Kalkınma ajanslarından 477 milyon TL destek
AB İLE UYUM SÜRECİ
Kalkınma ajansı desteklerini bir yandan bölgelerin ihtiyaçlarına göre şekillendirmeye hazırlanan Kalkınma Bakanlığı diğer yandan da AB ülkeleri başta olmak üzere diğer dünya uygulamalarına bakarak, Türkiye’ye adapte edilebilecek bölgesel destek unsurlarını devşirecek. Kalkınma ajansı desteklerinin AB ile uyum ve entegrasyonu sağlanacak. AB’nin 2014-2020 döneminde yeni bir programlama ve uygulama dönemi başladığına dikkat çeken Kalkınma Bakanlığı yetkilileri, “Uyum politikası itibarıyla, bölgesel politikanın da içinde bulunduğu alan itibarıyla öncelikler, uygulama alanları destek türleri geliştiriliyor. Orayı da takip edip, o entegrasyonu sağlamak, adapte edip kullanabileceğimiz destek türlerini buraya aktarmak gibi bir arayış içerisinde olacağız” diyor.
KURUMSAL YAPI İYİLEŞTİRİLECEK
Hükümetin eylem planında altı ay içinde atılması gereken adımlardan bir diğeri ise kalkınma ajanslarının yönetim, denetim ve mali yapılarının iyileştirilmesi. 5449 sayılı kanunda yapılacak değişikliklerle, kalkınma ajanslarının yönetim ve istişare mekanizmaları, iç ve dış denetim sistemleri, bütçe süreçleri, gelirlerinin kapsamı ve işleyişi etkinleştirilecek. Kalkınma Ajansları Proje Faaliyet ve Destekleme Yönetmeliği’nde, başvuru sahiplerinin başvuru aşamasında sunması gereken belgelerin azaltılması ile ilgili düzenleme yapılacak. Böylece ajans destek başvuru süreci kolaylaştırılacak.
Bir diğer adım ise kalkınma idarelerinin kurumsal yapısının iyileştirilmesi olacak. Hükümet, 21 Haziran 2016’ya kadar Bölge Kalkınma İdarelerinin yönetim süreçleri ve personel yapısının geliştirilmesi için düzenlemeler yapacak.
OFİS KAPASİTESİ ARTACAK
Altı ay içinde atılması planlanan adımlar arasında Yatırım Destek Ofisleri’nin (YDO) kurumsal ve beşeri kapasiteleri güçlendirilmesi de yer alıyor. Kalkınma ajanslarının organlarından biri olan YDO’lar, 2012 sonu itibarıyla tüm illerde faaliyet gösteriyor. YDO’lar bünyesinde toplam 230 personel istihdam ediliyor. Kalkınma Bakanlığı, Eylem Planı çerçevesinde altı ay içinde YDO faaliyetlerinin takip ve değerlendirilmesine imkan verecek bir faaliyet modülü geliştirilecek. YDO personelinin sağladığı hizmetlerin niteliğinin artırılmasına yönelik olarak devlet destekleri, yatırım danışmanlığı ile izin ve ruhsatlar konularında eğitim programı uygulanacak.
BÖLGESEL REKABET
Kalkınma Bakanlığı tarafından bölgesel gelişme ve bölgesel rekabet edebilirlik amaçları çerçevesinde yürütülen AB destekli projeler bulunuyor. Bu projelerden ilki 2010 yılı AB-Türkiye Mali İşbirliği Programlaması kapsamında AB finansman desteği ve Türkiye eş finansmanı ile uygulanmakta olan ‘Türkiye’de Bölgesel Rekabet Edebilirliğin Geliştirilmesi’ Projesi.
3 Kasım 2014’te başlatılan proje kapsamında ele alınacak çalışmalarda Kalkınma Bakanlığı’nm faydalanıcı, Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü ise yürütücü kuruluş olarak yer alıyor. Projenin toplam bütçesi 2 milyon euro olup uygulama süresi 22 ay. Bu sene Eylül ayında tamamlanması beklenen proje, ulusal sektörel stratejilerde yer alan üretim, ihracat ve katma değer artışı hedeflerine ulaşabilmek amacıyla seçilmiş sektörlerde bölge düzeyinde alt hedeflerin belirlenmesi, bölgelerin rekabet gücü yüksek sektörlerinin belirlenmesi ve bölgelerin rekabet edebilirliklerinin mukayeseli olarak analiz edilmesine imkan verecek yöntem bilgisinin geliştirilmesini amaçlıyor.
