ORGANİZE sanayi bölgeleri (OSB), istihdam deposu olacak

Üretime geçmiş 228 OSB’de 1 milyon 750 bin kişi istihdam ediliyor. Boş parsellerin tahsisiyle bu sayı 2.5 milyona çıkacak. 2023’e kadar 50 yeni OSB kurulacak. Altyapı yatırımlarına KDV muafiyetiyle, OSB’lerin yapım maliyeti azalacak…

ORGANİZE sanayi bölgeleri (OSB), istihdam deposu olacak. Bugün Türkiye genelindeki 228 OSB’de 1 milyon 750 bin kişi istihdam edilirken, Türkiye genelinde faaliyet izni verilen 311 OSB’deki boş parsellerin tahsisinin yapılmasıyla 750 bin kişiye ilave istihdam sağlanacak. 2018’de yaklaşık 11 bin kişiye istihdam imkanı sağlayacak 442 hektar büyüklüğündeki beş OSB projesi tamamlanacak. Bilim,

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Dr. Faruk Özlü, hedeflerinin 2023 yılma kadar 50 yeni OSB kurulması ve OSB’lerdeki istihdamın 2.5 milyon kişiye çıkarılması olduğunu söyledi.

OSB’lere yönelik düzenlemelerle ilgili olarak özel açıklamalarda bulunan Bakan Özlü, Vergi Kanunları ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun çerçevesinde organize sanayi bölgeleri ve küçük sanayi sitelerince yapılan veya yaptırılan su, kanalizasyon, arıtma, doğalgaz, elektrik, haberleşme tesisleri, yol yapımı gibi altyapı yatırımları ile küçük sanayi sitelerindeki işyeri yapımına ilişkin mal teslimi ve hizmet ifaları KDV’den istisna tutulduğunu vurguladı. Altyapı yatırımlarının KDV’den muaf tutulmasına yönelik düzenleme ile OSB’lerin
ve sanayi sitelerinin yapım maliyetlerinin azaldığını belirten Özlü, bu sayede yatırımcılara daha düşük fiyata yatırım yeri sunulabilmesine imkan sağlandığını kaydetti. Bakan Özlü, düzenleme ile yeni yapılacak sanayi sitelerinin yanında yerleşim alanları dışına taşınacak sanayi siteleri projelerinin de katma değer vergisi istisnası kapsamında olduğunu söyledi.

311 OSB’YE TÜZEL KİŞİLİK

Bakan Özlü, Bakanlık olarak bugüne kadar 311 OSB’ye tüzel kişilik kazandırıldığını belirterek, bu OSB’lerin 228’inde toplamda 50 bin 913 parselde üretime geçildiğini, yaklaşık 1 milyon 750 bin kişiye iş imkânı sağlandığını kaydetti.

Özlü, OSB’lerdeki boş parsellerin tahsisinin yapılarak üretime geçmesiyle birlikte bu sayının 2.5 milyon kişiye ulaşmasının beklenildiğini söyledi.

2017 sonuna kadar 180 OSB projesinin tamamlanarak sanayicinin hizmetine sunulduğunu dile getiren Özlü, bu projeler için Bakanlığın 2018 yılı fiyatlarıyla toplam 5 milyar TL tutarında kredi kul landırdığım kaydetti. Özlü’nün verdiği bilgiye göre, Bakanlığın 2018 yatırım programında yedisi yeni proje olmak üzere toplam 104 adet OSB projesi yer alıyor.

Bu arada tüzel kişilik kazandırılmış 311 OSB’de yer alan toplam 71 bin 512 parselden 12 bin 368 parselin tahsisi henüz yapılmadı. Söz konusu boş parsellerin toplam büyüklüğü 12 bin 247 hektara ulaşıyor.

11 BİN KİŞİYE İSTİHDAM KAPISI

Bakan Özlü, 2018’de yaklaşık 11 bin kişiye istihdam imkânı sunacak olan toplamda 442 hektar büyüklüğündeki karma beş OSB projesini tamamlamayı planladıklarını söyledi. Söz konusu OSB’ler şunlar: Doğu Karadeniz Bölgesel Gelişme Planı (DOKAP) kapsamındaki Bayburt OSB (1. Etap), Çankırı-Çerkeş OSB, Giresun 2. OSB, Kastamonu-Scydiler ve Muğla-Milas OSB.

2023 hedeflerinin 50 yeni OSB kurmak olduğunu söyleyen Bakan Özlü, OSB kurulmasına yönelik başvuruların Bakanlık tarafından değerlendirmeye alındığını vurguladı, özlü, bölgelerden gelen yatırımcı talepleri dikkate alınarak OSB kurulması için başvuru yapılması durumunda, söz konusu taleplerin ilgili mevzuatlar kapsamında yatırım programı çalışmalarında değerlendirildiğini kaydetti. Bakanlık yatırım programında yer alan organize sanayi bölgelerinin faaliyetleri için gerekli olan ve Bakanlıkça uygun görülen projelerin tamamına kadar olan kısmını kredi ile destekliyor.

