Salgın Sonrası Normalleşmeyi Kolaylaştıran Teknolojiler

HAZÎRAN ayıyla birlikte oteller, camiler, restoranlar yani tüm sosyal mekanlar açıldı. Bu sürecin adı her ne kadar ‘normalleşme’ olsa da maskeler giysilerimizin bir parçası olacak ve insanlarla belirli bir mesafede iletişim kurmaya devam edeceğiz. Ancak bu sosyal mesafeyi nasıl koruyacağımız konusunda hepimizin kafasında soru işaretleri var. Kontrollü sosyal hayat döneminde kişiler arası mesafeyi ölçen ve maske kullanımını algılayan yenilikçi teknolojilerle bulaş riskini minimuma indirmek mümkün. Covid-19 kapsamında getirilen kısıtlamaların kaldırılması ve kontrollü sosyal hayata geçiş sürecinde olduğumuz şu günlerde ikinci bir salgın dalgasına neden olmamak da hayati önem taşıyor.

Bu noktada dikkat edilmesi gereken en temel konu kuşkusuz ki sosyal mesafe, özellikle AVM gibi kapalı alanlarda gerekli önlemlerin alınması, maske kullanımının denetlenmesi, 1.5 metrelik sosyal mesafe kuralının uygulanması ve bu mesafenin korunabilmesi için mağaza içinde kişi başı 10 metrekarelik alanın hesaplanarak mağaza müşteri giriş çıkışlarının planlanması konuları kilit önem taşıyor.

VİDEO YÖNETİM SİSTEMLERİ

Bu önlemlerin alınması kadar uygulamada nasıl gerçekleştirileceği ve denetlenebileceği konusu da akıllarda soru işaretleri oluşturuyor. Video yönetim sistemleri bu noktada maske algılama, kişi sayma, mesafe ölçme, erişim kontrolü, istatistik görüntüleme, termal cihazlarla vücut ısısı ölçme, ziyaretçi uyarı ekranları, personel uyarı sistemleri. ısı haritaları ve yoğunluk istatistikleri gibi getirdiği pek çok uygulama aracılığıyla hem tespit hem de müdahale sürecinde kurum ve kuruluşlara etkin çözümler sunuyor.

Milestone Systems Güney Doğu Avrupa Satış Müdürü Özgür Uygur video yönetim sistemleri kullanarak uygulanabilecek sosyal mesafe kuralları ve virüs yönetim kontrolü uygulamaları hakkında şu bilgileri veriyor:

“Video gözetim sistemleri aracılığıyla, güvenlik kameraları kullanılarak yaratılan altyapı ile bugüne kadar AVM’lerin ya da dükkanların en yoğun olduğu bölgeler algılanabiliyordu. Bugün yine aynı altyapı kullanılarak yoğunluk gerçek zamanlı olarak takip edilebiliyor ve uyarı sistemlerinin vereceği sinyaller ile sosyal mesafenin korunması sağlanabiliyor. Isı haritaları ile yoğunluğu, kalabalığı sayabilen sistemlerle ise metrekare başına düşmesi hedeflenen ziyaretçi sayısını kontrol altında tutmak ve yönetmek mümkün.”

TEK YAZILIMLA AKILLI TARAMA

Normalleşme süreci başladı ancak sosyal mesafeyi nasıl koruyacağımız konusunda hepimizin kafasında soru işaretleri var. Yıldız Teknopark’ta faaliyet gösteren KOS-GEB destekli Ar-Ge şirketi Ayvos bu soru işaretlerini geliştirdiği yapay zeka destekli yazılımla çözüyor. Şirket, geliştirdiği yazılım ile yapay zeka destekli kameralar üzerinden bireylerin 6 metre çevresinde akıllı tarama yapabiliyor. Böylece AVM’ler ve restoranlarda sosyal mesafenin ihlal edildiği, maske kullanılmadığı durumları tespit ederek yetkililere bildirip gerekli önlemlerin alınmasını sağlıyor. Firmanın kurucusu Eray Hangül, yazılımın nasıl kullanılabileceğiyle ilgili şu bilgileri veriyor:

“AVM’ler, restoranlar, kafe ve pastane gibi sosyal mesafe ihlallerinin yaşanabileceği alanlardaki kameralara yazı lımlarımızı entegre edip gerekli alanların yapay zeka ile ta ranmasını sağlayarak ihlal yaşandığında gerekli birimlere uyan iletebiliyoruz. Aynı zamanda görüntü işleme teknolojisiyle yüz analizi yaparak kişinin maske takıp takmadığını anonim olarak raporlayabilen yazılımlarımız, aynı kişinin birden fazla kameradan geçişini takip ederek de konum odaklı bildirimler oluşturabiliyor.”

