Aslında meyve bahçesi kurmanın maliyeti oldukça makul seviyelerde. Son dönemlerde iki tip ağaç tavsiye ediliyor:
Meyve bahçesi kurmanın maliyeti oldukça makul seviyelerde. Son dönemlerde iki tip ağaç tavsiye ediliyor: Klasik anaç ya da bodur. 1 dönümlük bir araziye klasik anaç olarak, meyvenin türüne göre 20 fidan dikilebiliyor. Klasik anaç fidanlarının tanesi ortalama 25-30 TL. Bu durumda dönüm başına fidan maliyeti 600 TL oluyor. Bodur ağaçlarda ise durum biraz daha farklı. Bir dönüm araziye 60 ağaç dikebiliyorsunuz. Bodur fidan fiyatı ise 60-70 TL arasında değişiyor. Yani yaklaşık 4 bin 200 TL fidan maliyeti karşımıza çıkıyor. Bu maliyetlerin üzerine tarla, sulama, budama ve en az dört yıllık ürün yetişme süresini de eklemek gerekiyor. Uzmanlar, daha çabuk büyüyen ve çok meyve veren bodur ağaçları tavsiye ediyor.
Görünüşte pahalı olsa da bodur ağaçların daha verimli olduğu vurgulanıyor. Fidanlar, genelde sonbaharda yaprak dökümü ile ilkbaharda ağaçlara su yürümesine kadar geçen devrede dikiliyor. Kısacası, 1 dönümlük arazi için fidan, sulama, bakım ve ilaçlama dahil arsa maliyeti hariç yaklaşık 10 bin TL’lik bir maliyet söz konusu. Uzmanlar bu işin ekonomik ölçeklerde olabilmesi için en az 50 dönümlük arazilerde yapılmasını tavsiye ediyor. Aksi halde para kazanmanın zor olduğu belirtiliyor. Sanayicilerse 1.000 dönüm ve üzeri ölçeklerde üretim yapılmasını arzu ediyor.
İklim, güneşlenme, su ve toprak açısından dünyanın ender ülkelerinden biriyiz. Tek eksikliğimiz arazi ölçeklemesi. Araziler gerekli ölçeklere ulaştırılabilirse tarım açısından çok cazip bir ülke oluruz. Bilinçli meyvecilik her geçen gün gelişiyor. Konya, İsparta, Çanakkale, Kayseri, Malatya ve Denizli elma diyarı oldu.
Ancak her üründe daha gidilecek çok yol var. Mango Gıda olarak Carrefour, Migros gibi büyük marketlere meyve sebze tedarik ediyoruz. Ciromuzun yüzde 40‘ını meyve ticareti oluşturuyor. Kendi bahçemiz yok ama planlarımız içinde kurmak var. Girişimcilere zirai danışman almadan, pazar araştırması yapmadan bu işe girmemelerini öneriyoruz. Sabır ve emekle bu işte ciddi paralar kazanabilirler. Kolay pazarlama ve ekonomik açıdan değer bulabilmesi için mutlaka sertifikalı fidanları tercih etmeliler.
Tarımın duayeninden 9 meyve önerisi
Alara Tarım, Türk meyveciliği için önemli başarı öykülerinden biri. Bu şirketin kurucusu Yavuz Taner, 2007 yılında işleri oğlu Kerim Taner’e devretmişti. Kerim Taner de bir süre sonra şirketi yabancı yatırımcılara sattı… Yavuz Taner, şu sıralar Alara Fidancılık ve 2007 yılında kurduğu Alanar Tarım’la ilgileniyor. Alanar Tarım, ağırlıklı olarak kiraz, Bursa siyah inciri, kayısı, Japon eriği, nar, nektarin, renkli üzüm, elma ve Trabzon hurması üretiyor. Bu meyveleri hem bahçesini kuruyor hem de fidanlarını geliştiriyor. Manisa, Antalya, Afyon, Bursa, Adana, Çanakkale ve Mersin’de bahçeleri var. Taner, “Kiraz ve Bursa siyah inciri bizim ilk işimiz. Halen 9 çeşit meyveyle uğraşıyoruz. Taze paketlemeye uygun, raf ömrü uzun meyve çeşitleri geliştirdik. Japon eriği bahçeleri kuruyoruz. Aynı zamanda fidanlarını da satıyoruz. Bu meyvenin 60 gün depolama ömrü var. Dolayısıyla sezonu uzatıyoruz. Amerikalıların ‘wonderful’ dedikleri nar çeşidini getirdik. İhracat pazarlarında bu nar çok tuttu. Renkli çekirdeksiz üzüm çeşitlerini getirdik. Renkli üzümler antioksidan özelliği nedeniyle tercih ediliyor” diyor. Yakında yeniden ihracat atağına geçmeyi planlayan Yavuz Taner, meyvecilik yatırımı yapacaklara ise şu önerilerde bulunuyor:
“Bu işe hobi gibi değil bir işletme mantığıyla yatırım yapılmalı. Pazar araştırmalarını iyi yapmalı, ölçek ekonomisiyle hareket etmeli, modern teknolojileri kullanabilecekleri fidanları tercih etmeliler. İşi kısmete bırakmamalı, özen göstermeliler. Bu işin uzmanlarından destek almalılar. Bu konuda bir örnek vereyim: Ülkemizde ağırlıklı olarak Hicaz narı yetişiyor. Ancak birçok üretici yetişme sırasında tam olarak ağaca bakmadı, doğru hasat yapmadı ve Hicaz narının yüzde 30’u çöpe gitti. Oysa fire oranı yüzde 5’i geçmemeli. Bu yüzden uzman yardımı şart.”
