Piyasalar Asıl Baharını Nisanda Yaşayacak
Piyasalar asıl baharını nisanda yaşayacak
Ocak ve şubat aylarını geçen yıldan daha kötü geçiren reel sektör, düzelme sinyalleri vermeye başladı. Şimdi mobilyadan hazır giyime, inşaattan otomotive kadar reel sektörlerde satışların nisanla birlikte daha da canlanması bekleniyor…
REEL sektör, 2012 yılına oldukça kötü başladı. Ocak ve şubat aylarında deyim yerindeyse piyasada yaprak kıpırdamadı. Bunda hükümetin ekonomiyi soğutma tedbirlerinin yanı sıra sert geçen kış şartları da etkili oldu. Ancak mart ayıyla birlikte piyasa yavaş yavaş hareketlenmeye, kıpırdanmaya başladı. Hazır giyim ve gıda perakendesinden mobilyaya, inşaattan otomotive kadar ekonominin lokomotif sektörlerinde satış ibresi mart ayı itibariyle yukarıya dönmeye başladı.
Şubat ayında dibe vuran birçok sektör, artık havaların ısınmasını ve turizm sezonunun başlamasını bekliyor. Öte yandan global kriz nedeniyle iyice tedirgin olan tüketiciler de yaşadıkları ‘psikolojik krizi’ atlatmış görünüyor.
SANAYİCİLER UMUTLU
Türkiye’nin en büyük sanayi odası İstanbul Sanayi Odası’nın şubat sonunda yaptığı “Meslek Komiteleri Aylık Durum Tespit Anketi” de özellikle mart ayıyla ilgili olumlu beklentileri ortaya koyuyor. 56 meslek komitesinin üyeleriyle yapılan ankete göre, üretim endeksi ocak ayında en düşük seviyelerden biri olan 88.3’e düşerken, mart ayı beklentisi ise 128.8’e çıkmış durumda. Geçen yılın ocak ayında 108.5 olan iç satış endeksi ise bu yılın ocak ayında 79.3’e kadar gerilemişti.
Iç satış endeksinin bu ay 134.5’e çıkmasını bekleyen sanayiciler; iç piyasadaki hareketlenmenin marttan itibaren başlayacağını da deklare etmiş oldular.
Türkiye genelindeki 105 sanayici ve işadamları derneği tarafından oluşturulan 10 federasyonu çatısı altında toplayan TÜRKON-FED’in (Türkiye Girişim ve tş Dünyası Konfederasyonu) Başkanı Erdem Çenesiz, ocak ve şubat aylarında düşük çıkan sanayi üretim endeksi ile kapasite kullanım oranlarının kendilerini kaygılandırdığını belirtiyor. Çenesiz, “Perakende ağırlıklı satış yapan üyelerimiz mevsimsel faktörlerin de e ikisiyle şubat ve mart aylarında yeterli ciroları yapamadıklarından y ıkmıyorlar. Ancak iç pazardaki tedirginliğin nisandan itibaren oradan kalkacağına inanıyorum” diyor.
HAZIR GİYİMDE CANLANMA BAŞLADI
Hazır giyim sektörü özellikle şubat ayını, ocak ayına göre daha k::ü geçirdi. Bunun en önemli nedeni ise havaların soğuk gitmesi ve vardan büyük bölümünün kar altında olmasıydı. Sektör temsilcileri. şubat ayında satışların Ocak 2012’ye göre yüzde 5 ila 10 oranında düştüğünü belirtiyor. Aslında 15 Şubat ile 15 Mart tarihleri arasa sektörde hep sezon geçişi olarak kabul ediliyor. Yazlık ürünlerin iğazalara şubat ayında girmesine rağmen tüketiciler bu yıl yeni sezon ürünlerine soğuk havalar nedeniyle pek ilgi göstermediler.
Türkiye genelinde 40 Damat-Tween, 120 DS Damat mağazası bulanan Orka Group’un Genel Koordinatörü Osman Arar, tüketicilerdeki isteksizliğin soğuk havaların yanı sıra piyasalardaki likidite suc-uklığından da kaynaklandığını düşünüyor. Arar, “Kredi kartı ile yapılan hazır giyim ve aksesuar satışı aylık 2 milyar TL’yi buluyor. Acunda hazır giyim perakendesinde satışlar, ocak ayında, 201 l’in aynı ayına göre yüzde 28.6 arttı. Ancak bu olumlu tablo, ocak ile şu-ba: ayları kıyaslandığında eksiye döndü. Buna karşın ben nisan ayından ümitliyim. İşlerde açılma var” diyor.