“AVM’ler, restoranlar, kafe ve pastane gibi sosyal mesafe ihlallerinin yaşanabileceği alanlardaki kameralara yazılımlarımızı entegre edip gerekli alanların yapay zeka ile ta ranmasını sağlayarak ihlal yaşandığında gerekli birimlere uyan iletebiliyoruz. Aynı zamanda görüntü işleme teknolojisiyle yüz analizi yaparak kişinin maske takıp takmadığını anonim olarak raporlayabilen yazılımlarımız, aynı kişinin birden fazla kameradan geçişini takip ederek de konum odaklı bildirimler oluşturabiliyor.”

AVM’ler ve restoranlardaki yoğunluğu göz önüne alarak geliştirilen yazılımın her alanda kullanılabileceğini belirten Hangül, “Toplum açısından tehlike arz eden her yere yazılımımızı entegre ederek alarmlar oluşturabiliyoruz. Yazılımımızla kameralardan aldığımız görüntüleri analiz, ederek metro, otobüs, market, iş yeri gibi birçok bölgede koronavirüs önlemlerini artırıyoruz. Alman görüntüler anonim olarak işlenerek kişinin maske takıp takmadığı ya da sosyal mesafe kurallarına uyup uymadığı belirlenebiliyor. Tüm bunlara ek olarak kişinin hareketini takip ederek yer değiştirse bile son konumunu belirleyebiliyoruz. Yazılımımız, koronavirüs ile mücadelede diğer bir önemli nokta olan ateş ölçümünü de termal kameralar üzerinden gerçekleştirebiliyor. Şirket termal kameralardan topladığı verilerle 6 metre gibi geniş bir mesafeden temassız olarak ateş ölçümü yapabiliyor” diyor.

TEKNOLOJİ İLE ETKİN TAKİP

Teması asgariye indiren, sosyal mesafeyi koruyan, yoğunluk ölçümü yapabilen ve ateş, maske kontrolü yapabilen teknolojiler, perakendecilerin ve AVM’lerin operasyonel yükünü azaltırken, çalışanların ve müşterilerin sağlığını da koruyor. Fakat kapalı mekanlar için tavsiye edilen metrekare başına düşen insan yoğunluğunu belirlemek ve kontrol edebilmek, alan büyüdükçe güçleşiyor. Manuel çözümlerde de hata payı maalesef çok yüksek oluyor.

Sensormatic Yoğunluk Ölçüm Çözümü, gerçek zamanlı analiz yeteneği sayesinde, bir alandaki kişi sayısının anlık olarak takip edilebilmesini sağlıyor. Yoğunluk ölçümü yapılacak alanın girişine konumlandırılan ekrana, içeride kaç kişi olduğu, kaç kişinin girebileceği ve yaklaşık ne kadar süre bekleneceği bilgileri görsel olarak yansıtılıyor. Çözüm, AVM’lerin yemek alanlarında, tuvaletlerinde, mağazaların girişlerinde, deneme kabin bölgesi gibi alanlarında kullanılabiliyor. Tak çalıştır özelliğe sahip çözüm, kapasite sınırı olan alandaki yoğunluğun artması durumunda girişlerin kısıtlanması veya yoğunluğun azaltılması gibi önlemlerin alınmasına olanak tanıyor. Bu sayede işletmeler, sahip oldukları alana göre kapasiteyi daha verimli kullanabiliyor.

Sosyal Mesafe Koruma Çözümü ise, kişiler arasındaki mesafe çok yakın ise uyarı veriyor. Akıllı telefonlara kurulan mobil uygulama veya giyilebilir uyarı cihazı “beacon” ile 2 metre mesafeden az ve 2 dakikadan daha uzun süre temas halinde sesli uyarı veriyor. Süre ve mesafe ayarlanabiliyor. Akıllı telefon uygulaması üzerinden, temasta olunan kişiler detaylı takip edilebiliyor.

Alışveriş merkezi ve mağaza gibi yüksek yoğunluk olabilecek alanlar için Noktasal Isı Tespiti Yapan Termal Kamera Çözümü ise, vücut sıcaklığı normal değerlerin üzerindeki kişileri tespit edebilmeyi sağlıyor. Çözüm ayrıca video analiz özellikleri sayesinde maske kullanımının zorunlu olduğu noktalarda sesli ve görsel uyarı yapmanın yanında, maskesiz girişlerin engel olunmasını sağlıyor.

