İhracata yönelik dijital faaliyetler teşvik ediliyor
TÜRKİYE’NİN ihracatının yeni rekorlara imza atması için seferberlik sürüyor. Salgının ihracatçılara olumsuz etkilerini azaltmak amacıyla finansman olanaklarını devreye sokan, ihracatçıların önündeki engelleri kaldıran, ihracatta pazar ve ürün çeşitlendirmesi çalışmalarına hız veren Ticaret Bakanlığı, Uzakdoğu ülkelerine yönelik yürütülen tarım ürünleri ihracatının önünü açmak için girişimlerine devam ediyor. Bakanlık, firmaların yeni ticaret dinamiklerine uyumlu olarak dijitalleşme süreçlerinden en iyi şekilde faydalanmalarını sağlamaya ve yurtdışı pazarlara giriş faaliyetlerine destek olmaya yönelik adımlar atılıyor. Salgın nedeniyle yeni nesil dış ticaret diplomasisinin merkezine “yeni nesil ticaret heyetleri, sanal fuarlar, e-ihracat, dijital platformların” yerleştiği bir dönemde, Resmi Gazetede yayımlanan Cumhurbaşkanı kararı ile firmaların e-ticarct sitelerine üyelikleri, sanal ticaret heyetleri ve sanal fuarlara katılımı ve sanal fuar düzenlenmesi destek kapsamına alındı. (E-ticaretin a’dan z’ye tüm bilinmeyenlerini, bu sayımızla birlikte dağıtılan özel ekimizde bulabilirsiniz.)
27 Mayıs itibarıyla yürürlüğe giren yeni düzenlemeye göre firmaları e-ihracata özendirmek amacıyla e-ticaret sitelerine üyelik giderleri 2020 yılı için yüzde 80, takip eden yıllarda yüzde 60 oranında e-ticaret sitesi başma yıllık 8 bin TL’ye kadar desteklenecek. Şirketler bu destekten en fazla üç e-ticaret sitesi için ve e-ticaret sitesi başma en fazla ‘ iki yıl süresince yararlanılabilecek. Sanal ticaret heyetleri ile sanal fuarlara katılım için iş dünyasını temsil eden çatı örgütlerin yapacakları masraflar ve sanal fuar organizasyonları giderleri de yüzde 50 oranın da ve faaliyet başına 50 bin dolara kadar desteklenecek. Bakanlık tarafından uygun görülen işbirliği kuruluşlarınca düzenlenen sanal fuar organizasyonlarında ise giderlerin yüzde 50’si oranında ve faaliyet başma 100 bin dolara kadar destek sağlanacak.
Bu arada önceki hafta Resmi Gazetc’de yayımlanan döviz kazandırıcı hizmet sektörleri markalaşma destekleriyle ilgili Cumhurbaşkanı kararma göre, hizmet sektöründeki markalara yeni girecekleri her pazarda ayrı ayrı olmak üzere beşer yıl destek verilecek. Kurumsal altyapının geliştirilmesine yönelik destekler ise ilk beş yıl boyunca sağlanacak. Hayata geçirilen bu yeni destek sistemi, markaların daha fazla sayıda pazarda varlık göstererek bu pazarlarda kalıcı olmalarına zemin hazırlayacak.
YENİ NESİL DIŞ TİCARET
Türkiye’nin ihracatının yarınlardaki fırsatlar için hazırlandığı böyle bir dönemde ihracatçılarla “Türkiye’nin dış ticaretinin yeni normalini, beklentilerini ve atılması gereken adımları konuştuk. Salgının Türkiye’nin ihracatı üzerindeki olumsuz etkilerini ve ihracatçı firmaların uğradığı pazar kayıplarını en aza indirmek amacıyla, dış ticaret diplomasinde birtakım değişiklikler yaşanıyor. Bu dönemde Ticaret Bakanlığı koordinasyonu ile sanal ticaret heyeti programları devreye giriyor. Bu kapsamda ihracatçı firmalar ile ilgili ülkelerdeki yabancı satın almacıların çevrimiçi ortamda ikili iş görüşmeleri (B2B) gerçekleştirmeleri planlanıyor. Yine üzerinde çalışılan bir başka proje sanal fuar platformu ile dünyanın herhangi bir yerinde faaliyet gösteren katılımcı ve ziyaretçiler tek bir platform üzerinde buluşturuluyor.