Bakanlığın 2018 Yatırım Programı’nda 36 adet devam eden ve dört adet yeni proje olmak üzere toplam 40 adet sanayi sitesi (SS) projesi yer alıyor.

Özlü, Bakanlık olarak Yatırım Programı’nda yer alan sanayi sitelerinin altyapılarının tamamı ve üstyapı tesislerinin yüzde 70’e kadar olan kısmının kredi ile desteklendiğini belirterek, sanayi sitelerinin kredi desteğine yönelik iş ve işlemler dışındaki kuruluş ve denetim işlemlerinin Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca gerçekleştirildiğini kaydetti.

TAŞINMA MALİYETİ 20 MİLYAR TL

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, mevcut sanayi sitelerinin dökümünün yapılması ve şehir içinde kalmış olanlarının belirlenmesi çalışmaları sonucunda, 135 sanayi sitesinin yerleşim yerleri içerisinde kaldığım ve taşınmasının kaçınılmaz olduğunu tespit etti. Bu çerçevede 135 sanayi sitesinde 63 bin 467 işyeri bulunduğuna dikkat çeken Bakan özlü, “Bu sanayi sitelerinin tamamının taşınmasının tahmini maliyeti, yapılan analizlere göre 20 milyar TL olacak” dedi.

Özlü’nün açıklamalarına göre, bu sanayi sitelerinden öncelikli olarak Sivas’ta ve Kırıkkale’de ikişer sanayi sitesi olmak üzere İsparta, Kastamonu, Düzce, Malatya, Elazığ, Rize, Bursa, Afyonkarahisar ve Tokat illerinde bulunan 13 sanayi sitesinin taşınması planlanıyor. Bakanlık, sanayi sitelerinin yerleşim yeri dışına taşınması projelerinde, valilikler, belediyeler ve sanayi sitesi kooperatifleri arasında koordinasyon görevi yürütecek ve projeye finansal destek sağlayacak.

Toplu Konut İdaresi Başkanlığı’nca bazı şehirlerde sanayi sitelerinin taşınması için belediyeler ve esnaf temsilcileri ile ortak projeler yürütüldüğünü söyleyen Bakan Özlü, Bakanlığın kredi desteği ile hayata geçirilecek projelerin ise başvuruların alınması ve değerlendirilmesi sonrasında başlayacağını vurguladı. Özlü, “Yeni sanayi sitelerinin, sosyal ve idari tesisleri ile firmalarımızın büyümesine katkı sağlayacak çevreyi ve yeterli büyüklükte işyerlerini içermesini planlıyoruz. Yerleşim alanları içinde kalmış sanayi sitelerinde faaliyet gösteren esnafımızın yerleşim alanları dışında modern işyerlerinde tacirlikten sanayiciliğe dönüşümünün de yolunu açmak istiyoruz” dedi.

OSB’LERE KREDİ FAİZ DESTEĞİ

OSB’lerden ve sanayicilerden gelen taleplerin karşılanması, uygulamada yaşanılan sıkıntıların giderilmesi ve üretim reformu çerçevesinde OSB Uygulama Yönetmeliği’nde de değişikliğe gidildi. Geçen ay Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmeliğe göre OSB’lerde yer alan katılımcılara verilen hizmetlerin daha kısa sürede hayata geçirilebilmesi amacıyla OSB’lerin tüm faaliyetleri için kredi kullandırılacak. OSB’lerin iç ve dış kaynaklardan kullandıkları krediler için kredi faiz desteği verilecek. Yönetmeliği göre Bakanlık tarafından OSB’lere kullandırılacak kredi faiz desteği ve ödenmesi hakkmdaki hususlar Bakanlık ve bankalar arasında yapılacak protokollerle belirlenecek.

Kredi faiz desteğinden yararlanabilmek için OSB yatırım projelerinin her biri için asgari sabit yatırım tutarı kalkınmada öncelikli yörelerde 500 bin, normal yörelerde 700 bin, gelişmiş yörelerde yapılacak yatırımlar için 900 bin TL olacak. Asgari sabit yatırım tutarı kriterini karşılayan OSB yatırım projelerinin her birinde sabit yatırım tutarı karşılığı kullandırılacak krediye tahakkuk eden toplam faizin veya kâr payı miktarının yüzde 70’ine kadar olan kısmı için ödenecek faiz veya kar payı miktarı 2 milyon 100 bin TL’yi geçemeyecek.