Çözümler hakkında konuşan Sensormatic Teknoloji Yönetimi Direktörü Dr. Serdar ince, “Normalleşme süreci sırasında işletmelerin işlerini sağlıklı bir şekilde yürütebilmeleri için belirli kısıtlamalara uymaları gerekecek. Bu kısıtlamaların uygulanmasında en önemli unsur teknoloji. En çok da mağaza ve AVM’lerdeki kişilerin sayılması ya da alışveriş merkezinde insanların vücut ısılarının ölçülebilmesini sağlayan teknolojik çözümler tercih ediliyor” diyor.

SENSÖR TEKNOLOJİLERİ

Londra’daki kırmızı otobüslerin yakıt tüketiminin takibinden, Kanada’daki orman yangınları için erken uyarı sistemine kadar pek çok noktada nesnelerin interneti adı verilen (IoT) sensörler aracılığıyla çözüm geliştiren NetOP Teknoloji şirketi, sosyal mesafe kuralının denetlenmesini sağlayan çözümlerini de kullanıma sundu. Sensör temelli teknolojiler geliştiren NetOP Teknoloji’nin, masa doluluk oranı sensöründen vücut ısısı sensörüne, ortamın hava kalitesini ölçen sensörlerden kapalı alanda kaç kişinin bulunduğunu ölçen sensörlere, sosyal mesafe bilekliğinden akıllı mesafe alarm sensörüne pek çok ilgi çekici ürün bulunuyor. NeTOP Teknoloji Yönetici Ortağı Alkin Aksoy çözümler hakkında şunları aktarıyor: “Sosyal mesafenin kaybolduğu market ve pazar yerlerinde, geliştirilen sensörler kişiler arası uzaklığı gerçek zamanlı ölçen çözümler bu dönemde çok önemli.

Sosyal mesafe bilekliğiyle kişinin kapalı alanı paylaştığı diğer kişilerle sosyal mesafeye uyulmaması durumunda uyarılar yapılıyor. Kapalı alanlarda sosyal mesafenin yanı sıra doluluk oram da dikkat edilmesi gereken diğer husus. Bu noktada geliştirilen sensörlerle kapalı alanlardaki aktif kişi sayısı ölçülerek yeni girişler önlenebiliyor. Kafe ve restoran gibi alanlarda masalardaki doluluk oranı ve sosyal mesafe takip edilerek gerekli uyarıların yapılması sağlanıyor. Akıllı mesafe alarm sensörü ile çalışanlar ile müşteriler arasındaki mesafe düzenli olarak AİWn1 denetlenebiliyor. IoT çözümlerinden biri olan Ev- ^ deKal sensörü ile karantina kurallarına uyulup uyulmadığı uzaktan takip edilebiliyor. Tedavi gören hastaların yanı sıra risk gurubundaki kişiler için de tercih edilen sensörler, kesilip atılması durumunda yetkililere uyarı veriyor.”

Pandemi geleceği nasıl şekillendirecek?

Pandeminin birey, ekonomi ve toplum üzerindeki etkisi ve bu bağlamda geleceğin nasıl şekilleneceği merak konusu. Xsights Araştırma ve Danışmanlık ile Adba Analytics, bu soruları yanıtlamak için online araştırma sonuçlarıyla sosyal medya analizini birleştirdi. Sosyal medya analizi Adba Analytics tarafından Tvvitter, bloglar ve forumlar üzerinden yapıldı. Yapılan araştırmaya göre pandemi döneminde bireylerin çoğunluğu kendine döndü, daha izole bir yaşam sürmeye başladı ve bu dönem yeni kararlar alınan bir zaman dilimi oldu. 600 kişinin katılımıyla, online veri toplama yöntemiyle yapılan araştırma sonucuna göre, araştırmaya katılanların yüzde 43’ü pandemi sonrası büyük değişiklikler beklerken, yüzde 35’i hayatın oldukça değişeceğine, yüzde 17’si pek bir şeyin değişmeyeceğine ve yüzde 5’i ise hiçbir şeyin değişmeyeceğine inanıyor.

Çalışmada verinin analizinin önemini vurgulayan Adba Analytics Yönetim Kurulu Başkanı İsmail Bayazıt, gelişen teknolojiyle bilgiye erişimin her zamankinden daha kolay hale geldiği, bununla birlikte çok hızlı şekilde tüketildiğine dikkat çekiyor. Bayazıt, “Pandemi nedeniyle veriler beklendiği gibi olmayacak ama Türkiye genç ve dinamik bir ülke bu olumsuzluğu dünyada herkesten önce telafi edecek. Önümüze iş hayatında yeni fırsatlar çıkacak ben içinde bulunduğumuz yıldan umutluyum” şeklinde konuşuyor.