Para Dergisi’ne açıklamalarda bulunan TİM Başkanı İsmail Gülle, ticaret diplomasisi faaliyetlerinin yeni normalde sanal ortamda yürütülebileceğini tecrübe ettiklerini vurguladı. TlM’in İhracat 2020 Raporu’nda yeni nesil ticaret diplomasisinin sacayaklarından yeni nesil ticaret heyetleri, e-ihracat, dijital platformlar ve Türkiye Lojistik Merkezleri üzerine çalışmalara ve takvime yer verdiklerini kaydeden Gülle, yeni nesil ticaret heyetlerinin uygulamasına Mayıs ayı itibarıyla başladıklarını aktardı. Gülle, “Yeni nesil ticaret diplomasisinin önemli yapı taşları ise e-ihracat ve dijital platformlar. Yaşanan süreç dijitalleşme sürecini tamamlamış firmaların ve e-ticaret firmalarının dünya ticaretindeki daralmadan daha az etkilendiğini ortaya koydu. Bizler de firmalarımızı dijitalleşme ve e-ihracat alanlarında bilinçlendirmeye devam edeceğiz” dedi.
“ÖNCE ADIM ATAN KAZANIR”
İstanbul Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı, TİM Yönetim Kurulu Üyesi Melisa Tokgöz Mutlu, salgının seyri bu şekilde devam ederse önümüzdeki bir sene iş seyahatlerinin çok kısıtlı yapılacağı, fuarların düzenlenmeyeceği, düzenlense f -bıTe katılımın çok az olacağı görüşünde. Bu nedenle sanal ticaret ^heyetler ve fuarların önem ka-zanacağını vurgulayan Tokgöz, “Tüm dünya aynı nokta- … da, kim daha önce adım atarsa kazançlı çıkacaktır. Sağlık ve hijyenin çok önem kazandığı bu dönemde, fabrikalarımızı ve ürünlerimizi dijital ortama doğru aktarır sak ihracatımıza çok katkısının olacağına inanıyorum. Fuarlarda tadım yaptırılama-yacağı için hedef ülkelerdeki lobi çalışmaları elimizi güçlendirecektir” dedi.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) İklimlendirme Sektör Meclis Başkanı, TİM Yönetim Kurulu Üyesi Zeki Poyraz, yeni nesil dış ticaret diplomasisiyle yaşanacak değişimi “Özellikle çevrimiçi ortamda ikili iş görüşmelerindeki (B2B) duygusal pazarlamalar, daha analitik ve fiyat esnemesine yer bırakmayacak iletişime yol açacak. Kargo ve adrese teslim hizmetleri artacağı için lojistik riskler tartışılmaya başlanacak. Bireysel ve uluslararası ticari tedarik alternatifleri çok konuşulacak. Ticaretin her safhasında yerelleşme artacak” sözleriyle anlattı.
İHRACATTA SANAL ATAK
Pandemi nedeniyle iptal edilen fuarlar, ticari heyetler sanal olarak düzenlenmeye başladı. 1-3 Haziran’da Ticaret Bakanlığı koordinasyonunda Ege ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği öncülüğünde ayakkabı ve saraciye sektörlerine yönelik ilk sanal fuar organizasyonu “Shoedex” 1-3 Haziran’da gerçekleştirilecek. Bunu Bakanlığın koordinasyonu, Orta Anadolu thracatçı Birlikleri’nin organizasyonu ve Selçuk Üniversitesinin işbirliğinde 22-26 Haziran tarihlerinde yerli ve milli yazılımın katkılarıyla gerçekleştirilecek “Ag-rivirtual-Sanal Tarım Makineleri Fuarı” izleyecek. Tam teşekküllü online iş görüşmesi ile ürün sergileme ve uluslararası konferansı olan Military Medical Webex Fuarı, 9-10 Haziran 2020’de yapılacak. Bu yıl 202 ticaret heyeti düzenlemeyi planlayan Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) ve ihracatçı birlikleri ilk sanal ticaret heyetlerini 13 Mayıs’ta Özbekistan ile 27-29 Mayıs’ta gıda ve gıda dışı hızlı tüketim ürünleri sektörlerinde Kenya ile gerçekleştirdi. 15-19 Haziran’da tarım, gıda ve gıda dışı hızlı tüketim ürünleri, tarım makinaları, soğuk hava depoları ve iklimlendirme sektörlerinde Hindistan ile ve 22-23 Haziran’da plastik ve metal mutfak eşyaları, cam ve seramik cv eşyaları, ev/banyo ürünleri ile ev tekstili sektörlerinde Güney Kore ile Sanal Ticaret Heyetlerine devam edilecek.