AYAKKABICILAR HALEN ENDİŞELİ
Beta Ayakkabı’nın Yönetim Kurulu Üyesi Özlem İkiışık da ayakkabı sektöründe 15 Şubat‘tan itibaren satışların düştüğünü ifade ediyor. Tüketicinin son yıllarda alışveriş kararını son dakikaya bıraktığını söyleyen İkiışık. şunları belirtiyor:
“Tüketici genel olarak ihtiyaçtan alıyor. Bu yıl havalar soğuk gittiği için yeni sezon baharlık ve yazlık ürünlere pek ilgi olmadı. Aslında nisan ayı sektör açısından durgun geçer çünkü geçiş dönemidir. Biz nisanı iyi geçirmek için elimizden geleni yapacağız. Zaten 15 Ocak’ta yeni sezonu açtık.”
SERT KIŞ RAMİ’Yİ DE SOĞUTTU
Ağırlıklı olarak İstanbul’daki bakkallara toptan gıda ürünleri satan Rami piyasası da baharın gelmesini dört gözle bekliyor. Çünkü dar gelirli tüketiciler kış aylarında doğalgaz, elektrik gibi harcamalarının artması nedeniyle diğer ihtiyaçlarını er- ‘ teleyebiliyor. Özellikle bakkallardan veresiye alanların alışverişlerini kışın yüzde 5-10 oranında azalttığını belirten İstanbul Gıda Toptancı Tüccarları Derneği Saymanı ve 26 yıllık Rami esnafı İbrahim Baştuğhan, havaların ısınmasıyla piyasanın hareketleneceğini düşünüyor. Baştuğhan, turizm sezonunun açılmasının da Rami’yi olumlu etkileyeceği kanısında
Tuzla ve Taşdelen’deki tesislerinde sucuk, salam, sosis üretimi yapan Elif Sucuklarının ortağı Ali Kopuz ise piyasadaki durgunluğun devam ettiğini belirtiyor. İstanbul Ticaret Odası Meclis Üyesi de olan Kopuz, şu değerlendirmeyi yapıyor:
“Bütün sektörlerde bir beklenti var. Turizm sektörünün açılmasıyla birlikte piyasadaki işlerin de biraz açılacağını tahmin ediyorum. Aslında normalde bizim işlerimizin kı-şın iyi olması gerekir ama geçen seneye göre yüzde 10 düşüş var.”
OTOMOTİVCİLER VİTES YÜKSELTTİ
Son iki yılda hem üretim hem de satış rekorları kıran otomotiv sektörü de bu yıla iyi başlayamayan sektörlerden. Otomotiv sektörünün genelinde satışlar, 2011 yılının ocak ayına göre yüzde 35 azalırken, otomobil satışlarındaysa yüzde 29 azalma yaşandı.
900’den fazla otomotiv yetkili satıcısını temsil eden OYDER (Otomotiv Yetkili Satıcıları Derneği) Başkanı Şükrü llısal, ocak-şubat aylarında satışların 2011 yılına göre yüzde 30 azaldığına dikkat çekiyor. Bu saptamayı yaparken sektörün 2010 yılının aynı dönemine göre yüzde 50 büyüdüğünün de altını çiziyor.
Mart ayında bankaların kredi faiz oranlarını düşürmeye başlamasıyla birlikte satışlarda artışın başladığını belirten llısal, “Bu yıl pazarın genel olarak yüzde 10 daralmasını bekliyoruz. Mart ayında geçen yılın aynı ayına göre daralma olsa da, 2010 yılı rakamları yakalanır. Zaten artık kampanyasız ay yok. Arz, talepten daha fazla. Nisan ayında sektörün satışları tavan yapar. Bu nedenle ümitliyiz” diyor.
Filo kiralamadan bu yılın başında ciddi araç dönüşü olduğu için ikinci elde stok fazlası oluştuğunu söyleyen Güney Filo Kira-lama’nın ortağı Altuğ Erkan da nisan ayından umutlu. Erkan, 1.5 ay sonra ikinci elde satışların artmasını bekliyor.