OSB yatırım projeleri için bankalardan en az bir yıl vadeli Türk lirası cinsinden kullandırılan kredilerde faiz desteği, Bakanlıkça da uygun görülmesi halinde azami ilk beş yıl için ödenmek kaydıyla, bütçe imkanları doğrultusunda bütçe kaynaklarından karşılanabilecek. Faiz desteği uygulanacak krediler asgari altı ay anapara ödemesiz olup, faiz desteği geri ödemeleri altışar aylık dönemler halinde yapılacak. Düzenlemeyle OSB’lerin, mühendislik ve müşavirlik hizmetlerinin bakanlık kredisiyle desteklenmesi kararlaştırıldı.

GYO’LAR PARSEL KİRALAYACAK

Yönetmelikle OSB’lerin kuruluş, yapım ve işletilmesiyle ilgili usul ve esaslarda da değişiklik yapıldı. OSB’lerin kuruluş aşamasında kurum ve kuruluşların katılma payı yatırması, sanayi odalarının kuruluşta bulunması zorunlu hale getirildi. OSB’lerin yanı sıra Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu’na (OSBÜK) ilişkin hükümlerde de değişikliğe gidildi. OSB ve OSBÜK organlarının görev süresi dört yıla çıkarıldı. OSB katılımcılarının müteşebbis heyete dahil olmalarına imkan sağlandı. Huzur hakkı ödemelerine ilişkin esaslar belirlendi. OSB’ler tarafından kurulacak gayrimenkul yatırım ortaklıkları (GYO) aracılığıyla bu bölgelerde katılımcılara üst yapılı/üst yapışız parsel satılması, kiralanması imkanı verildi. Birden fazla bağımsız bölüm oluşturularak tesisin kiralanması konusunda, bölgenin teknik altyapı durumu dikkate alınarak OSB müteşebbüs heyeti genel kurulu tarafından karar verilmesi düzenlendi.

Parsel birim metrekare fiyatlarının belirlenmesi konusuna açıklık getirildi. Şerhli tapuların teminat gösterilmesin usulleri belirlendi. Bürokrasinin azaltılması ve mevzuatın sadeleştirilmesi uygulamaları kapsamında bilgi ve belgelerin elektronik ortamda bakanlığa iletilmesine ilişkin düzenlemelere gidildi. Arsa tahsis iadesi veya iptali işleminden dolayı katılımcılara yapılacak ödemelerin usulleri detaylandırıldı.

OSB’Iere ve sanayi sitelerine destekler

OSB tüzel kişiliği; kredi ve kredi faiz desteği, emlak vergisi muafiyeti, KDV istisnası (arsa teslimleri için), damga vergisi istisnası, yapı denetim kuruluşlarına ödenecek hizmet bedeli indirimi (yüzde 75 indirimli) ve harç istisnası desteklerinden faydalanılıyor. OSB’de yer alan firmalar ise, emlak vergisi muafiyeti, damga vergisi istisnası, yapı denetim kuruluşlarına ödenecek hizmet bedeli indirimi ve harç istisnası desteklerinden yararlanıyor. OSB’lerdeki altyapı yatırımları KDV’den muaf tutuluyor.

Sanayi sitelerine kredi desteği, emlak vergisi muafiyeti, KDV istisnası (arsa teslimleri için), kurumlar vergisi muafiyeti, bina, inşaat harcı ve yapı kullanma izni harcı istisnası, çevre temizlik vergisi indirimi, TRT payı istisnası, damga vergisi istisnası, yapı denetim kuruluşlarına ödenecek hizmet bedeli indirimi (yüzde 75 indirimli) uygulanıyor. Sanayi sitelerindeki altyapı yatırımları ile sanayi sitelerince işyeri yapımına yönelik kendilerine yapılacak mal teslimi hizmet ifaları KDV’den istisna ediliyor.

OSB’lerdeki parsellere bedelsiz tahsis

OSB’lerdeki parseller, tamamen veya kısmen bedelsiz olarak tahsis edilebilecek. Bakanlar Kurulu’nun konuya ilişkin kararı, 3 yıl boyunca uygulanmak üzere Resmi Gazete’nin 5 Haziran tarihli mükerrer sayısında yayımlandı. Buna göre, OSB’lerde yer alan parsellerin, ilçelerin gelişmişlik kademelerine bağlı olarak tahsis edilmesi kararlaştırıldı. Parsellerin birinci kademe gelişmiş ilçelerde indirimsiz, ikinci kademede yüzde 40, üçüncü kademede yüzde 60, dördüncü kademede yüzde 80 indirimli, beşinci ve altıncı kademelerde ise bedelsiz olarak tahsis edilmesi kararlaştırıldı. Karara göre OSB’lerin birden fazla il veya ilçenin sınırlarında olması halinde, söz konusu OSB’ye bölgenin en fazla alanın olduğu yerin indirim oranı uygulanacak.