BÖLGESEL YATIRIM İKLİMİ
Kalkınma Bakanlığı’nın AB destekli projelerinden bir diğeri ise 19 Eylül 2014’te uygulanmaya başlayan Bölgesel Yatırım Ortamı Değerlendirmesi Projesi. 26 bölge için yatırım iklimi değerlendirme raporlarının çıkarılacağı bu proje, Dünya Bankası ile dünyada ilk defa bölge bazında ‘bölgesel yatırım iklimi’ değerlendirmesi çalışması yapılması açısından önem taşıyor. Toplam bütçesi 3 milyon euro olan proje 2010 Yılı Türkiye-AB Mali İşbirliği IPA-I bileşeninden fonlanıyor.
Dünya Bankası ile yürütülen ve iki yıl sürecek olan proje ile bölgesel düzeyde iş ve yatırım ortamının analiz edilerek değerlendirme raporlarının hazırlanması ve ileriki süreçte söz konusu çalışmaların Türkiye’nin imkanlarıyla gerçekleştirilebilmesini teminen başta kalkınma ajansları olmak üzere merkezi ve bölgesel düzeyde kurumsal ve beşeri kapasitenin oluşturulması amaçlanıyor.
İllerin ve ilçelerin gelişmişlik endeksi yenilenecek
Kalkınma Bakanlığı, yeni teşvik sistemine dayanak oluşturan ‘İllerin ve Bölgelerin Sosyoekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması’nı (SEGE] 2016 yılında güncelleyecek. Araştırma en son 2011’de güncellenmişti. Yeni teşvik sisteminde altı bölge, SEGE’ye göre belirlenmiş bulunuyor. Teknoloji geliştirme bölgelerinin kuruluşunda ve aile hekimlerinin ödeme tutarlarını belirlenmesinde de bu sıralama dikkate alınıyor. Kalkınma Bakanlığı bu yıl 81 ilin yanı sıra ilçeler arasındaki gelişmişlik farklarını da ortaya net bir şekilde koyacak. İlçelerin Sosyoekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması en son 2004 yılında yapılmıştı. İlçe gelişmişlik endeksi. Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Yönetmelik, MEB Personelinin Görevde Yükselme, Unvan Değişikliği ve Yer Değiştirme Suretiyle Atanması Hakkında Yönetmelik, Milli Savunma Bakanlığı’nın Sevk Tehir İşlemleri Yönetmeliği, Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşların Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliklerinde kullanılıyor. 2016 yılının ilk yarısında tamamlanması planlanan bu çalışmalara ilişkin kavramsal çerçeve oluşturma ve veri toplama faaliyetlerine başlanmış bulunuyor.
Bölgesel yenilik stratejileri hazırlanıyor
Kalkınma ajansları bölgeleri İçin yeniliği yerel ve bölgesel düzeyde ele alarak bölgede ve merkezde İlişkili olduğu unsurlarla birlikte bir bağlama oturtan yenilik stratejileri hazırlıyor.
Bugüne kadar 26 ajanstan yedisi yenilik stratejisini tamamlarken, yedisi ise hazırlık aşamasında bulunuyor. Ajanslar, söz konusu stratejiler ile bulundukları bölgede Ar-Ge ve yenilik ile ilgili ne tür potansiyellerin bulunduğunu, eksiklerin neler olduğunu tespit ediyor. Ulusal planların öncelikleri ile uyumlu hazırlanan bu stratejiler çerçevesinde kalkınma ajansları, destek programları üretiyorlar. Ajanslar, proje desteklerini tasarlarken, bölgesel yenilik stratejisinde belirlen öncelikler, açık alanlar ve tıkanma noktalarını dikkate alıyorlar.
Destek türleri
Kalkınma ajansları proje desteklerini temel olarak dört ana başlıkta sunuyor. Bunlar, proje teklif çağrısı, doğrudan faaliyet desteği, güdümlü proje desteği ve teknik destekler olarak sıralanıyor. Ajansların yürüttüğü destek programlarının sabit bir hedef kitlesi bulunmuyor. Her destek programının uygun başvuru sahipleri programın niteliğine göre belirleniyor. Proje başvuruları, Kalkınma Bakanlığı tarafından yönetilen online bir platform olan KAYS (Kalkınma Ajansları Yönetim Sistemi) üzerinden alınıyor. Her destek programına ilişkin şartlar ve başvuru sürecine ilişkin detaylar ajanslar tarafından yayımlanan başvuru rehberlerinde yer alıyor. Ajansların destek programlarında sağladığı destek tutarı her programın başvuru rehberlerinde belirtiliyor. Ajanslar KOBİ’lerin sundukları projelerin bütçelerinin yüzde 50’sine kadar destek sağlarken, diğer yararlanıcılar için bu oran yüzde 90’a kadar çıkabiliyor.
