Geri Dönüşüme Yönelik İş Fikirleri

Geri Dönüşüm Teşvikleri ve Geri Dönüşüm Yatırımları

Bundan 20 yıl önce, 28 Nisan 1993’te İstanbul’un Ümraniye ilçesine bağlı Hekimbaşı çöplüğünde yaşanan metan gazı patlaması, 39 kişinin ölümüne neden oldu; 12 kişinin cesetlerine ise hala ulaşılamadı. Bu facia, atık sorununu en yakıcı haliyle ülke gündemine sokan olay olarak hafızalara kazındı. Türkiye de 20 yıl önce yaşartıları karartan metan gazı, bugün geri dönüşüm sayesinde elektrik ve ısı üretiminde kullanılıyor.

Girişimcinin yeni adresi: Geri dönüşüm

Geridönüşüm sektörü, küçük girişimciler için de fırsatlar sunuyor. Özellikle evsel atıkları değerlendirerek yeni iş alanları ve iş fikirleri ortaya çıkaran girişimciler, ilginç ve çevreye duyarlı fikirlerle tüketicileri kendine bağlıyor. İşte bu ilginç projelerden bazıları:

KEMİĞİ DÜĞMEYE DÖNÜŞTÜRÜYOR

Form Düğme’nin Kurucu Ortağı Mustafa Oktay, insanoğlunun düğme ortaya çıkmadan önce ne tür malzemeler kullandığını araştırdı ve yaptıkları işin tarihine indi. M.Ö. 2000’li yıllarda, düğme yerine hayvan kemiklerinin ve iğne yaprakların kullanıldığını söyleyen Oktay, yüzyıllar sonra bu ürünleri hammadde olarak kullanmaya başladıklarını belirtiyor. Pakistan ve Hindistan’da eti için kesilen hayvanların kemiklerini satın alarak düğme hammaddesi olarak kullanmaya başladıklarını söyleyen Oktay, kemik düğmelerin hali hazırda üretmiş oldukları doğal düğmelerin arasında en çok tercih edilen tür olduğunu belirtiyor. Form Düğme yılda yaklaşık 350-400 milyon adet düğme üretiyor.

NAYLON VE KAUÇUKTAN KOMPOZİT ÜRETİMİ

Kadın girişimci kimyager Sakarya’da kurduğu tesiste naylon ve kauçuktan kompozit malzemeler üretiyor. Plastiğin doğaya kontrolsüz bırakılması halinde ayrışmasının yüzyıllar sürebildiğine dikkat çeken Gökçek, yaptıkları işle doğanın kirlenmesini engellediklerini söylüyor. Gökçek, geri dönüşümü yapılan her plastiğin hammadde olarak sanayide kullanılabildiğini ifade ederek, “Bu şekilde doğadaki çöp yükünü azaltıyoruz. Şu anda yaptığımız iş atık olarak ayrtlmış poşetleri geriye dönüştürerek kompozit malzeme üretmek.

Ayrıca AR-GE çalışmaları yapıyoruz” diyor. Gökçek, tesisin 30 ite 50 ton atık işleme kapasitesine sahip olduğunu, sanayide geri dönüşüm arttıkça ithal hammaddeye ihtiyacın azalacağını belirtiyor.

SİM KARTIN ALTININI DÖNÜŞTÜRECEK

Metalürji Mühendisi Can Deniz Uysal, Türkiye’nin ilk çip ve akıllı kart dönüşüm tesisini kuruyor. Cep telefonlarındaki SİM kartlar başta olmak üzere çipli kartların içinde yer alan altın ve gümüşü ekonomiye kazandırmayı hedefleyen girişimci, SİM kartın yanı sıra kredi kartından mağaza kartlarına kadar içinde manyetik alan veya çip bulunan ve yılda 30 milyonu çöpe giden kartların geri dönüşümünü sağlayacak.

Türkiye’nin yanı sıra yakın coğrafyadaki ülkeleri de hedeflediklerini söyleyen Uysal, fizibilite çalışmalarına göre sistemin tam zamanlı çalışması halinde ilk etapta yılda 100 kiloya yakın değerli madenin ekonomiye kazandırılacağını belirtiyor.

GÜBREDEN ELEKTRİK ÜRETİYOR

Emekli subay Osman Türkmen, TRL Trade isimli şirketiyle organik atıklardan yeni ürünler ve enerji üretmeye yönelik sistemler geliştiriyor.

TRL Trade, geliştirdiği teknolojiyle Göller Bölgesi ve Antalya çevresinde yer alan 18 balık işleme tesisinin atıklarını balık yağı ve ununa dönüştürüyor.

Balık atıklarının çevreyi tehdit etmesini önleyen bu sistem mezbahalarda da kullanılabiliyor. Şirketin bir diğer sistemi de biyogaz teknolojisiyle ilgili. Tavuk üretme çiftliklerinin en büyük sorunlarından biri olan tavuk gübresi, elektriğe dönüştürülüyor.

Hem özel sektörün hem de yerel yönetimlerin katkılarıyla 5 milyar Euro’luk bir pazar haline gelen atık yönetimi ve geri dönüşümde milyar dolarlık özel sektör yatırımları kapıda. Hükümet 2013-2016’yı kapsayan Ulusal Geri Dönüşüm Eylem Planı’na son şeklini verirken, büyük holdinglerden KOBİ’lere yüzlerce şirket de geri dönüşüme milyar dolarları aşan yatırım için hazırlık yapıyor. Sabancı, ITC, Eren Holding, Içdaş ve İnci Holding, yatırıma hazırlanan şirketlerden birkaçı.