Para Kazandıran Tarım Ürünleri
Bu arada ülkemizde tarımın giderek önem kazandığı konusunda bir gelişmeyi hatırlatmak isteriz. Son dönemde dünyanın en büyük traktör üreticileri Türkiye’de bir dizi yatırım yaptılar; ya mevcut traktör firmalarına ortak oldular ya da bazılarını satın aldılar. Bu gelişme, ülkemizdeki tarım potansiyelinin yabancı büyük girişimciler tarafından da yakından takip edildiğinin açık bir göstergesi niteliğinde.
UZMANLARA DANIŞTIK
Tarım haberlerini yakından takip eden bir siteyiz. Bazen tek bir meyve ya da sebzeyi işlerken bazen de piyasadaki fiyat hareketliliğini masaya yatırıyoruz. Her dönem bir iki üründe olağanüstü hareketlilik yaşanıyor. Bunun nedeni ise plansızlık. Hem çiftçiler hem de ilgili kamu kurumları yıllık plan ve program yapmadığı için üretici rastgele ekim yapıyor. Son yıllarda havza modeli üzerine başarılı çalışmalar olsa da henüz tam oturmuş değil. Haliyle bir yıl limon, bir yıl soğan, bazen patates, bazen de domateste astronomik fiyat artışlarını haberleştiriyoruz. Bakliyat ürünlerinde ise dünya çapında hareketlere şahit olduğumuz oluyor.
Biz de sektörü yakından takip eden bir dergi olarak yeni ekim dikim döneminde üreticilerimize öneriler sunmak istedik. Hem ihracatçı, hem bu işin üretimini yapan hem de ticaretini yapan uzmanlarla konuşarak bir ürün rehberi hazırladık. Meyve, sebze ve bakliyat grubunda öne çıkan ürünleri derledik. Ayrıca finans sayfalarımızda ise ekim döneminde hangi bankanın hangi oranlarda, hangi şartlarda kredi verdiğini ise detaylı bir şekilde işledik. (Okurlarımız hatırlayacaktır. 20-26 Ağustos tarihli 34. sayımızın kapak konusunda tarım ve hayvancılık teşviklerini ayrıntılı olarak işlemiştik.) Umarız üreticimiz için aydınlatıcı olur…
İHRACATIN GÖZDESİ
Yaş meyve ve sebze, ihracatın en önemli kalemlerinden birini oluşturuyor. Ülke ekonomisine net döviz kazandıran yaş meyve ve sebze sektörü milyonlarca insanın geçim kaynağı. Hem ihracatçı için hem de üretici için önemli bir sektör. Bu nedenle ihracatçı ile üreticinin işbirliği halinde olması şart. Büyümeyi el ele yapmaları gerekiyor. Akdeniz Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği verilerine göre, Türkiye genelinde Eylül ayma kadar ihracat 1.3 milyar dolar. Narenciye ihracatıyla birlikte bu rakam yılsonuna kadar 2 milyar doları buluyor. Yaş meyve ve sebzede ihracatın lideri 220 milyon dolar ile domates. Domatesi kiraz-vişne, limon üzüm, biber, mandarin, şeftali, portakal, kayısı, incir, nar, elma, greyfurt, soğan, kabak, çay, patates, erik takip ediyor. İhracatın lokomotif ürünleri de üreticiler için büyük fırsatlar sunuyor.
DEVLET DESTEKLERİ
Tarımsal desteklerle ilgili geçtiğimiz sayılarda çok detaylı haberler yayınladık. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı bitkisel üretimi artırmak için üreticileri doğrudan destekliyor. 2017 yılında bütçeden hayvancılık da dahil 12.8 milyar TL destek ayrıldı. Çiftçi Kayıt Sistemine (ÇKS) dahil olan çiftçilere bu yıl için ödenecek tarımsal destekler, bitkisel üretimde havzaya göre farklılaştırılarak verilecek. Gübre desteği dekar başma 4 TL olarak belirlenirken, 2017’de mazot desteği artırıldı. Dekar başına pamuk ve çeltikte 36 TL, yağlık ayçiçeği, soya, dane mısır, patateste 17 TL, aspir, nohut, mercimek kuru fasulyede 11 TL, fındık, yem bitkileri, çay, kuru soğan, kanola ve diğer ürünlerde 9 TL mazot desteği verilecek. Tarlasını nadasa bırakanlara ise dekar başına 5 TL mazot desteği uygulanıyor. Toprak analiz desteği yeniden verilmeye başlandı.
Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli’ne göre fark ödemesi desteklerinde 17 üründe destek ödemesi yapılmaya devam ediliyor. 15 üründe destekleme miktarı geçen yıla göre değişmezken, dekar başına kütlü pamuğa verilecek destek 5 kuruş artışla 80 kuruşa, dane mısırda 1 kuruş artışla 3 kuruşa çıkarıldı. 2017 yılında bitkisel üretim yapan küçük aile işletmelerinin desteklenmesi uygulamalarında dekara 100 TL ödenecek. 2017 yılında iyi taıım uygulamaları yapan çiftçilere, ÇKS’de oluşturulacak icmaller üzerinden ödenecek destekleme ödemelerinde değişikliğe gidildi. 2016 yılında iyi tarım desteği çerçevesinde dekar başına meyve sebzede 50 TL, örtü altında 150 TL, süs bitkileri, tıbbi aromatik bitkilerde 100 TL destek ödeniyordu. 2017 yılında iyi tarım uygulamalarında ‘bireysel ve grup sertifikası’ ayrımına gidildi. Buna göre dekar başına meyve ve sebzede bireysel sertifikalarda 50 TL, grup sertifikalarda 40 TL, süs bitkileri, tıbbi aromatik bitkilerde bireysel sertifikalarda 100 TL, grup sertifikalarında 80 TL, örtüaltı üretiminde bireysel ve grup sertifikalarında 150 TL, çeltikte bireysel ve grup sertifikalarında 10 TL destek ödemesi yapılacak.