Sanayi tipi meyvecilikte de gelecek var
Ülkemizde genelde sofralık veya ihracata dönük meyve üretiliyor.
Oysa meyve suyu üretimi ve tüketimi de ciddi boyutlara ulaşmış durumda. 1 milyon tonun üzerinde meyve fabrikalarda işlenip şişeleniyor. Bu alana dönük de üretim yapmak cazip olabilir. MEYED (Meyve Suyu Endüstrisi Derneği) Başkanı Alaaddin Güç, sektörün meyve temininde güçlük çektiğini hatırlatıyor ve meyve bahçeciliğine yatırım yapanların uzun vadede kazançlı çıkacağını düşünüyor:
“Sanayici istikrarlı bir şekilde meyve tedariki sağlamak için çalışmalar yapıyor. Meyvesini kendi yetiştiren meyve suyu üreticileri var. İhtiyaçlarının küçük bir miktarını da olsa kendileri yetiştiriyor. İleride her meyve suyu markasının kendi bahçeleri olacaktır. Ancak tamamını kendilerinin yetiştirmesi mümkün değil. Sanayiciyle işbirliği içinde kontrata dayalı sözleşmeli üretimler yapılmalı. Sanayici, bahçe sahibini desteklemeli. Malını satma garantisi ve teknolojik destek vermeli. Şu anda bu söylediklerim kısmen yapılıyor. Ama daha fazla yaygınlaştırılmalı. Tarım Bakanlığı sanayi meyveciliğini teşvik etmeli.”
Meyvecilik destekleri
- Sertifikalı fidan kullanım desteği: Standart 100 TL/da, sertifikalı 280-400 TL/da
- Mazot desteği: Yaş çay ve Fındık için 17 TL/da; diğer meyveler için 15 TL/da,
- Gübre desteği: Tüm meyveler için 8 TL/da,
- Katı organik-organomineral gübre desteği: Tüm meyveler için 20 TL/da,
Organik tarım desteği:
1. Kategoride yer alan Ahududu, Altınçilek, Altıntop, Armut, Avokado, Ayva, Bergamot, Böğürtlen, Çilek, Dut, Elma, Erik, Fındık, Frenk Üzümü, Gilaburu (Viburnum Opulus), Goji Berry (Kurt Üzümü}, İğde, İncir, Kamkat, Karayemiş, Kayısı, Kiraz, Vişne, Limon, Mandalina, Muz, Nar, Portakal, Şeftali, Turunç, Üzüm, Maviyemiş, Yaş Çay için; Ürün sertifikasına göre bireyselde 100 TL/da, Üretici grubunda 50 TL/da;
2. Kategoride yer alan Alıç, Antep Fıstığı, Badem, Ceviz, Hurma, Hünnap, Kestane, Kızılcık, Kivi, Kuşburnu, Kudret Narı, Muşmula, Pikan Cevizi, Trabzon Hurması, Üvez, Yenidünya, Zeytin için; Ürün sertifikasına göre bireyselde 40 TL/da, Üretici grubunda 20 TL/da;
3. Kategoride yer alan Ahlat, Keçiboynuzu, Mahlep, Menengiç, Mersin, Sakız Ağacı için; Ürün sertifikasına göre bireyselde 10 TL/da, Üretici grubunda 5 TL/da,
İyi Tarım Uygulamaları desteği:
1. Kategoride yer alan Çilek ve Muz için Örtü altında; Bireysel sertifikasyonda 150 TL/da, grup sertifıkasyonunda 75 TL/da, Açıkta; Bireysel sertifikasyonda 50 TL/da, grup sertifıkasyonunda 25 TL/da;
2. Kategoride yer alan Altıntop, Antepfıstığı, Armut, Avokado, Ayva, Badem, Böğürtlen, Ceviz, Elma, Erik, Fındık, Gojiberry (kurt üzümü), Hünnap, İncir, Kayısı, Kestane, Kiraz, Kivi, Kuşburnu, Limon, Mandalina, Nar, Portakal, Şeftali, Trabzon Hurması, Üzüm, Vişne, Yenidünya, Zeytin için; Bireysel sertifikasyonda 40 TL/da, grup sertifıkasyonunda 20 TL/da,
Küçük aile işletmesi desteği:
ÇKS’de kayıtlı toplam işletme büyüklüğü 5 dekar veya altında olan üreticilere 100 TL/da olup meyve üreticileri de faydalanmaktadır.
Özel destekler
- Fındık alan bazlı gelir desteği: 170 TL/da,
- Fark ödemesi desteği: Zeytinyağı için 80 kr/kg; Yaş çay için 13 kr/kg; Dane zeytin için 15 kr/kg,
- Geleneksel zeytin bahçelerinin rehabilitasyonu desteği: 100 TL/da,
- Biyolojik mücadele desteği: Turunçgil ve Nar için 50 TL/da,
- Biyoteknik mücadele desteği: Turunçgil için feromon + tuzak 80 TL/da, yalnızca feromon 30 TL/da;
- Elma, Üzüm, Kayısı, Ayva, Armut için 50 TL/da; Zeytin için 33 TL/da; Nar ve Şeftali için 80 TL/da
- Standart fidan kullanım desteği: Nar, muz ve çilek hariç tüm meyveler için 100 TL/da,
- Sertifikalı fidan kullanım desteği: Antep fıstığı, Ceviz, Badem, Aronya, Maviyemiş ve Çilek için 400 TL/da; diğer meyveler için 280 TL/da
Bir diğer konumuzu bu linkten Yatırım Yapılacak Meyveler inceleyebilirsiniz
ÎDRIZ ÇOKAL
