Forex Piyasasında Riski Yönetmek Zorlaştı
Türkiye’deki ortalama FX işlem hacmi günlük 11 milyar TL. Analistlerden aldığımız bilgilere göre yatırımcıların aracı kurumlar üzerinden gerçekleştirdiği işlemlerdeki kayıp/kazanç oram yüzde 75-25 seviyesinde. Uzmanlar, kurlarda aşın volatilite varken yüksek primin cazibesine kapılmanın tehlikeli sonuçlar verebileceğim söylüyor.
Kaldıraçlı ürünler, geleneksel faizden farklı getiri peşindeki kurumsal ve bireysel yatırımcıların ilgi alanlarından biri. Özellikle Forex, son dönemin en çok ilgi çeken piyasası konumunda. Yüzde 75’e varan yüksek kayıp oranlarına rağmen, bire 100 kaldıraç oranı ile yatırımcılar tarafından tercih ediliyor. Bugün gelinen noktada 43 bin açık hesap sayısı mevcut. Günlük işlem hacmi ise 11 milyar lira civarında.
Borsa İstanbul’da günlük işlem hacmi 3-4 milyar TL seviyelerindey-ken, henüz iki yıllık bir piyasa olan Forex’teki hacim bunun 3 katını aşıyor.
Yüksek getiri ve aynı zamanda kaybıyla dalgalı sularda riski katlayan bu piyasada işlem yapan yatırımcıların, 17 Aralık sürecinde nasıl hareket ettiğini araştırdık. Yeni yüksek volatilite dönemi için uzmanların önerilerini aldık. Burada riske değinirken, Ekonomist dergisinde haberini yaptığımız Hatay merkezli Özava Group’un türev döviz işlemleri nedeniyle büyük zarara uğradığını da hatırlatalım. 1 milyar TL ciroyu aşan grubun bu işlemler nedeniyle zora girmesi, Forex piyasasında riskin ne kadar önemli olduğunu bir kez daha öne çıkardı.
İŞLEM HACMİ NE OLDU?
Forex işlemlerinin teminatlarını tutan Takasbank’tan Türev Araçlar Takas Bölümü Uzmanı Önder Bingöl’den aldığımız bilgilere göre, 2013’te günlük ortalama kaldıraçlı alım satım işlemleri hacmi 11,3 milyar TL oldu. 2013 sonundaki açık hesap sayısı 43 bin 194, yatırımcı sayısı ise 33 bin 406. Bu rakamlar hesap sayısında yüzde 1.400, işlem hacminde yüzde 1.230’luk artışa işaret ediyor. 2013’te aylık bazda 2 milyar TL’nin üzerinde artan işlem hacmi göze çarpıyor.
Ancak yılın son çeyreğinde özellikle de döviz kurlarında oynaklığın çok fazla arttığı aralık ayında ortalama günlük işlem hacminin 3-4 milyar TL seviyelerinde düştüğü görülüyor. Yani yatırımcı piyasada oynaklığın çok fazla arttığı dönemde hareketlerini daha kısıtlamış durumda.
ZARAR ORANLARI DÜŞÜYOR
Forex piyasası, yüksek getiri fırsatına rağmen yüksek risk unsurları ile de dikkat çekiyor. Şöyle ki bu piyasada işlem yapan her dört yatırımcının üçü zarar ediyor. Piyasanın ilk dönemlerinde bu oranın yüzde 90’larda olduğunu hatırlatan ALB Menkul Araştırma Müdürü Yeliz Karabulut, “Zamanla yatırımcıların bilinçlenmesi ve daha stratejik davranmayı öğrenmesiyle birlikte bu oran yüzde 75-80 seviyelerine geriledi. Müşteriler bilinçlendikçe burada zarar durumu daha da değişecek. Mesela ABD’de bu oran yüzde 60 seviyesine kadar geriledi. Türkiye’nin kazanç oranının artmasını bekliyoruz. Burada şirketlerin Forex yatırımcılarına aktif olarak eğitim vermelerinin faydası oluyor” diyor.
Oyak Yatırım Menkul Değerler Kaldıraçlı İşlemler Piyasası Fon Müdürü Deniz Kumcuoğluj “Endeks ayrılıyor, volatilite ile döviz çiftlerindeki spreadler genişliyor. FX piyasasında oynaklık artmaya devam ediyor. Risk artıyor” uyarısında bulunuyor.
Aralık ayından bu yana FED’in “tapering” yani tahvil alım programını azaltmasının etkisinin iç siyasetteki tansiyon nedeniyle daha çok hissedildiği, dalgalı bir döneme girildi. Dolar/TL kuru 2,40’a dayanır, Merkez Bankası rezervlerinin neredeyse yüzde 10’unu erittikten sonra faizi yükseltirken, kaldıracı yani kazancı da kaybı da yüksek olan bu piyasada ne yapmalı?
BİR DEĞİŞKENE YATIRMAYIN
Global finans piyasalarında paranın yönünü değiştirdiği bu dönemlerde türev piyasalarında önemli kazançların yanında kayıpların da olabileceğini kaydeden Finans Yatırım Uluslararası Piyasalar Yönetmeni Burak Gerçek şunları söylüyor: “Kaldıraçlı piyasalarda risk yönetiminin iyi yapılmaması, kayıpları artıran ilk unsur.
Bire 100 kaldıraç oranına varan FX piyasası işlemlerinde yatırımcıların büyük kısmı piyasanın yönünü çoğu zaman doğru yönde tahmin etmesine karşın, risk yönetimini iyi yapmamak yani bir değişkene büyük para yatırmak yüzünden büyük kayıplara uğrayabiliyor.”
Yatırım Finansman Türev Ürünler Müdürü Oya Altıngözlü Pekel de vo-latilitenin yüksek olduğunu hatırlatarak yatırımcılara pozisyon aldıklarında mutlaka stop loss emri girmelerini, yani zaran durduracaktan seviyeyi belirlemelerini öneriyor.
FX’DE EN SIK YAPILAN 8 STRATEJİ HATASI
Teminata göre aşırı pozisyon açmak.
Trende karşı pozisyon almak. Trendin her an bitebileceğini düşünerek ters yönde pozisyon almak (işlem yapılan paritede devam eden bir trend varsa temel ve teknik analiz araçlarının trend değişimini teyit etmesi gerekir). Riski dağıtmadan sadece tek parite ile işlem yapmak.
Pozisyon açmadan önce belirlenen stratejiye bağlı kalmamak, ani kararlarla sürekli strateji değiştirmek.
Teknik analiz araçlarından faydalanmadan, göstergesiz işlemler yapmak.
Her döviz paritesinin işleyiş ve davranış özelliklerinin farklı olabileceğini göz ardı etmek. Kayıpta olan pozisyonlara sürekli ekleme yaparak riski artırmak. Zarara giren pozisyonu sonlandırmamak, trendin her an değişeceğini düşünerek beklemek.
