Gastronomi turizmi her ilde mümkün
KAHVALTISI MEŞHUR VAN
Etli yemekleriyle meşhur Van mutfağının ana ürünleri etin yanı sıra süt ve süt ürünleri. Koyun sütü, özel bir peynir mayası ve yaylalardan toplanan dağ nanesi, sirmo (yabani sarımsak), kekik, mendo, çaşur gibi otlar kullanılarak yapılan otlu peynir kentin en tanınmış ürünü.
Van’da güne özel bir kahvaltı ile başlanır. Otlu peynir, un, tereyağı ve yumurtanın karışımıyla oluşan murtuğa, Van pidesi, cacık, lavaş, tahin, pekmez, taze kavrulmuş ve öğütülmüş buğdayın tereya-ğıyla kavrulduktan sonra bulamaç haline getirilmesiyle hazırlanan kavut, kaymak, karakovan balı ve daha fazlasını içinde bulunduran bu Van kahvaltısı tüm damaklara hitap ediyor.
Van’da 60’a yakın? Van Kahvaltı Sofrası? adı altında restoran var. Kahvaltıcıların bulunduğu sokak, kente gelen turistlerin uğramadan gitmediği bir yer. Bu arada başta İstanbul olmak üzere ülkemizin birçok şehrinde bir Van kahvaltı salonu görmek mümkün. Bu kahvaltı artık marka olmuş durumda. Öte yandan Van Gölü’nün sodalı sularına uyum sağlamış bir balık olan inci kefalinden yapılan özel lezzetleri de unutmamak gerekir.
KARADENİZ’İN TEMSİLCİSİ RİZE
Hamsi, çay ve fındık, Karadeniz mutfağının en temel üç ürünü. Rize’yi bölge mutfağm temsilcisi seçersek, eşsiz bir gastronomi yelpazesi içinde buluruz kendimizi. Hamsinin onlarca çeşidinin yapıldığı Rize mutfağından hamsili pilav, kıyma yerine hamsinin kullanıldığı bir köfte çeşidi diyebileceğimiz hamsi çığırtası ve hamsi çorbası sadece birkaç örnek olarak sayılabilir.
Pazı, kara lahana, kabak, mısır, fasulye en çok üretilen ürünler olduğundan, bunların yemekleri de bolca yapılıyor. Pazı dolması, mısır unu, tereyağı, su, süt veya yoğurttan yapılan haşıl, korkoto çorbası, Laz böreği, muhlama, kuru fasulye, üzüm suyundan yapılan pelte kıvamındaki pepeçura, pekmezli kabak, turşu kavurma, fasulye diple, sütlaç öne çıkan lezzetler arasında. Laz böreği Rize yöresine ait çok özel bir börek; çünkü diğer böreklerin aksine tuzlu değil tatlı bir börek, içine vanilya, kıyılmış fındık içi gibi çeşitli malzemeler giriyor ve mükemmel bir sonuç ortaya çıkıyor.
Rize’ye gittiğinizde Çayeli ilçesini asla es geçmeyin. Çok lezzetli kuru fasulye merkezi burası, ilçede bu konuda iki önemli lokanta var: Birincisi Hüsrev Lokantası, diğeri ise Lale Lokantası. Hüsrev’in İstanbul ve Ankara’da da şubeleri var ama burası lezzetin ilk çıkış noktası. Ispir şeker fasulyesi ile tereyağıyla beraber iki saat boyunca bakır tencerede ve fırında pişiyor.
Tabii Karadeniz pidelerinden de söz etmeden de olmaz. Rize’de kıymalı ve peynirli pidelerin dışında; kavurmalı, sucuklu, karışık, kaşarlı, kuşbaşı pide çeşitleri de harika.
ZEYTİNYAĞLILARIYLA İZMİR
Ege’nin incisi İzmir’in mutfağı, yüzyıllar boyunca ev sahipliği yaptığı Osmanlı, Yunan, Musevi, Italyan, Fransız mutfaklarının etkileriyle günümüze kadar gelmiş. İzmir mutfağım kıyılar ve iç kesimler olarak ikiye ayırmak mümkün. Zeytinyağı ile lezzetlenen sebze ve ot yemekleri ile Körfez?den çıkan balıklardan yapılan yemeklerin en güzel örneklerine İzmir’in yanı sıra Urla, Karaburun, Seferihisar, Tire, Foça, Çeşme ilçelerinde rastlayabilirsiniz.
