”Zeytin Dalı” ekonomiye risk oluşturmuyor
YENİ YERLİ SİLAHLAR SAHADA
Zeytin Dalı Harekatı’nda yerli savunma sanayinin yeni yıldızları da dikkat çekti. “Kıbrıs harekatını bilenler yerli mühimmatın önemini de iyi bilirler” diyen Başbakan Binali Yıldırım, Zeytin Dalı Harekatı’nda kullanılan silah sistemleri ve mühimmatın yüzde 70 milli olduğunu açıkladı. Operasyona yönelik görüntülerde ilk kez yerli üretim T-129 Atak helikopterinden zırhlı muharebe araçları ve zırh delici top mermisine kadar birçok yerli ve milli ürünün harekatta kullanıldığı görüldü.
Afrin Harekatı’nda yurtdışma ihracatı konuşulan SOM seyir füzelerinin kullanıldığına dikkat çeken savunma uzmanı Turan Oğuz, yüksek isabet hassasiyetine sahip SOM füzelerinin sivillerin zarar görmesini önlediğini kaydetti. Afrin operasyonunda yerli silahlı insansız hava araçlarının (SÎHA) çok fazla kullanılacağını ifade eden Oğuz, yine yurtdışma ihracı konuşulan güdümlü çok namlulu roketatar füzelerinin de sahada olacağını kaydetti.
Afrin Harekatı’nm yerli ve milli savunma sanayi için çok önemli bir yanı olduğunu vurgulayan Can Acun ise, “Türk savunma sanayi son dönemde ciddi yatırımlar yapılarak gelişen bir sektör. İhracat açısından da rakamlar artarak devam ediyor. Türkiye önümüzdeki günlerde bölgesinde çok önemli bir oyuncu olacak. Fırat Kalkanı Harekatı’nda olduğu gibi Afrin Harekatı’nda da yerli savunma sanayinin geliştirdiği birçok silah sahada denenecek. Bu da hem savunma sanayini güçlendirecek hem de ihracat pazarım büyütecek” ifadelerini kullandı.
MÜLTECİLER DÖNECEK
Para Dergisi’ne açıklamalarda bulunan Türk Kızılayı Genel Başkanı Dr. Kerem Kınık, Afrin Harekatı sonrasında bölgeden terör tehdidinin temizlenmesiyle mültecilerin geri dönüşlerinin başlayacağını ifade etti. Özellikle Fırat Kalkanı Harekatı sonrasındaki sürecin bu konuda önemli bir belirteç olduğunu belirten Kınık, “Fırat Kalkanı operasyonu sonrasında çok sayıda aile geriye döndü. Bu bölge, Afrin, Azez, Halep’in kuzeyi, İdlib Suriye’nin en verimli topraklarının bulunduğu, tarım açısından en avantajlı bölgeleri.
Güvenli alan gösterilirse, Suriye’ye dönmek isteyen çok sayıda mülteci olduğunu biliyorum. Şu anda Türkiye’de kayıtlı 3.3 milyon Suriyeli mülteci bulunuyor. BM kayıtlarına göre Suriye dışına çıkmış mülteci sayısı ise 6 milyon” diye konuştu.
Bu arada Afrin’den gelecek olan sivillerin insani ihtiyaçlarını karşılayabilmek için Azez’in doğu bölgesinde barınma kapasitesi oluşturulması için yoğun çalışmalar yürütülüyor. Kınık, TSK tarafından başlatılan Zeytin Dalı Harekatı’nın ardından bölgedeki insani yardımın kesintisiz ve ayrım gözetmeksizin sürdürülmesi noktasında ilgili kuramlarla koordineli şekilde çalışmaları sürdürdüklerini açıkladı. Afrin’de yarım milyon kadar insan olduğunu tahmin ettiklerini söyleyen Kınık, “Şu an için Afrin’den çıkmak isteyenlerin sayısının 50 bin kişi civarında olduğu ifade ediliyor. Biz de bu rakamı baz alarak, Azez’in doğu bölgesinde bir barınma kapasitesi oluşturmak için çalışıyoruz. İlk etapta bin çadırlık bir alanı hazırlıyoruz” diye konuştu.
İş dünyasından tam destek
Türkiye’nin terör gruplarını bertaraf etmek adına başlattığı Zeytin Dalı Harekatı’na iş dünyasından tam destek geldi. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB] ev sahipliğinde Ankara’da bir araya gelen 16 sivil toplum kuruluşu (STK), Zeytin Dalı Harekatı’na yönelik desteğini açıkladı. TÜSİAD, TİM, HAK-İŞ, MEMUR-SEN, MÜSİAD, KAMU-SEN, TESK, TİSK, TÜGİAD, TÜGİK, TÜMSİAD, TÜRK-İŞ, TÜRKONFED, TZOB ve ASKON ortak açıklama yaptı. TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu STK’lar adına yaptığı ortak açıklamada, ulusal güvenliği korumak amacıyla devletin aldığı bu kararın arkasında olduklarını ve desteklediklerini söyledi. Hisarcıklıoğlu, tüm uluslararası camiayı da, teröre karşı ortak duruş sergilemeye ve Türkiye’ye destek vermeye davet etti.
