Robotlar Ameliyat Sürelerini Kısaltıyor

Henüz ameliyatı tek başına yapamıyor ama operasyon süresini büyük oranda kısaltan önemli bir işlevi yerine getiriyor. Robotların her türlü cerrahi müdahalede kullanım alanları hızla yaygınlaşıyor…

ROBOTİĞİN özellikle de cerrahi alanında yarattığı mucizeler, cerrahlar ve hastalar için “kurtarıcı” bir role sahip. Robotların, cerrahlar için yoğun emek ve konsantrasyon isteyen saatler süren ameliyatları dakikalar içinde tamamladığı döneme nihayet geldik. Son olarak ABD’de geliştirilen bir robot, bir hayvanın üzerinde yapılan testte iki buçuk saat süren ameliyatı iki buçuk dakikaya indirerek tarihi bir başarıya imza attı.

ABD’deki Utah Üniversitesi tarafından geliştirilen robot, henüz bir insanda test edilmedi.

Ancak şimdiden “cerrahide yeni bir devir açtığı” yorumları yapılıyor. Robot, hastaların hayatta kalması için ameliyatı minimum zamanda gerçekleştirmekle kalmıyor, aynı zamanda ameliyat sırasında enfeksiyon kapma olasılığım da ortadan kaldırıyor. Üniversitedeki uzmanların yaptığı hesaplamaya göre, bu robot bir kafatası ameliyatım standart bir ameliyatla karşılaştırıldığında 50 kat hızlı yerine getiriyor.

SANAYİDE KULLANILIYORDU

Utah Üniversitesi’nden beyin cerrahı Dr. William Cloudwell bir tür matkap olarak tasarlanan robotun hızlı ve temiz çalıştığını, cerrahi kesilerinin daha güvenilir olduğunu söylüyor. Yaranın çok kısa bir zaman açık kalmasının kritik bir özellik olduğunu hatırlatan Dr. Cloudvvell, hastanın böylece uzun süre anestezi altında olmaktan kurtulduğunu, ameliyat sırasında insanın yarattığı hata riskinin minimize edildiğini belirtiyor. Öte yandan ameliyatın maliyeti de düşüyor. Kompleks ameliyatlarda cerrahın bir matkabı ancak elle kullanarak kafatasma girebildiğine ve bu zor işlemin saatler sürebildiğine dikkat çeken Dr. Cloudvvell, “Standart yöntem tam bir arkeolojik kazı gibi. Kafatasmdaki çok hassas bölgelerde delikler açmak için çok yavaş ve dikkatli davranmak zorundayız. Üniversitede denediğimiz bu robotun sahip olduğu teknolojinin sanayide kullanıldığını biliyorduk. Ancak ilk kez tıp alanında denemiş olduk. Sonuç çok başarılı oldu” şeklinde yorum yapıyor.

GOOGLE MAPS GİBİ

Bu robotik sistem kısaca şöyle işliyor: Hasta önce CT taramasına giriyor ve kafatasında sinirler, ana ve atar damarların yeri tespit ediliyor. Bu taramadan sonra robotik matkabın ameliyat sırasında izleyeceği yol belirleniyor. Cerrah robotun sahip olduğu program sayesinde ameliyatın nasıl gerçekleşeceğini belirleyen bir harita ortaya çıkarıyor. Robot, 1 milimetre gibi kısa mesafeli sorunlarda bile kafatasma müdahale edebiliyor.

Robotu deneyen üniversite doktorlarından A.K. Balaji, “Robotun sahip olduğu yazılım, tıpkı Google Maps’te olduğu gibi bir noktadan diğerine optimum bir şekilde nasıl gideceğinizi gösteriyor” sözleriyle robotun sağladığı kolaylığı özetliyor.

Burgerinizide artık robot pişirecek

KAHVE yapan, salata hazırlayan robot derken, yapay zeka ve makine öğrenimi destekli bir başka robot mutfaktaki işlerimizi kolaylaştırmaya devam ediyor. Aslında bu kez söz konusu olan evdeki mutfaklar değil, trafiğin çok daha yoğun olduğu restoran mutfakları. ABD’deki Miso Robotics isimli şirket tarafından geliştirilen Flippy isimli robot, mart ayı itibariyle Kaliforniya’nın Pasadena kentindeki burger restoranı CaliBurger’de “aşçı” olarak işe başladı. Flippy mutfakta tek başına çalışmak üzere tasarlanmış bir robot değil. Onun görevi, şef aşçıya yardımcı olmak.