TİM Başkanı Gülle, Nijerya, Almanya, Bulgaristan, Kazakistan ve Pakistan’la da planlama çalışmalarını sürdürdüklerini söyledi. İhracatçıların bu süreçte yoğun talebinin söz konusu olduğunu vurgulayan Gülle, tüm sektörlerde ihracat heyeti gerçekleştirmek için çalışmalarına tüm hızıyla devam ettikleri sanal fuarlarımda Temmuz ayı gibi hayata geçirmeyi “planladıklarını kaydetti. Gülle, Ticaret Bakanlığı’nın 2020 yılı için belirlediği 45 hedef ve öncelikli ülke arasından maksimum 3 saat fark olan 28 ülkenin ticaret müşavir ve ataşelikleri ile irtibata geçtiklerini, muhtemel ülkeleri belirlediklerini aktardı.
“GÜVENİLİR TEDARİKÇİ LİMAN”
Türkiye’nin dünyaya gösterdiği “güvenilir tedarikçi liman” pozisyonuyla ihracatçıların, dünyadan yoğun olarak gelecek siparişleri değerlendirmesi ve yeni yatırımlar noktasında çalışmaları artırması gerektiğini söyleyen Gülle, salgın öncesinde yatırımlarının çok büyük bir kısmını doğrudan Çin’e kaydıran şirketlerin süreç içerisinde yaşadıkları mağduriyetler nedeniyle, üretimlerini yeni tedarik merkezlerine kaydırmasını muhtemel bir senaryo olarak öngördüklerini vurguladı. Gülle şunları kaydetti: “Bugün birçok Avrupa ve Uzakdoğu ülkesi, kendi firmalarına üretim merkezlerini Çin’den başka ülkelere kaydırmaları için teşvik sağlıyor. ABD ile Çin arasında tekrar alevlenen ticari gerginlikler küresel ticarette Çin’in konumunun eskisi kadar güçlü olmayabileceğine işaret ediyor. Ülkelerin kimi stratejik ve üretiminden vazgeçtiği ürünleri tekrar üretmeye başlaması veya güvenilir bir başka tedarikçiden sağlaması da ‘yeni normal’ döneminin öne çıkan önemli başlıklarından olacak. Yaptığımız çalışmaların neticesinde, süreç sonunda atılacak doğru adımlar ile özellikle ‘otomotiv, tekstil, maden, kimya, çelik, tarım ve gıda sektörlerinde üretim gücü olan Türkiye’nin güçlü bir tedarikçi ülke olarak önünde yeni fırsatlar olduğuna inanıyoruz.”
Salgın döneminde tüm dünyada maske ve tulum başta olmak üzere koruyucu kıyafetlere talepte çok büyük bir artışı beraberinde getirdiğini vurgulayan İstanbul Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB) Başkanı ve TİM Başkan Vekili Mustafa Gültepc, mevcut salgın bir şekilde kontrol altına alınsa ve etkisi minimize edilse bile küresel çapta benzer salgın endişeleri yüzünden yeni dönemde koruyucu kıyafetlere olan ilginin devam edeceğini belirtti. Gültepe, “Evden çalışmaya başlayanların bir bölümü bir daha ofislerine dönmeyecek. Bu durumda ev kıyafetlerine, spor kıyafetlere ve ‘atletik giysiler’ olarak adlandırdığımız ürünlere talepte ciddi artış olacağını öngörüyoruz” dedi.
