Mobilya hızlı yükseldi
HEDEF, AVRUPA’DA İLK BEŞE GİRMEK
Dünyada 180 milyar dolarlık mobilya ticareti var. 70’e yakın ülke mobilya ihracatı yapıyor. İhracat listesinin başında Çin yaklaşık 60 milyar dolarla birinci sırada gelirken; onu Almanya, İtalya ve Polonya izliyor. Türkiye halen yüzde 1.5 payı ile ihracatçı ülkeler arasında 15’inci sırada. Ancak 2002 yılında 350 milyon dolarlık ihracatla 23’üncü sırada olduğumuzu düşürsek ihracattaki gelişimimiz daha iyi anlaşılabilir. 2016’da 2 milyar 500 milyon dolarlık mobilya ihracatı yapan Türkiye’nin gelecek hedefleri büyük. Sektörün 2023 ihracat hedefi, 10 milyar dolar… Diğer bir deyişle 10 milyar dolarlık ihracatla dünyada ilk 10, Avrupa’da ise ilk beşe girmeyi hedefliyoruz. 2023 hedeflerine göre üretim gücümüzün de 25 milyar dolara ulaşması gerekiyor.
Peki, bu hedeflere ulaşmak için neler yapılması gerekiyor? Yapılması gerekenler listesinde kayıt dişiliğin önlenmesinden ihracat pazarlarının çeşitlendirilmesine kadar birçok madde var ama listenin en başındaki ‘marka ve tasarım gücünün’ artırılması büyük önem taşıyor. Kalitesiyle kendini ispat etmiş Türk mobilyası halen dünya pazarlarına kilogramı ortalama 3.7 dolardan ihraç ediliyor. Bunun 7 dolara çıkarılması hedefine ulaşılmasının yolu da tasarım kapasitesinin artırılmasından geçiyor. İhracatçı birlikleri ve sektörel STK’lar düzenledikleri yarışmalarla ve verdikleri ödüllerle hem genç yetenekleri keşfetmek hem de sektörün tasarımda nitelikli iş gücünü artırmak için çalışıyorlar.
MOBİLYAMIZ ÇEŞİTLENİYOR
Türk mobilya sektörünün son 15 yıldaki gelişme hızını devam ettirebilmesi sektörün tüm unsurlarıyla gelişmesine bağlı. Ofisten bahçeye, hastaneden okul mobilyasına sektörün tüm alt dallarında markalaşma ve tasarım kapasitesinin artırılması gerekiyor. Örneğin, Türkiye mobilya ihracatının yüzde 20’sine yakınını ofis mobilyaları gerçekleştiriyor. 1980’li yılların ortalarından itibaren gelişen ofis mobilyalarında bugün dünyada ödüllü tasarımlarla ihracatımız da artıyor.
OMSİAD (Ofis Mobilyası Sanayicileri Derneği) Başkanı Ercan Ata, “Ofis mobilyasındaki tasarım gücümüzün sektörün genelinin önünde olduğunu düşünüyorum. Ayrıca üretim-kalite anlamında Türk mobilyası her alanda büyük mesafeler aldı. Kamu özel işbirliği ile yapılan şehir hastanelerinin tüm mobilya ihtiyacı Türk üreticiler tarafından karşılanıyor. Biz hastane mobilyasında da gerekli standartları karşılar durumdayız” diye konuşuyor.
Davut DOĞAN / Doğanlar Yatırım Holding Yönetim Kurulu Başkanı
“2020’de sektör liderliğini hedefliyoruz”
2016 yılını hariç tutarsak mobilya sektörünün iç pazar ve ihracattaki son 15 yılda büyümesinden memnunuz. Yaptığımız araştırmaya göre son 15 yılda sektör ihracatta ortalama her yıl yüzde 17-18 büyürken, iç pazarda yüzde 10-20 arası büyüdü. Maalesef bir tek 2016’da sıfır büyüme oldu. Kişi başına milli gelirin artmasıyla birlikte mobilya değişim hızı da arttı. Konut sektörünün önünün açılması yeni evlerin kurulması da satışları olumlu etkiledi. Son 15 yılda grup olarak biz de hızlı büyüdük. Bugün 35’i kendimize, 350 de bayimize ait mağazalarımız var. Doğtaş ve Kelebek markalarıyla sektörde varlık gösteriyoruz. Sektörün en büyüğü olan Boydak Grubu’nun (İstikbal, Bellona, Mondi) TMSFye devredilmesinden sonra biz özel sektörün en büyük firması olduk. Yıllık ihracatımız 30 milyon dolara ulaştı. Grubumuzda mobilya üretiminde bin 500 kişi çalışıyor. Bize fason çalışan firmaları, bayilerimizi de katınca 5 bin kişilik bir aileyiz. 2016’da büyüyemedik ama 2017’nin ilk çeyreğinde KDV’nin düşürülmesinin de etkisiyle bu yıl yüzde 40 büyümeyi hedefliyoruz. Sektör yüzde 20 büyür ama biz yüzde 40 büyürüz. 2022’de grubumuzun 50’inci yılını kutlayacağız. 2022’de sektör liderliğini hedefliyorduk ama sektörde taşların yerinden oynamasından sonra bu hedefimizi 2020’ye çektik. İhracat pazarlarında daha da büyümemiz için navlun desteğine ihtiyacımız var.