Miso Robotics’in CEO’su David Zito, Flippy’nin işe basit bir iş olan hamburger pişirmeyle başladığım, ancak makine öğrenimi sayesinde tavuk kızartmak, sebzeleri kesmek veya servis edilecek tabağa tüm yiyecekleri yerleştirmek gibi işleri de öğrenebileceğini söylüyor. Miso Robotics, Flippy’nin burgerleri insana göre daha hızlı, sağlıklı ve daha az hatayla yaptığını ileri sürüyor.

Robotların yiyecek-içecek sektöründe giderek yaygınlaşacağı kesin. ABD’deki Industry Leaders isimli online dergiye göre, ABD’deki burger zincirleri geçen yıl 75.5 milyar dolarlık satış yaptı. Anlaşılan o ki Cali-Burger gibi zincirler yüklü maaşla birden fazla aşçıyı istihdam etmektense, durmak bilmeden çalışan ve hata oram neredeyse sıfır olan robotları tercih edecek. Flippy’nin 2019 yılı sonuna kadar ülke çapında en az 50 CaliBurger restoranmda iş başı yapması bekleniyor.

Teknoloji sektörlerine yönelik Pazar araştırmaları yapan ABD orijinli Gartner şirketi, işyerlerinde çalışan 10 bin küresel işçiye karşılık olarak 66 robotun düştüğü verisini paylaştıktan sonra, bu rakamm yiye-cek-içecek sektöründe giderek artacağının işaretlerini veriyor. Gartner’a göre, ABD’liler eve yaptıkları yiyecek alışverişinden daha fazlasını restoran ve barlara ödüyorlar. ABD tarihinde ilk kez geçen yıl restoran ve barlara harcanan miktar (54 milyar 857 milyon dolar), market alışverişini (52 milyar 503 milyon dolar) geçmiş durumda.

Flippy ocağın üzerindeki her şeyi kontrol ediyor

Flippy ocağın üzerine yerleştirilen her şeyi tanımlayarak hangi ürünün ne kadar pişmesi gerektiğine üzerindeki ısı sensörü sayesinde karar veriyor.

Isı sensörü pişmiş, pişmekte olan veya pişmemiş gıdaların renklerini ekranda farklı bir renkte belirtirken, burgerin pişmiş olması halinde ocaktan alıyor.

Burger: Burger
Hand: El Cooked
Burger: Pişmiş burger
Cheese Burger: Peynirli burger
Chicken: Tavuk
Top Bun: Ekmeğin üzeri
Bun İnside: Ekmeğin içi

Bir süredir robotlarla çalışıyoruz

Liv Hospital Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Kemal Hamamcıoğlu, beyin cerrahisinde yeni bir dönem başlatan bu robot ile ilgili olarak şu yorumda bulundu:

“Robotlar bir süredir genel, kadın doğum, kalp ve üroloji gibi bazı cerrahi branşlarda sıklıkla kullanılıyor. Bunların en çok bilineni DaVinci robot sistemi. Beyin cerrahisi gibi hassas mikrocerrahi gerektiren bir alanda da kullanılmak üzere bazı robot sistemleri tasarlanıyor. Utah Üniversitesi tarafından tanıtılan sistem, aslında bir beyin ameliyatı yapılmasından ziyade bu beyin ameliyatının yapılmasından önce kafatasının açılmasında kullanılmak üzere tasarlanan robotik bir alet ve bilgisayar yazılımı. Sanayide çeşitli işler için kullanılan bilgisayarlı CNC torna makinelerine benzer şekilde ameliyat öncesi çekilen bilgisayarlı tomografi verileri yüklendiğinde işaretlenen bölgedeki kemiği özel matkap sistemi ile hızla açıyor. Bu amaçla özel bir bilgisayar yazılımı, navigasyon sistemi ve robotik kol kullanılıyor. Kullandığı sistemler gözden geçirildiğinde fazla yenilikçi ve devrimci bir tasarım olmadığını söyleyebiliriz. Bu tür robotik sistemlerin hepsi bir cerrah tarafından yönetilir. Kullanım öncesinde ciddi bir hazırlık ve programlama gerektiriyor. Hiçbir zaman kendi başlarına bir ameliyatı yapabilecek otonomiye sahip değiller. Genel olarak savaş alanı ya da uzay istasyonu gibi cerrahın o anda orada bulunmadığı durumlarda uzaktan kullanmaya imkan verecek sistemler olarak tasarlanıyorlar. Bunun yanı sıra bazı robotik sistemler, cerrah elinin rahat ve hassas çalışamadığı bölgelerde daha rahat kullanım imkanı verdiklerinden tercih edilirler; DaVinci sisteminde olduğu gibi…”