ÇİN’İN SÜT PAZARI AÇILDI
Ticaret Bakanlığı ile Tarım ve Orman Bakanlığı işbirliğinde, Ticaret Müşavirliği’nin de katkılarıyla yürütülen yoğun girişimler neticesinde, Türkiye’den Çin’e gerçekleştirilecek süt ve süt ürünleri ihracatının önündeki engeller kaldırılırken, Tayland’dan da Türk elması için izin çıktı. Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan konuya ilişkin yaptığı açıklamada Japonya, ABD, Filipinler, Vietnam ve Avustralya gibi ülkelere yönelik yaş meyve ürünleri ihracatının başlatılmasına ilişkin yapılan başvurular kapsamındaki çalışmalara da Tarım ve Orman Bakanlığı ve ilgili ülkelerdeki ticaret müşavirlikleriyle ile koordineli olarak devam ettiğini dile getirdi. Pekcan, bu çerçevede, Japonya’ya greyfurt ve limon ihracatı izninin alınmasının yanı sıra kiraz ihracatında da son aşamaya gelindiğini kaydetti. Hayvansal ürün ihracatına da değinen Pekcan, Çin’e kanatlı eti ihracatı gerçekleştirilebilmesine yönelik sürecin de son aşamaya geldiğini bildirerek, kanatlı sektörünün Güney Kore ve Singapur’a, yumurta sektörünün de Hong Kong pazarına açılım sağlayabilmesine yönelik yürütülen çalışmaların devam ettiğini söyledi.
Ruhsar PEKCAN / Ticaret Bakanı
“İhracata yönelik dijital faaliyetleri teşvik edeceğiz”
Pandemi ile iş yapma pratiklerinin radikal bir şekilde değiştiği ve djjitaileşmenin önem kazandığı bu dönemde ihracata yönelik dijital faaliyetleri teşvik edecek yeni bir destek mekanizması geliştirdik. Cumhurbaşkanı kararı ile firmalarımızın e-ticaret sitelerine üyeliklerini, sanal ticaret heyetleri ve sanal fuarlara katılımını, sanal fuar düzenlenmesini destek kapsamına alıyoruz. Bu çerçevede firmalarımızı e-ihracata özendirmek amacıyla e-ticaret sitelerine üyelik giderlerini 2020 yılı için yüzde 80, takip eden yıllarda yüzde 60 oranında destekleyeceğiz.
Sanal ticaret heyetleri ve sanal fuarlara katılım için iş dünyamızı temsil eden çatı örgütlerin yapacakları masraflar ve sanal fuar organizasyonları giderleri de yüzde 50 oranında desteklenecek.
İsmail GÜLLE / Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı
“Salgın sonrası döneme hazırlanıyoruz”
Mayıs ayıyla en önemli ihracat pazarımız olan Avrupa’nın normalleşme adımları atması, gerek sınırlarda yaşadığımız problemlerin gerekse talepteki küçülmenin ortadan kalkmaya başladığını gösteriyor. Salgının yayılma hızı düşmeye devam ederse ihracatımızda yaşadığımızın düşüşün de sonlanacağını düşünüyoruz. Salgın sonrası döneme nasıl daha iyi hazırlanabileceğimiz en önemli gündem başlığımız. İhracatımız şoklara dayanıklı yapısıyla salgının sona ermesiyle birlikte hızla yaralarını saracak ve yeni rekorlarla ‘Dış Ticaret Fazlası Veren Türkiye’ hedefine yürümeye devam edecek.
Melisa TOKGÖZ MUTLU / İstanbul Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı, TİM Yönetim Kurulu Üyesi
“Yeni dönem büyük avantaja çevrilmeli”
Bu salgın ülkelere göstermiştir ki, artık çoklu tedarikçi ülke ile çalışmak gerekecek. Ülkelerin kendi üretimlerini kendilerinin yapacağı, kendilerinin ekip biçeceği ve bunu planlayacağı bir süreç başlayacak. Rekabeti avantaja çevirebiliriz. Yüksek teknoloji donanımlı, hijyen koşullarına tam uyum sağlayan tesislerde üretim yapıyoruz. Bütün dünyayı doyurmayı amaçlıyoruz.