Orhan AYDIN / OSTİM OSB Başkanı
“Sanayicinin işinin kolaylaşması üretimi artırır”

OSB’Iere yönelik yeni yönetmeliğin, OSB’ler adına, üretim adına, istihdam artırma adına olumlu yönleri var. OSB’ler kritik, üretim olması gereken bölgeler. Boş parsel tutulmaması gereken ve bir an evvel üretime geçmesi gereken alanlar. OSB ilan etmek, parselasyonunu yapmak, altyapısını hazırlamak ciddi bir süre, masraf ve emek gerektiriyor. Bu alanlar oluşturulduktan sonra parselleri en kısa sürede üretime geçirmek gerekir. Üretim Reform Paketi’nde, boş olan parsellerin veya rant için tahsis edilen parsellerin bir an evvel üretime geçilmesi ile ilgili birçok düzenleme yapıldı. Bu yönetmelikte; kanunda yapılan düzenlemelerin nasıl uygulanacağı ifade ediliyor. Pozitif bir adım olarak üretime ve reel sektöre ciddi bir katkı sağlanacak. Yönetmelik; üretim, yatırım yapmak isteyen sanayiciler için olumlu, iyi bir düzenleme. OSB’lerde aktif olan sanayicilerin ve kurucu odaların, OSB’lerin kurucu kurumiarmın OSB yönetimlerinde yer almasını teşvik ediliyor. Bundan dolayı da olumlu bir adım.

OSB’ler içerisindeki kamuya ait olan alanların yetkisi Maliye Bakanhğındaydı. Yapılan düzenleme ile bölge içerisinde Bakanlık adına yer varsa diyor ki, ‘Bakanlık bunu OSB’ye satacak.’ Kaynakların verimli kullanılması, OSB’lerin elini güçlendirmesi adına önemli bir madde.

Nurettin ÖZDEBİR / Ankara Sanayi Odası Başkanı
“Sanayinin düzgün yapılanmasında son derece başarılı projeler”

Organize Sanayi Bölgeleri, sanayinin düzgün yapılanması için geliştirilmiş son derece başarılı projeler. Siyasi irade, OSB’lerin geliştirilmesi için önemli düzenlemeler yapmaya devam ediyor.

Bu düzenlemelerden biri de KDV istisnası. OSB’lerde yer tesliminde Maliye Bakanlığı ile karşı karşıya gelinen durumlar oluyordu. Farklı vergi dairelerinin farklı uygulamaları sıkıntı yaratıyordu. Artık bu sorunlar yaşanmayacak, KDV istisnası maliyet avantajı getirecek.

Beklediğimiz, talep ettiğimiz düzenlemelerden biriydi. Maliye Bakanımız gerçekten sanayinin derdini anlayan, devlete vergisini ödeyecek sektörlerin gelişmesi açısından destekleyen bir isim. OSB’lerdeki parsellerin bedelsiz tahsisi az gelişmiş bölgelerdeki yatırımları artırmak için tek başına yeterli olmaz. Bu destekler ile yatırım ilk etapta cazip görülebilir anacak sürdürülebilirliği açısından yerel dinamikler dediğimiz altyapıların tamamlanmış olması da önemli.

Haşan ÇAKIRMELİKOGLU / Giresun Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı
“OSB’ler iş dünyasını cezbeden bir rol model üstlendi”

Dün olduğu gibi bugünde OSB’lerin iş dünyasını cezbeden ve teşvikleri ile kendine çeken bir rol model üstlendi. Son çıkan torba yasalar ile yatırım maliyetlerine destek sağlayan devletimizin imalatta da ciddi katkıları oldu.

Mevcut Giresun OSB’nin yanında 2012’de kuruluşu gerçekleştirilen ve 2013-2014 yıllarında kamulaştırması yapılan Bulancak ilçemizde, uluslararası Karadeniz Duble Yolu ve Karadeniz’e komşu 485 dönümlük bir OSB’nin yapımı yer alıyor. 56 parsel olarak imar edilmiş yılsonunda bitmesi ön görülen altyapı yapımı devam eden sürece 210 yatırım talebi var. Yüzde 60 doluluk sağlanan OSB’de imalatta katma değeri yüksek ürün, istihdam ve kurumsal yapı önceliklerine dikkat ediliyor. Aşırı talebin bulunduğu Bulancak OSB yoğunluklu fındık mamulü, tekstil ile metal ürünleri ve makine imalatına dönük OSB profili çizmesine özen gösteriliyor. Ayrıca Bulancak OSB içinde 10 dönümlük bir alanda Ordu ve Giresun Üniversiteleri ile ticaret ve sanayi odalarının ortak projesi olan teknokent yatırımı da 2018’de projelendirilecek, 2019’de yatırım aşamasına geçilecek.

Hülya Genç Sertkaya