Et, süt ve buğdaya dayalı olarak şekillenen mutfak kültürüne ise İzmir’in kırsal yani iç kesiminde görebilirsiniz. Bergama, Kınık, Kiraz, Menemen, Ödemiş, Tire gibi ilçelerde kuyu tandır, köfte, her çeşit kavurmalık, haşlamalık, böreklik ot çeşitliliği var. Tire deyince köftesini es geçmek olmaz. Seferihisar’da ise kuzu veya oğlak dolması ve kabak çiçeği dolması nefistir.
İzmir II ve Turizm Müdürlüğü, kentin vazgeçilmez lezzetleri arasında keşkeki de gösteriyor. Keşkek, hemen her ilçede düğünlerin vazgeçilmez yemeği. Yanında sütlaç, zerde ya da höşmerim (Karaburun’da sündürme deniyor) tatlılarından birisi mutlaka var. Menemen, Ödemiş, Seferihisar-Payamlı, Dikili’de en az keşkek kadar önemsenen bir başka düğün yemeği de topalak.
Kent, sokak lezzetleri açısından da geniş bir çeşitliliğe sahip. Sabah kahvaltılarının vazgeçilmezi İzmir gevreği ve boyoz, atıştırmalıkların başmda gelen kumru, kelle söğüş, çöp şiş kentin özel lezzetlerinden.
TAVA CİĞERİ EŞSİZ EDİRNE
Osmanh’nm ikinci başkenti Edirne, ciğeri, köftesi, badem ezmesi, kurabiyesi ile meşhur. Trakya’da yetişen dananın karaciğerinin ince ince dilimlenmesi sonrası kızgın yağda kavrulmasıyla pişirilen ciğeri, Karaağaç’ta yetiştirilip kurutulan acı biberle servis etmek bir gelenek. Eti bu kadar lezzetli olan şehrin köftesi de nefis oluyor elbette. Et yemeklerinde çeşidi bol bir il Edime. Kuru üzüm, erik ve kayısı kurularının kırmızı etle bir araya geldiği mutanca, kadınbudu köfte, Elbasan tava sayılabilecek etli lezzetlerden.
Badem ezmesi ise, yörenin en güzel bademlerinden yapılan ve Osmanlı mutfağının yöreye armağanı olarak bilinen özel bir tatlı. Kentte faaliyet gösteren birçok firma badem ezmesini İstanbul ve diğer illere başarılı bir şekilde pazarlıyor. Edirne’de almadan dönülmeyecek bir başka lezzet de bademli un kurabiyesi. Yunanistan’ın Kavala şehri ile ortak lezzetimiz olan bu kurabiyenin adı “Kavala Kurabiyesi” olarak tescillenmişse de, bu lezzetin aynı bölgede yaşayan ve yakın ilişkiler içerisinde bulunan halkların ortak kültürü olduğu kesin.
Şef eşliğinde gastronomi turları
Tüm Restoranlar Lokantalar ve Tedarikçiler Derneği (TÜRES) Başkanı Ramazan Bingöl, gastronomi turları başlattıklarını anlatıyor. Ünlü şef Ömür Akkor’la Türkiye’nin öne çıkan lezzetlerini tatmak amacıyla turlar yapacaklarını ifade eden Bingöl, ?Tencere yemeklerimiz, kebaplarımız, şerbetlerimiz ve Anadolu’daki birçok lezzetimizin değeri paha biçilemez. Bunları öne çıkararak tüm dünyadaki yemek yazarı, gurme ve şefleri ülkemize getirebiliriz? diyor.
Önce genel bir tanıtım yaptıktan sonra belli başlı şehirleri öne çıkarabileceğimizi savunan Bingöl, sokak lezzetleri dahil olmak üzere gastronomi turlarının geliştirilebileceğini ve milyar dolar kazanç getirebileceğini ifade ediyor. Ramazan Bingöl, Türkiye’de gastronomi şehri deyince ilk akla gelecek şehirleri şöyle sıralıyor: Şanlıurfa, Gaziantep, Mardin, Hatay, Malatya, Kahramanmaraş, Konya, Bursa, Karadeniz’de Rize, Trabzon, Samsun, Tokat, Ege’de İzmir…
Özlem Kapar Bayburs