Salgın gıdada insanların tüketim alışkanlıklarını değiştirdi. İnsanlar daha fazla paket ürün tüketmeye başlayacak. Yaş meyve ve sebzeyi de paketleyeceğiz. Avrupa’nın kavanoz ambalajlı ürün tüketimi 10 milyar adet büyüklüğünde. Kavanozlu ürünlerde ihracatımız 2019’da 500 milyon adede ulaştı. Bu yıl bu miktarı en az ikiye katlama imkanı var.
Zeki POYRAZ / İklimlendirme Sektör Meclisi Başkanı, TİM Yönetim Kurulu Üyesi
“Pazar ve ürün çeşitlendirmesine gideceğiz”
Salgınla iklimlendirme sektörü ön plana çıktı. Havalandırmada kullanılan ürünün kalitesi, iç ortam hava kalitesine yönelik çalışmaların arttırılması tartışılıyor. Sağlık ve gıda için soğuk zincir ve soğuk hava depoları, ayrıca klima talepleri bu dönemde talebi yoğun ürünler arasında yer alacak. İç hava kalitesinin artırılması şart olacak. Ürünler, fiyat odaklı değil daha sağlıklı ve hijyen gibi kavramlarla anılacak. Daha az servis bakım gerektiren, uzaktan müdahale imkânı olan ürünlere doğru gidiliyor. Salgınla mücadele sürecinde sektörümüze olan talep arttı. Tedarik zinciri ve üretimimizin sorunsuz devam ettiğini, Çin’in ve AB ülkelerinin tedarikte aksaklık yaşattığı ülkelere Türkiye’nin iyi bir tedarikçi olduğunu göstermeye çalışıyoruz.
Mustafa ŞENOCAK / İstanbul Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği (İDMİB) Yönetim Kurulu Başkanı, TİM Yönetim Kurulu Üyesi
“E-ticaret global ticaretin merkezine konumlanacak”
Sektörümüzü yeni döneme adapte edebilmek ve sektörümüzün ihracatını arttırmak için İDMİB djjital dönüşüm projesi adını verdiğimiz bir proje başlattık. E-ticaret ve dolayısıyla e-ihracat gibi satış kanallarının artık daha etkin şekilde global ticaretin merkezine konumlanacağını net bir şekilde ifade edebiliriz. 7 bin 500 işletmemizle üretmeye, çalışmaya ve ihracata hazır olduğumuzu anlatan İngilizce bir video hazırladık, en büyük ihracat pazarlarımızda yayınlıyoruz. Pandemi sonrasında online ortamda maliyetlerin düşürüldüğü üretim ve ticaret ortamlarına yönelik proje ve Ar-Ge çalışmalarının hız kazanması sürpriz olmayacak. Dijital dönüşümle birlikte djjital kanallarla ticarete uyum sağlayan ülkeler ile ürün ve sektörler global pazar paylarını arttıracak.
Ceyda EREM / CNR Holding Yönetim Kurulu Başkanı
“Önemli iş fırsatları sunacağız”
Sanal fuarları fiziki fuarlara bir alternatif değil, tamamlayıcı bir unsur. Önemli olan pandemi sürecinde yapılamayan fuarların sanal ortamda nasıl bir ticaret modeline dönüştürülebileceğidir. Global Pazar İstihbara^Sistemi adı verilen big data yönetim sistemiyle başladığımız yatırımlarımıza, 2020 başında yapay zeka K destekli ‘Data Yönetim Sistemi’ni’ ekleyerek, 30 milyondan fazla katılımcı ve ziyaretçi datamızın yönetimini en üst seviyeye çıkardık. Oluşturduğumuz yenilikçi iş modeli ‘CNR Virtual Trade İkili İş Görüşmeleri’ni Haziran başında devreye sokuyoruz. Evteks, Aymod, Milltech İstanbul, Hostech by TÜSİD, BeautyBVVelIness, Avrasya Asansör, Gıda, Fashionist ve IMOB fuarlarımızla önemli iş fırsatları ve ihracat imkanları sunacağız.
