Sosyal medya kullanıcılarında mobil cihazların egemenliği 2015’te yüzde 80’in üzerinde büyüyecek. 2018’e kadar bu değerin yüzde 90’ı bulması bekleniyor. Sosyal medya kampanyaları mobil cihazlarda daha çok görünecek. Bu amaçla daha kolay algılanabilir tasarımlar üzerinde durulacak.

• Linkedln’in bünyesi içine yeni bir yayın platformu ekleyerek 2014’te bazı hamleler yaptığı biliniyor. B2B alanında daha yenilikçi bir platformla kendi takipçilerine değişik bir sürpriz yapmaya hazırlanıyor. Linkedln işveren ve çalışanlar için sadece referans kaynağı değil 2015’te iyi bir reklam platformu da olacak.

• Gıda, sağlık, spor gibi alanlarda niş özellikli sosyal ağlar popülaritelerini daha da artıracak. Bunların içinde benzerleri daha çok Amerika’da olan Foodie, Fitocracy, Polyvore, Kaboodle gibi sade platformların sayısı ve etkinliği artacak. Niş alanlara olan ilgi çoğalırken reklam gelirleriyle yeni nesil sosyal medyanın daha hızlı geliştiğini gösterecek.

Nur Demirok