Ahmet GÜLEÇ / MOSFED (Mobilya Dernekleri Federasyonu) Başkanı
2023 hedeflerimize ulaşmaya odaklandık
Mobilya sektörü Türkiye’nin stratejik sektörlerinden biri. Üç temel özelliğimizle ön plana çıkıyoruz. Bir, istihdam dostuyuz. Kümelendiğimiz kentlerde işsizlik sorunu ortadan kalkıyor. Tedarikçilerimizle birlikte, bugün 500 bin kişilik bir aileyiz. İki, dış ticaret dostuyuz. 1.8 milyar dolarlık bir ihracat fazlası, her sektör için geçerli olan bir veri değil. Üçüncüsü ise, yenilikçi ve ihracat odaklıyız. Katma değerimizi her geçen gün artırıyor ve girdiğimiz pazarların sayısını çoğaltıyoruz. Bazı zamanlar kapasite kullanımında dalgalanmalar yaşasak da üretim gücümüz, konsept yaratan tasarım gücümüz, müteşebbis mobilyacılarımız ve güçlü tedarik zincirimizle 2023 hedeflerine ulaşmaya en yakın sektörüz. İstanbul Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği ile birlikte yılsonuna kadar 10 mobilya kentinde düzenlenecek olan ‘Küresel Rekabette Türkiye Mobilyası’ çalıştayları ile gittiğimiz tüm bölgelerdeki sorunları ve çözüm önerilerini tespit ediyoruz.
Ercan ATA / TOBB Mobilya Sektörü Meclisi ve OMSİAD Başkanı
“Firmalara çok iş düşüyor”
Türk mobilya sektörü son 15 yılda ciddi bir gelişim gösterdi. Sektörümüzün yıldızı önümüzdeki 5-10 yılda daha da parlayacak. İhracatımızdaki artış hızımızın devam etmesi çok önem taşıyor.
Halen 2023 yılı 10 milyar dolarlık ihracat hedefinde ofis mobilyaları yüzde 20 rol üstlenmiş durumda. Genel olarak sektörümüzde tasarım yeteneklerinin geliştirilmesi önceliklerimiz arasında geliyor. Bu noktada dünyada da kendimizi ispat etmeye başladık.
2023 hedeflerini tutturabilmemiz için çevre ülkelerde bize konulan gümrük vergilerinin azaltılması gerekiyor. Bunun için Azerbaycan, Kazakistan gibi ülkelerle serbest ticaret anlaşmasının yapılmasını önemsiyoruz.
Cüneyt YANIKÇIOĞLU / MOBSAD Başkan Vekili
“Katma değeri yüksek ürün satmalıyız”
Ülke olarak 2023 yılı için 500 milyar dolar ihracat hedefine kilitlenmiş durumdayız. Bu hedef belirlenirken her sektör kendi hedeflerini de beyan etti. MOBSAD’ın da içinde olduğu sektör dernekleri, devletin kendisine biçtiği 6 milyar dolar ihracat rakamını az görüp 10 milyar dolar olarak revize etti. Toplam üretim hedefinin 25 milyar dolar olduğunu da not etmekte yarar var. Bu husus gerek Kalkınma Bakanlığı gerekse TOBB kanalı ile analiz edilip ülkemizi dünya mobilya ihracatında ilk beş içine sokacak değerleri ifade ettiği için kabul gördü. Hedefimiz, 2023 yılında 25 milyar dolarlık mobilya üretimi ve 10 milyar dolarlık mobilya ihracatı yapmak, mobilyamızın kilogram değerini 3.5 dolardan 7 dolara yükseltmek, Türkiye’yi dünya mobilya üreticileri arasında ilk beş mobilya ülkesi arasına sokmaktır.
Sektörde 10 bin ihracatçı ve 36 bin üretici bulunuyor. Sektörümüz, ihracatı, istihdamı ve imajı gelişen nadir sektörlerden biri oldu.
RAHİME BAŞ UÇAR