Davut ER / Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği Başkanı, TİM Yönetim Kurulu Üyesi
“İhracat destekleri artırılarak sürdürülmeli”
Salgının ihracattaki etkilerini minimuma indirmemiz için tanıtım ve pazarlamaya hız kesmeden devam etmeliyiz. Uluslararası rekabette gücümüzün artırılması için üretim zincirinde girdi maliyetlerimizin rekabetçi olabileceğimiz seviyelere çekilmesi, bunun için üretici desteklerinin artırılması gerekiyor.
Verilen desteğin sofralık zeytinde 0.5 TL/kg, zeytinyağında ise 2.5 TL’ye çıkartılması sektörümüzün ortak talebi. Primlerin hasat dönemi başlangıcı olan Eylül-Ekim’de açıklanması piyasadaki arz talep dengesi için önemli. Zeytin ve zeytinyağı ürünlerin ihracatında sağlanan desteklerin devamlılığı dünya pazarlarında Ispanya, İtalya, Yunanistan, Fas, Tunus gibi rakiplerimize karşı rekabet gücümüzün korunması açısından önemli. İhracatının gelişmesi ve devamlılığı için ihracat destekleri artırılarak sürdürülmeli.
Mustafa GÜLTEPE / İstanbul Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB) Başkanı, TİM Başkan Vekili
“Olumlu sinyaller geliyor”
Son 2 -3 haftadır AvrupalI markalardan olumlu sinyaller geliyor. Bize ‘motorları çalıştırın’ dediler. Salgın nedeniyle durdurdukları siparişlerin stoklarımızda duran ürünlerin plan ve projeksiyonunu yapmaya başladılar. Mayıs ve Haziran ayında stoklarımızda duran ürünlerin planlamasını verdiler. Maske ve koruyucu malzeme üretiminin de etkisi ile halen yüzde 30-40 düzeyinde olan kapasite kullanımımız giderek artacak. Sektörün ayakta kalması, çarkların hızla döndürülebilmesi için kısa çalışma ödeneğinin Nisan’dan başlatılarak 6 aya çıkarılması ve çalışılmayan ayların SGK primlerinin alınmamasını, SGK primi ve vergi ödemeleri gibi kamu-alacakları ile kredi taahhütlerinin 1 yıl ötelenmesi, KDV alacaklarının yüzde 90’ı teminat mektubu karşılığında firmalara ödenmesi konusunda da adım atılacağını umut ediyoruz.
Tam çarklar dönmeye başlarken ithal fermuar, düğme ve çıtçıt gibi aksesuar ürünlerinin ithalatına Eylül’e kadar geçerli ilave gümrük vergisi getirildi. Kumaş ve iplikte de gümrük vergisi yükseltildi. Rekabet gücümüzü olumsuz etkileyecek bu ilave vergilerin kaldırılmasını bekliyoruz.
Bilgin AYGÜL / ATİS Fuarcılık Yönetim Kurulu Başkanı
“Sonrası döneme hazırlanmalıyız”
Fuarcılık sektörü salgından çok etkilendi. Dünyada 600’ün üzerinde uluslararası fuar ertelendi veya iptal edildi. Hiç bir şeyin eskisi gibi olmayacağı aşikâr ancak hijyen ve sosyal mesafe kurallarına uyarak fuarların Temmuz ayı sonrası başarıyla yapılacağına inanıyorum. Çağımızda yapay zekayla tanıtım, yönlendirme, halkla ilişkiler, iletişim çok kolaylaştı. Ancak fuar farklı bir olgu. En önemli özellikleri beş duyuya hitap etmeleri. Sanal fuarlar uzun süredir konuşuluyor hatta birçok ülkede denendi ancak sonuç alınamadı. Yaşanılan süreçten çok bundan sonraki döneme hazırlık yapılmalı. Yerli yabancı ürün ve pazarlar araştırılmalı, sonuçlarına göre fuar şirketleri, firmalar teşvik edilerek o sektörlerde, o bölgelerde fuarlar gerçekleştirilmeli,
Hülya Genç Sertkaya