MOBİLYA HAREKETLENDİ
Mobilya sektörünün iç pazar büyüklüğü perakende fiyatlarla 9 milyar TL’yi buluyor. Geçen yıl iç piyasada yüzde 10 büyüyen sektör, yaptığı kampanyalara rağmen ocak ve şubat aylarını 2011 in aynı dönemine göre ekside kapattı. Türkiye’deki 39 markalı üreticiyi çatısı altında toplayan MOS-DER’in (Mobilya Sanayicileri Derneği) Başkanı Ramazan Davulcuoğlu, “Üyelerimizle iki hafta önce yaptığımız toplantıda, yılın ilk iki ayını yüzde 3-5 kayıpla kapattıklarını öğrendik. Aslında olumsuz gidişat 201 l’in aralık ayının ikinci yarısından itibaren başladı. Sektör hangi kampanyayı yaparsa yapsın, hedeflediği rakamlara ulaşamadı” diyor. Aynı zamanda Alfemo’nun da Yönetim Kurulu Başkanı olan Davulcuoğlu, sözlerini şöyle sürdürüyor:
“Durgunluğu analiz edecek yeterli gerekçeyi bulamadık. Kriz söylemleriyle psikolojik bir kriz yaratıldığını düşünüyorum. Bu söylentilerin aksine, mart ayının ilk haftasından itibaren satışlarda hareketlenme başladı. Mobilya sektörü, 2012’yi iç piyasada yüzde 10 büyümeyle kapatmayı planlıyor. Biz de kendi markamız Alfemo için yüzde 20 büyüme hedefliyoruz.”
“TÜKETİCİ TUTUCU”
Temizlik ve deterjan sektörünün iç pazar büyüklüğü ise 8.5 milyar TL’ye ulaşmış durumda. Yılda yaklaşık 350 bin ton matik, 350 bin ton da yumuşatıcı, bulaşık deterjanı gibi ürünler satılıyor. Ancak temizlik ve deterjan sektörü de inişli çıkışlı günler yaşı) Yılın ilk iki ayında sektör ortalama yüze, küçüldü. Sektör temsilcilerine göre bur. iki önemli nedeni var; birincisi tüketici’! alışverişte temkinli hareket etmesi… Bur da temelinde kriz söylemleri ve piyasacL likiditenin azalması yatıyor. İkincisi de t ticilerin, bayi ve market gibi perakende a nallarına mal verirken daha seçici davra maları…
ABC Kimya Genel Müdürü Zeki Ay, ler, “Kriz o kadar çok telaffuz edildi ki. ketici alışverişte ‘tutucu’ davranıyor. A\t üretici de yatırım konusunda daha az is: li” diyor. Mart-nisan-mayıs aylarının dj iyi geçmesini bekleyen Aykoler, “Şiri olarak bu yıl iç piyasada yüzde 10 büyır hedefi koyduk. Zaten nüfusumuza g’ sektörümüzün iç piyasada her yıl yüzde 15 büyümesi normaldir” değerlendirme yapıyor.
PROJELER DURMADI
Türk ekonomisinin sürükleyici sekte-rinden olan inşaat ve yan sanayisinin bü; lüğü ise 100 milyar TL’yi buluyor. Sektö: çen yıl yüzde 10 civarında büyümüştü, cak yeni projelere başlama konusunda rımcıların biraz çekimser davrandığı gc. niyor. Öte yandan durgunluktan en sor kilenen, en geç de hareketlenen sektör rak bilinen inşaat, 400’e yakın alt sektör rekt etkiliyor. Son aylardaki durgunluk devam eden mevcut projeler sayesinde • deniyle inşaat yan sanayi pek olumsuz . lenmedi.
Seramik ve vitrifiye sektöründe fa;, gösteren Ece Grup’uıı Yönetim Kl Başkanı Erdem Çenesiz, “Konut üretir inşaat sektöründe projeler süre geldiğ: ciddi bir daralma görülmedi. Hatta t satışlaımızda ilk iki ayda 201 l’in ayn: nemine göre yüzde 15 artış var. Yılır nelinde iç piyasada yüzde 10 büyür planladık” diyor.
Rahime Baş Uçar
