DEĞİŞİM BİREYDEN BAŞLAR

Sosyal girişimcilik nedir?

Herkesin toplumsal sorumluluk bağlamında üstlenebileceği ve başarabileceği işler var. Sosyal girişimciler, toplumsal sorunları fark ederek bunlara çözüm üretebilme kabiliyetine sahip olmalıdır. Ticari bir girişimcinin yeni sanayiler veya iş alanları kurması gibi, sosyal girişimciler de toplumsal sorunlara yenilikçi çözümlerle yaklaşır ve bu çözümleri geniş ölçekte . uygularlar. Sosyal girişimciliğin tanımı aslında tam olarak yapılabilmiş değil. Genel bir görüş olsa da açıklamalar bireylerin kendi inançlarına ve kişisel görüşlerine göre değişiyor. Örneğin Virgin Group Kurucusu Richard Branson, herkesin sosyal girişimci olabileceğini düşünüyor. Sosyal girişimcinin tek ihtiyacının topluma yardım için bir tutku duymak ve fikir geliştirmek olduğunu söyleyen Branson, “Sosyal girişimcilerin sadece kâr amacı 0 gütmeyen işlere odaklanması gerekmez. Değişimi yeni istihdam yaratarak, insanlara yeni fırsatlar vererek de yapabilirsiniz” diyor.

“Geleceğin iş modeli sosyal girişimler”

Ben&Jerry’s’in kurucu ortağı Jerry Greenfield ise biraz farklı düşünüyor. Greenfield’e göre sosyal şirketlerin kendi kısa vadeli finansal hedeflerinin ötesinde bakan işletmeler olması gerekiyor. Greenfield, kendi sosyal girişimcilik anlayışını şöyle özetliyor: “Biz herkes için sosyal ve ekonomik adalet, güvenli barışçıl toplumlar ve sürdürülebilir gıda üretimi olan bir dünya istiyoruz. Ben böyle bir dünyada yaşamak istiyorum.”

Sosyal şirket tanımının hala bulanık olduğunu ve netleştirilmesi gerektiğini söyleyen Furniture Re-Use Network CEO’su Craig Anderson, kendini sosyal şirket olarak tanımlayan pek çok kurumun nitelik olarak bu değerleri taşımadığını ifade ediyor. Anderson, “Sosyal şirket olmak kulağa hoş geliyor ama üzgünüm, arka bahçesinde bir hayvan besleyen şirket sosyal şirket olmuyor. Bu konuda çok laf üretip hiç aksiyona geçmeyen şirketler var” diyor.

GiveMe Tap Kurucusu Edwin Broni-Mensah ise pozitif düşünenlerden. Sosyal girişimlerin geleceğin işi olacağına inanan iş adamı, sosyal şirketlerin sürdürülebilir bir pozitif değişim yaratırken pazarı kullanma imkanının olduğunu söylüyor.

Sosyal girişimci rol model olur

Sosyal girişimcilik kavramının tarihsel temeli 2’nci Dünya Savaşı’na dek uzanıyor. 1970’li yıllarda ise Muhammed Yunus’un ekonomik, siyasal ve ideolojik ön yargıları kırarak uygulamaya taşıdığı sosyal girişimcilik anlayışı, ona 2006 Yılı Nobel Barış Ödülü’nü kazandırdı. ABD’de kadın haklan için mücadele veren ve bu konuda Anayasa değişikliğinin öncüsü olan Susan B. Anthony, Hindistan’da fakir köylülere yaklaşık 3 milyon dönüm toprağın bağışlanmasını sağlayan Vinoba Bhave, modem hemşireliğin kurucusu Florence Nightingale, Fransa’da bugünkü AB’nin temellerinin atılmasını sağlayan Jean Monnet, ise tarihteki ilk sosyal girişimci örnekleri olarak gösterilebilir.

1980 yılında William Drayton tarafından kurulan ASHOKA ise sosyal girişimcilik kavramının kurumsallaşmasında etkili oldu. Sosyal değişimin toplumların içinden doğduğu anlayışına vurgu yapan ASHOKA, her bireyin bir “değişim oluşturucusu” olma potansiyeline sahip olduğu fikrini benimsedi. Böylece ASHOKA, sosyal girişimcilerin her birini, toplumun diğer bireylerine, kendilerinin de değişim oluşturabileceklerini gösteren bir rol model misyonu yükledi.

Yaşanabilir bir dünya neden mümkün olmasın?

Günümüzde sosyal girişim ve girişimcilik giderek önemini artıyor. Çevresel ve sosyal sorunların sürekli artması sosyal girişimlere olan ihtiyacı çoğaltıyor. Sosyal girişimciliğe olan ilginin artması büyük kurumsal şirketleri de etkiliyor. Kurumsal şirketler prestij kazanabilmek için bir şekilde ya bu girişimlere destek veriyor ya da kendi sosyal sorumluluk projelerinin üzerine daha çok düşüyor. Yıllar önce sadece hayır işleri çerçevesinde ilerleyen sosyal sorumluluk, artık şirketlerin öncelikli konusu haline geliyor.

Sosyal hayatımızda “inanırsan yapabilirsin” deyimini neredeyse her fırsatta kullanıyoruz. İşte sosyal girişim de inanarak ve farkındalık düzeyini yükselterek yapılabilecek bir iş… İşlerin kapasitesi değişebilir ama herkesin toplumsal sorumlulukla faaliyet göstermesi daha yaşanabilir bir dünyanın habercisi olabilir.