Mehmet Ali AKBEN / Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu Başkanı
”Operasyonun bankacılık ve finans sistemine etkisi olmaz”
Afrin operasyonu ülkemizin huzuru ve bölgenin teröristlerden temizlenmesi adına büyük önem taşıyor. Piyasalar ise bu tarz jeopolitik riskleri fiyatlama eğiliminde olsa da daha önceki siyasi ve askeri operasyon tecrübelerimizden ve bankacılık sistemimizin sağlamlığına güvenimizden yola çıkarak ekonominin bu aşamada herhangi bir riske maruz kalmayacağını öngörüyoruz.
Harekatın başladığı günden bugüne, BIST-100 endeksinin yükselişini sürdürmesi, dolar kurunun 3.80 sınırının altına gerileyerek 3.73 seviyesine gelmesi, ayrıca kredi ve mevduat tarafında da bir değişikliğin olmaması operasyona ilişkin olumsuz bir algının oluşmadığını gösteriyor. Bankalarımız, kur, likidite veya diğer riskler kaynaklı oluşabilecek kayıplara karşı tabi oldukları yasal sınırları sağlayabilecek bir aktif kalitesine, sermayeye, nitelikli işgücüne ve tecrübeye sahip. Bankalarımızın nette döviz açık pozisyonunun bulunmadığını ve asgari yüzde 80 olması beklenen likidite karşılama oranının da yüzde 120 düzeylerinde seyrettiğini belirtmek isterim.
En kısa sürede başarıyla sonuçlanmasını beklediğimiz bu operasyonun bankacılık ve finans sistemimiz üzerinde bir etkisinin olmayacağını düşünüyorum. Harekatın seyrini yakından takip ediyoruz. Gerektiğinde her türlü tedbiri alacağımızdan kimsenin şüphesi olmasın.
Prof. Dr. Ramazan AKTAŞ / TOBB ETÜ İşletme Bölüm Başkanı
”Harekatın başarıyla sonuçlanması ekonomiyi olumlu etkiler”
Afrin Harekatı’mn ekonomiye etkisini kısa ve uzun vadeli olarak ele alabiliriz. İlk etapta bir takım spekülatörler, ‘Savaş uzun sürecek, Türkiye ekonomisini sıkıntıya sokabilir’ diye portföy yatırımlarından çıkıp, kendi para birimlerine dönme gibi bir harekete girebilir diye bekleniyordu. Böyle bir durum olmadı. Orta ve uzun vadede ne olacağı ise bu harekatın başarısına bağlı. Çok büyük bir ihtimalle harekat zaten başarılı olacak. YPG unsurları ortadan kalkarsa, yeniden Suriye’de barış sağlanacak olursa bu Türkiye ekonomisine olumlu yansır. Suriyeli mültecilerin geri dönmesi, ardından Suriye’nin onarım sürecinin başlaması ekonomiyi olumlu etkiler. Ayrıca bu coğrafyada Türkiye’nin de sözünün geçtiği bir kez daha teyit edilecek. ABD ve Rusya faktörüne rağmen Türkiye’nin böyle bir harekat başlatması, onlardan herhangi bir tepki gelmediğinin görülmesi halinde borsada buna bağlı hareket yaşanmasına, faizlerin aşağı inmesine neden olabilir.
Çetin GÜRCÜN / TÜRSAB Genel Sekreteri
”Türkiye’nin turizmde eli rahatlayacak”
Türkiye’yi tehdit eden terör unsurlarına karşı başlatılan Afrin Harekatı’nın, turizm sektörüne şu ana kadar etkisi olmadı. Bunda ‘düşük sezon’ tabir edilen dönemde olmamızın da etkisi olabilir.
Yaz sezonuna ilişkin erken rezervasyon satışları da iyi gidiyor. Özellikle İngiltere ve Almanya’ya satışlarda, geçtiğimiz yıllarla kıyasladığımızda yüzde 70 oranında artış var. Artık globalleşen dünyada herkes her şeyi biliyor. Bugün insanlar Antalya’nın, İstanbul’un o bölgeye uzaklığını görebiliyor. O nedenle sektöre yönelik böyle bir etkileşim yok. Sektör olarak bizim temennimiz de bu noktada, operasyonun sonuçlanıp, sektöre yansımaması yönünde. Kesinlikle son derece doğru bir operasyon.
Turizm sektörü, 30 yıldır terör olayları nedeniyle ‘kanadı kırık’ olarak çalıştı. Eğer Türkiye bu terör belasından ve coğrafyasındaki terör odaklarından kurtulursa turizmde eli rahatlayacak ve çok daha güzel işler yapacak.
Tuncay TURŞUCU / İntegral Yatırım Menkul Değerler Araştırma Direktörü
”Operasyon jeopolitik riskleri kaldırıyor”
Global piyasalarda önemli bir ralli yaşıyoruz. ABD dolarının değer kaybı gelişmekte olan ülkelere para akışının hızlanmasına neden olmuş görünüyor. Afrin operasyonun başarı ile gitmesi ve uluslararası camiadan bir suçlama olmaması piyasa üzerinde oluşan stresi ortadan kaldırdı. BIST endeksi de zaten olumlu olan temposunu daha hızlandırarak sürdürdü. Endeks için 120000-125000 aralığı hedefimiz var ve bu gerçekleşiyor.
Dolar kuru için de 3.73 altına inerek 3.67 seviyelerine düşme potansiyeli görmekteyiz. Afrin operasyonu jeopolitik riskleri de ortadan kaldırıyor bence. Özellikle bu kanttan ekonomiye gelebilecek riskleri de minimize etmekte. Bu nedenle olumlu karşılıyorum. Piyasalarda bence Afrin dışında enflasyon verileri önemli olacak görünüyor.