Xsights Kurucusu Çiğdem Penn, “Daha fazla tasarruf edeceğimiz bir dönemin başlangıcındayız. Bireylerin tasarruf, yatırım, sigorta eğilimlerinin artmasını bekliyoruz. Globalizasyona olan inancın düştüğü, yerelin önem kazandığı bir dönem olacak” diyor. Bu krizi atlatan kurumların yeni döneme daha güçlü başlayacaklarını söyleyen Penn, “Önümüzdeki dönemde ortaklıklar, şirket satın almaları ve birleşmeler artacak. Ekonomi tüketim odağından üretim odağına kayacak ve yeni ürün ve icatlar, yeni girişimler ekonomiyi çoğunlukla online ve mobil olarak şekillendirecek” açıklamasını yapıyor. Penn, ne zaman normalleşileceği sorusunu, “Eylül’den önce normalleşme söz konusu değil. Bundan sonra hiç bir şey eskisi gibi olmayacak” sözleriyle yanıtlıyor.

Nevzat ATAKLI / Trio Mobil CEO’su
“Çözümlerimiz üretim tesislerine yönelik”

Çözümlerimiz yaşadığımız olağanüstü durumda virüsün yayılmasının önlenmesinde işyerlerinin en büyük yardımcıları haline geldi. İşletmelere özel çözümler sayesinde giriş çıkış takibi yapılabiliyor, çalışanların aralarında sosyal mesafeyi koruyup korumadıkları, alan ihlali yapıp yapmadıkları ya da bulunmamaları gereken bir yerde olup olmadıkları kolayca kontrol edilebiliyor. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın yayınladığı yönergelere göre üretim tesislerinde ve işyerlerinde çalışanlar arasında 1.5 metrelik sosyal mesafenin bırakılması ve çalışanların sadece önceden belirlenmiş alanları kullanmaları önlemlerin en önemlileri arasında. Verimli İşgücü Çözümümüz, çalışanların bulundukları yeri tespit ederek sosyal mesafenin korunduğundan emin olunmasını sağlıyor. Çalışanlar belirlenmiş yerlerin dışına çıktıklarında ya da alan ihlali yaptıklarında anlık olarak görülebiliyor ve raporlanabiliyor. Mobil Kişisayar Çözümümüz ise, istenilen noktalarda kişi giriş çıkışlarının dijital olarak takip edilip kontrol altına alınmasını sağlıyor.

Kişi Takip Çözümü ise, çalışanların konumlarının anlık olarak belirlenmesini sağlıyor. İşletmeler, sahada çalışan personellerinin anlık takibini yapabiliyor ve konumlarını hem anlık hem de geçmişe yönelik olarak görüntüleyebiliyor.

Etkili çözümler

Hitachi Vantara Türkiye Genel Müdürü Önder Sönmez, akıllı şehirler için geliştirilen IoT ve yapay zeka çözümlerinin yanma artık sosyal mesafe çözümlerini de eklediklerini ifade ediyor. Sönmez Covid-19’a yönelik geliştirilen etkili çözümleri şu şekilde sıralıyor.

– Proaktif vücut ısı artış tespiti: FLIR (forvvard looking infrared) kameralar, belirli mesafeden vücut ısısını ölçebiliyor. Böylece müdahaleci olmayan bir yaklaşımla yolcular, çalışanlar ya da müşteriler takip edilebiliyor.

– Otomatik el yıkama izleme: Hastalığın yayılmasındaki en etkili yöntemlerden biri el yıkamak. 3D Lidar teknolojileri (lazer darbe teknolojisi], makine görüşü ve makine öğrenimi ile bir araya geldiğinde, doğru el yıkama davranışını takip edebiliyor. 3D Lidar, lazer kullandığı için kişisel veri de toplamayan bir çözüm oluşturuyor.

– Hasta izleme: Bir bakım tesisindeki hasta bakıma ihtiyaç duyduğunda, otomatik hasta izleme, kayma ve düşme tespiti ve tuvalet güvenlik izleme sistemleri hali hazırda sağlık çalışanlarının yükünü hafifletiyor. 3D Lidar’la yapılacak bu izleme işlemleri mahremiyeti ihlal etmiyor. Ayrıca lazerin geri dönüş hızının yüksek oluşu, gerçek zamanlı alarmlar verebilmeyi sağlıyor.

Ürün Dirier